Alymlar syçanlaryň göni içinde işleýän böwrek modelini ösdürip ýetişdirdi

  • düýn 21:20
  • 765

Alymlar barlaghanada janly syçanlary ulanyp, emeli böwrek modelini ösdürip ýetişdirdiler. Olar böwregiň iki esasy elementini: gany süzýän nefronlary we peşewi ýygnaýan turbalary birleşdirýän aýratyn gurluşlary – assembloidleri ulandy. Ylmy iş Cell Stem Cell žurnalynda neşir edildi.

Ozal alymlar ýa-ha nefronlary, ýa-da turbalary aýratynlykda döredip bilýärdi. Ýöne bu keselleri öwrenmek üçin mümkinçilikleri çäklendirýärdi. Täze tehnologiýa iki komponenti birleşdirmäge mümkinçilik berdi we netijede tebigy organa ýakyn model alyndy. Bu, alymlaryň maglumatlaryna görä, her ýedinji uly adamda duş gelýän böwrek kesellerini çuňňur öwrenmäge ýol açýar.
Assembloidler kemala gelmedik böwrek öýjüklerinden alyndy, soňra syçanlaryň garyn boşlugyna oturdyldy. Olar organizmde ösmegini dowam etdirip, ulaldy we birleşdiriji dokumany hem-de gan damarlaryny emele getirdi.
Olar hakyky böwregiň işleýiş alamatlaryny görkezdi: gany süzdi, beloklary çekdi, böwrek gormonlaryny işläp çykardy we peşewiň emele gelmeginiň irki tapgyrlaryny görkezdi. Ösüş derejesi boýunça olar täze doglan syçanjygyň böwregi ýalydy.
Alymlar adam öýjüklerinden hem assembloidleri almaga synanyşdy. Ýöne olaryň kemala gelendigini bäbegiň böwrekleri bilen deňeşdirmek entek mümkin däl, sebäbi ylymda deňeşdirmek üçin şeýle organlaryň nusgalary ýok. Ýöne ylmy gözlegçiler olaryň başlangyç tapgyrlardan has ösendigini belleýär. 

 


düýn 21:07
771

Ösümliklere ýiti ýagtylyk bolmazdan ösmäge mümkinçilik berýän madda tapyldy

Miçigan döwlet uniwersitetinden alymlar ösümliklere ýagtylygyň pes bolan şertlerinde-de ösmäge mümkinçilik berýän ozal näbelli mehanizmi tapdy. Ylmy gözlegiň netijeleri Nature Communications žurnalynda neşir edildi...

20.09.2025 06:24
7.7k+

Borty syçanly, siňekli we kömelekli hemra kosmosda 30 gün bolandan soň Ýere gaýdyp geldi

Bortunda janly organizmler bolan “Bion-M” № 2 hemrasy kosmosda 30 gün bolandan soň Russiýanyň Orenburg sähralaryna gondy. “Roskosmos” gonuş ýerinden kadrlary hödürledi. Bortda 75 syçan, 1,5 müň töweregi siňek, öýjükli kulturalar, ösümlikler (kalendula, ehinaseýa, moh), däneli, däne kösükli we senagat ekinleriniň nusgalary bardy...

18.09.2025 10:47
1.7k+

NASA “çipdäki beden agzalarynyň” Aýa uçuşa nähili çydajagyny barlar

NASA 10 gün dowam etjek we Aýa uçuşyň dowamynda geçjek Artemis II missiýasynyň çäklerinde AVATAR (A Virtual Astronaut Tissue Analog Response) synagyny geçirer. Synaglaryň dowamynda “çipdäki beden agzalary” - Artemis II-niň astronawtlarynyň süňk ýiliginiň öýjüklerini öz içine alýan fleşkanyň ölçegindäki enjamlar ulanylar...

15.09.2025 17:55
4.3k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...