Alymlar ilkinji gezek deri öýjüklerinden adamyň ýumurtga öýjüklerini ösdürip ýetişdirdiler

  • 06.10.2025 10:42
  • 4.6k+

Oregonyň Saglyk we ylym uniwersitetiniň alymlary ilkinji gezek deri öýjüklerinden adamyň ýumurtga öýjüklerini döretdiler. Bu tehnologiýa önelgesizligi bejermekde öwrülişik döredip, ýaş, kesel ýa-da himiýa bejergisiniň täsiri sebäpli ýumurtga öndürmek ukybyny ýitiren aýallar üçin täze mümkinçilik döredip biler diýip, "The Guardian" gazeti habar berdi.

Bu usul Dolli goýunlaryny klonlamakda ulanylan ýörelgelere esaslanýar: öýjügiň ýadrosy donor ýumurtgasyna göçürilýär. Täze barlagda alymlar aýallardan deri öýjüklerini aldylar we adamyň genetiki koduny saklaýan 46 hromosomy öz içine alýan ýadrolaryny aýyrdylar, soňra bolsa olary ýadrosyz donor ýumurtgasyna ýerleşdirdiler.
Esasy kynçylyk - adaty adam ýumurtgasynda bary-ýogy 23 hromosomyň bolmagydy. Ýene 23-si tohumlandyrylma wagtynda goşmaça  goşulýar we düwünçejigiň doly ösmegi üçin zerurdyr. Alymlar goşmaça hromosomlary aýyrmagyň usulyny tapdylar, ýöne bu proses durnuksyz we ýalňyşlyklara ýykgyn edýär.
Alnan 82 ýumurtganyň 10%-den azy irki embrional döwrüne çenli ösdi we hiç biri alty günden köp ýaşamady.
Barlagyň awtorlary öz işini "taglymatyň subutnamasy" diýip atlandyrýarlar we tehnologiýa amaly taýdan ulanylyp başlanýança on ýyl töweregi wagtyň gerek boljakdygyny çaklaýarlar. Hünärmenler täze usullaryň howpsuz we ygtybarly bolmagyny üpjün etmek üçin berk gözegçilik etmegiň we şeýle ösüşleri aç-açan ara alyp maslahatlaşmagyň zerurdygyny nygtaýarlar.


düýn 19:18
2k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...

15.12.2025 15:06
3.9k+

400 müň ýyllyk oduň yzy tapyldy: neandertallar Homo sapiens-den has öň ot ýakypdyr

Arheologlar Suffolk graflygyndaky arheologik ýadygärligiň çäginde adamlaryň 400 müň ýyl mundan ozal – öňki hasap edilenden tas 350 müň ýyl ir ot ýakmagy öwrenendigine subutnama tapdy. Ylmy gözleg Nature žurnalynda neşir edildi...

15.12.2025 08:34
1.3k+

ABŞ-da gatanda CO₂-ni siňdirýän beton işlenip düzüldi

Massaçusetsdäki Wuster Politehniki Institutynyň (WPI) alymlary Fermentatiw Gurluşlyk Materialy (ESM) diýlip atlandyrylýan innowasion gurluşyk materialyny işläp düzdüler. Onuň esasy aýratynlygy uglerod-negatiw bolmagydyr: gatama prosesinde ol kömürturşy gazyny çykarman, tersine, atmosferadan kömürturşy gazyny işjeň özüne siňdirýär...