Alymlar taryhy taýdan ygtybarly şekilleri döretjek emeli aňy işläp düzýärler

  • 29.09.2025 12:19
  • 7.8k+

Sýurih uniwersitetiniň gadymy taryh professory Feliks K.Maýer bilen programmist Filipp Ştrebel bilelikde emeli aň esasynda işleýän täze surat generatoryny döredýärler. Ol gural Gadymy Rim we Gadymy Gresiýa döwründen taryhy taýdan hakykata ýakyn sahnalary şekillendirmäge ukyply bolar.

Taslama Re-Experiencing History («Taryhy gaýtadan başdan geçirmek») adyny aldy. Model ylmy edebiýatlaryň hem-de gadymy çeşmeleriň esasynda taýýarlanypdyr. Alymlar şol maksat bilen bir wagtyň özünde üç dürli surat generatoryny ulanýarlar, bu bolsa häzirki giňden ýaýran AI ulgamlarynda duş gelýän käbir ýalňyşlyklardan gaça durmaga ýardam edýär.
Taslamanyň maksady taryhy has aýdyň görkezmek we gyzykly görnüşde ýetirmekdir. Ulanyjylar kitapdaky şekilleriň ýa-da filmlerdäki kadrlaryň ýerine, ýörite taýýarlanan AI modelleri we ýönekeý interfeýs arkaly özleriniň islendik taryhy sahnany janlandyryp bilerler.
Barlagçylar antik döwrüň islendik ýagdaýyny diýen ýaly gaýtadan şekillendirip, ony «başdan geçirmegiň» taryhy kontekste has gowy düşünmäge we geçmişe gyzyklanmany artdyrmaga mümkinçilik berýändigini nygtaýarlar.

Häzirki wagtda ulgam diňe Sýurih uniwersitetiniň talyplary we işgärleri üçin elýeterli, ýakyn wagtda bolsa ony giň jemgyýetçilik üçin açmak meýilleşdirilýär.


düýn 12:40
1.5k+

Şweýsariýaly inženerler jansyz langustinleriň gabyklaryndan robot ýasadylar

Lozanna Federal Politehniki mekdebiniň (EPFL) ýanyndaky CREATE laboratoriýasynyň inženerleri öli langustinleriň ekzoskeletlerini esas hökmünde ulanyp, biogibrid robotlaryny işläp düzdüler. Berk hitinden ybarat bolan bu organiki gurluşlar biologik berkligi we bogun membranalarynyň çeýeligini özünde jemleýän täsin gurluşlary döretmäge mümkinçilik berdi...

düýn 11:56
2k+

Britaniýaly alymlar elektromagnit päsgelçilikleriniň 99,97%-ini bökdeýän dury plýonkany oýlap tapdylar

Glazgo uniwersitetiniň alymlary elektromagnit şöhlelenmesiniň 99,97%-den gowragyny yzyna serpikdirip bilýän örän inçe, çeýe we dury nanoplýonkany oýlap tapdylar. Bu material Wi-Fi we 5G signallarynyň täsir edýän şertlerinde geýilýän sensorlaryň, lukmançylyk enjamlarynyň we çeýe displeýleriň bökdençsiz işlemegini üpjün etmek üçin niýetlenendir...

düýn 11:06
1.6k+

Alymlar ýaldyrawuk tomzaklaryň aragatnaşyk ýörelgesinden peýdalanyp, ýerden daşardaky aňy gözlemegi teklip etdiler

Arizona ştatynyň uniwersitetiniň alymlary ýerden daşary aňy gözlemek üçin täze strategiýany hödürlediler. Ol biologik aragatnaşyk ýörelgelerine we pulsarlary (neýtron ýyldyzlaryny) fon hökmünde ulanmaga esaslanýar...

düýn 11:00
1.2k+

Alymlar beýnä ünsüni jemlemäge kömek edýän gen tapdylar

Rokfeller institutynyň alymlary Nature Neuroscience žurnalynda ünsüň tebigatyna bagyşlanan ylmy işlerini çap etdiler. Gözlegler ünsi jemlemek ukybynyň diňe bir beýnidäki peýdaly signallaryň güýçlenmegine däl, eýsem "fon" işjeňliginiň (beýnidäki artykmaç sesleriň) peselmegine-de baglydygyny görkezýär...