Atlantik ummanynyň düýbünden süýji suwuň ummasyz ätiýaçlygy tapyldy

  • şu gün 11:42
  • 2.8k+

Alymlar ABŞ-nyň demirgazyk-gündogar kenarýakasynda Atlantik ummanynyň aşagyndan süýji suwuň ägirt uly howdanyny tapdylar. Bu barada üç aýlyk ekspedisiýany tamamlan halkara barlagçylar toparyna salgylanýan  CNN habar berdi.

Gürrüň Nýu-Jersiden Men ştatynyň demirgazygyna çenli ýaýylyp gidýän suwly gözýetim barada gidýär. “Ekspedisiýa 501-iň" çäklerinde 400 metre çenli çuňlukdaky guýular burawlandy. Seljermeler suwuň maslahat berilýän agyz suwunyň standartlaryna laýyk gelýändigini görkezdi. Hünärmenler bu suw ätiýaçlyklaryň Nýu-Ýork şäheri ýaly megapolisi 800 ýyllap suw bilen üpjün etmäge ýetjekdigini çaklaýarlar.
BMG-niň çaklamalaryny göz öňünde tutsaň, mesele has ýiti görünýär. Bäş ýylyň içinde dünýäde süýji suwa bolan isleg 40% artyp biler. Şol bir wagtda deňiz derejesi ýokarlanýar, kenarýaka suw çeşmelerini hapalaýar, senagatda suwuň sarp edilişi bolsa ýokarlanýar.
Alymlar entek üsti açylan suwuň gelip çykyşyny we ýaşyny kesgitlemeli. Bu bolsa çeşmäniň täzelenip bilinjekdigini ýa-da ýokdugyny kesgitlär. Şeýle hem, howpsuzlyk meselesi we tapyndynyň bahasy, iň esasysy hem daşky gurşaw töwekgelçiligi bilen baglanyşykly meseleler hem açyklygyna galýar.
Hünärmenler şuňa meňzeş suw gorlarynyň beýleki yklymlaryň kenarlarynda hem bolup biljekdigini we global süýji suw ýetmezçiligi meselesini çözmek üçin täze mümkinçilikleri açýandygyny aýdýarlar.


şu gün 11:14
2.1k+

Arheologlar: Gadymy adamlar Afrikadan Ýewropa häzirki Türkiýäniň üsti bilen baran bolup biler

Arheologlaryň çaklamalaryna görä, gadymy adamlar Afrikadan Ýewropa häzirki Türkiýäniň çäginden geçip baran bolup bilerler. Bu barada Aýwalygyň (Türkiýede kenarýaka şäher) kenarynda tapylan 138 sany daş gurallary maglumat berýär...

şu gün 10:27
652

Türkmen talyplary WSDG 2025 halkara ylmy bäsleşikde ýeňiş gazandylar

Oguz han adyndaky Türkmenistanyň Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň talyplary halkara derejesindäki «Bütindünýä durnukly ösüş maksatlary bäsleşigi – 2025» (WSDG 2025) atly ýaryşda üstünlik gazandylar. Bäsleşik Malaýziýanyň Multimediýa uniwersiteti we Malaýziýanyň ýaş alymlar birleşigi tarapyndan onlaýn görnüşde guraldy...

düýn 17:09
5.1k+

Ganatynyň bolmagy ýöne ýere däl... Düýeguşlaryň we emularyň ata-babalarynyň uçup bilendigi anyklandy

Alymlar düýeguşuň, emunyň, kazuaryň, kiwiniň we nandunyň ata-babalarynyň uçmaga ukyply bolandygyny ýüze çykardylar. Paleognatlar diýlip atlandyrylýan bu maşgalanyň häzirki zaman wekilleri ewolýusiýanyň netijesinde, indi diňe ylgamaga ukyply bolansoň bu ukybyny ýitiripdir...

düýn 16:21
2.4k+

Beýni özgeleriň hereketlerini özi edýän deýin kabul edýär - alymlar

Halkara alymlar topary täze açyş etdi. Adamlar başgalaryň hereketine syn edende, beýni ol hereketi edil özi edýän ýaly kabul edýär. Barlagçylaryň gelen netijeleri Scientific Reports žurnalynda çap edildi. "Biziň eden esasy açyşymyz beýniniň hakyky hereketlerinde, hatda başga bir adamyň hereketine syn edeninde hem şol bir tormozlama mehanizmini işjeňleşdirýändigini anyklamagymyzdan ybarat...