Alymlar reňkli we has takyk rentgen suratlaryny almagy başardylar

  • 25.09.2025 20:22
  • 2.7k+

Amerikanyň Sandia National Laboratories ylmy-barlaghanasynyň barlagçylary has ýokary takyklygy bolan reňkli rentgen suratlaryny almaga mümkinçilik berýän täze tehnologiýa oýlap tapdylar.

Taslamanyň ýolbaşçysy Edward Himenes bu usulyň köp metallardan peýdalanylýan reňkli giperspektral rentgen wizualizasiýasy diýlip atlandyrylýandygyny aýtdy. Ol reňkli şekiller döretmäge mümkinçilik berýär, bu bolsa materiallary tanamagy we kemçilikleri tapmagy aňsatlaşdyrýar.
Adaty rentgen suratlarynyň hili we aýdyňlygy boýunça çäklendirmeleri bar. Sandia-nyň alymlary bu meseläni çözmek üçin rentgen şöhleleriniň fokus nokadyny kiçeltdiler. Munuň üçin olar wolfram, molibden, altyn, samariý we kümüş ýaly dürli metallardan taýýarlanan kiçijik nusgalary ýörite nagyş bilen ulandylar.


Metallardan ybarat anodyň her nokady şöhleden kiçi edilip döredildi, bu bolsa fokus nokadynyň ölçegini netijeli azaltdy. Dürli metallar dürli reňkli rentgen şöhlelerini çykarýar. Energiýany tanap bilýän detektor arkaly alymlar fotonlary aýratyn sanap, olaryň energiýasyny ölçäp bilerler. Netijede elementleriň dykyzlygyny we düzümindäki maddalary kesgitlemek mümkin bolýar. Şeýlelikde has aýdyň we reňkli suratlar alnar, olar obýektiň gurluşy barada giňişleýin maglumat berýär.
Alymlaryň pikirine görä, bu tehnologiýa howa menzilleriniň howpsuzlyk gulluklarynda, harytlaryň hil barlagynda, howpsuz synag usullarynda we häzirki zaman önümçilik proseslerinde ulanylyp bilner. Şeýle hem ol lukmançylyk diagnostikasynyň takyklygyny ýokarlandyryp biler.


düýn 19:18
2.4k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7.2k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...

15.12.2025 15:06
3.9k+

400 müň ýyllyk oduň yzy tapyldy: neandertallar Homo sapiens-den has öň ot ýakypdyr

Arheologlar Suffolk graflygyndaky arheologik ýadygärligiň çäginde adamlaryň 400 müň ýyl mundan ozal – öňki hasap edilenden tas 350 müň ýyl ir ot ýakmagy öwrenendigine subutnama tapdy. Ylmy gözleg Nature žurnalynda neşir edildi...

14.12.2025 23:36
5.2k+

Geň soňlama: Hytaýda daşdan düwnüp heläk bolan gadymy guş tapyldy

Paleontologlar Hytaýyň Týanýu Tebigy Taryh Muzeýiniň zat saklanýan ýerlerinde adaty bolmadyk açyş etdiler. Geçirilen barlagda öň mälim bolmadyk guş görnüşiniň köp sanly ýuwdulan daşlardan düwnüp ölendigini görkezýän galyndy tapyldy...