Beýni özgeleriň hereketlerini özi edýän deýin kabul edýär - alymlar

  • 23.09.2025 16:21
  • 3.1k+

Halkara alymlar topary täze açyş etdi. Adamlar başgalaryň hereketine syn edende, beýni ol hereketi edil özi edýän ýaly kabul edýär. Barlagçylaryň gelen netijeleri Scientific Reports žurnalynda çap edildi.

"Biziň eden esasy açyşymyz beýniniň hakyky hereketlerinde, hatda başga bir adamyň hereketine syn edeninde hem şol bir tormozlama mehanizmini işjeňleşdirýändigini anyklamagymyzdan ybarat. Bu beýniniň we bedeniň myşsalarynyň arasyndaky baglanyşygyň derejesinde başga biriniň hereketi bilen ýokary derejede gatnaşygyň bardygyny görkezýär. Şeýle hem, bu herekete düşünmek üçin motor rezonansynyň ähmiýeti barada has köp bilmäge mümkinçilik berýär" – diýip, “Ýokary ykdysadyýet mekdebi” milli barlag uniwersitetiniň Neýroykdysadyýet we kognitiw barlaglar merkeziniň baş ylmy işgäri Matteo Feurra gürrüň berýär.

Barlaga takmynan 30 meýletinçi gatnaşdy. Olara transkranial magnit stimulýatory bilen bir wagtyň özünde beýnisini gyjyndyrýan el we barmak hereketleriniň suratlary we wideolary görkezildi. Alymlar myşsalaryň elektrik işjeňligini hasaba aldylar we beýniniň herekete jogap berýän gabygynyň gatnaşyjylaryň özleri hereket edýän ýaly işjeňleşendigini gördüler. Şol bir wagtyň özünde beýni herekete gatnaşmaýan myşsalary "öçürdi" - bu adatça hakyky hereketler ýerine ýetirilende takyklygy ýokarlandyrmaga kömek edýär.
Barlagçylaryň pikirine görä, bu maglumatlar insultdan we beýni şikeslerinden soňky dikeldişiň täze usullaryny işläp düzmäge, şeýle hem duýgudaşlygyň mehanizmlerine we öýkünmek ukybyna has gowy düşünmäge kömek eder.


düýn 17:03
5.5k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...

düýn 15:06
3.2k+

400 müň ýyllyk oduň yzy tapyldy: neandertallar Homo sapiens-den has öň ot ýakypdyr

Arheologlar Suffolk graflygyndaky arheologik ýadygärligiň çäginde adamlaryň 400 müň ýyl mundan ozal – öňki hasap edilenden tas 350 müň ýyl ir ot ýakmagy öwrenendigine subutnama tapdy. Ylmy gözleg Nature žurnalynda neşir edildi...

14.12.2025 23:36
4.9k+

Geň soňlama: Hytaýda daşdan düwnüp heläk bolan gadymy guş tapyldy

Paleontologlar Hytaýyň Týanýu Tebigy Taryh Muzeýiniň zat saklanýan ýerlerinde adaty bolmadyk açyş etdiler. Geçirilen barlagda öň mälim bolmadyk guş görnüşiniň köp sanly ýuwdulan daşlardan düwnüp ölendigini görkezýän galyndy tapyldy...

12.12.2025 16:06
5k+

Pasha adasyndaky äpet daş tokgalary bäsdeşligiň netijesi bolup çykdy – täze barlag

Öň Pasha adasyndaky ýüzlerçe äpet daş tokgalary ýerli jemgyýetiň wekilleri tarapyndan bir serdaryň ýolbaşçylygynda döredilen diýlip hasaplanýardy. Ýöne täze barlagyň awtorlary bu tassyklamany şübhe astyna aldylar...