Hytaýda takmynan 6 müň ýyl ozal ýaşalyp geçilen iň gadymy şäher harabaçylyklarynyň biri tapyldy

  • şu gün 10:17
  • 4.2k+

Sýansu welaýatynyň Usi şäherinde arheologlar Hytaýda irki taryhdan öňki ilatly ýerleriň biri bolan Maszýaban medeni harabaçylygyny tapdylar. Bu açyşyň ýaşy takmynan 6000 ýyl töweregidir diýip çak edilýär. Bu Ýanszy derýasynyň aşaky akymynda Maszýaban medeniýetine degişli şäher harabaçylygynyň ilkinji gezek ýüze çykarylyşydyr.

Hünärmenler bu şäherçäniň Hytaý siwilizasiýasynyň gelip çykyşyny öwrenmek üçin möhüm ähmiýete eýedigini bellediler. Demirgazyk-günbatar böleginde geçirilen gazuw-agtaryş işlerinde içki we daşarky diwarlar, şeýle hem üç garym ýüze çykaryldy. Demirgazyk, gündogar we günorta ganawlarda-da diwarlar we garymlar görünýär. Şäherçäniň ýerleşişi tegelek inedördül meýdana meňzeýär, içki diwarlary we daş-töweregindaki çukur doly ýapyk toplumy döredýär.
Şäherçe günbatar we gündogar taraplarynda diwarlar bilen Taşan depesine direlip  gurlupdyr. Diwarlaryň aglaba ýeri sary toprakdan galdyrylan, käbir bölekleri uly daşlar bilen berkidilipdir. Gyzyl toprak garylyp ýasalan keramika, esasanam gazanlar, gap-gaçlar we jamlar - Maszýaban medeniýetine mahsus artefaktlar  tapyldy.
Çukurlardan tapylan agaç kömür we ösümlik tohumlary, radiouglerod seljermesine laýyklykda, takmynan 6000 ýyl ozalky döwre degişlidir.
Mundan başga-da, arheologlar Sunsze medeniýetinden galan ýadygärlikleri tapdylar, olaryň içinde jaýlanyş predmetli: pyçaklar we monjuklar, daş paltalar, keramiki gazanlar, jamlar we uly küýzeler bolan 140-dan gowrak mazar bar.


şu gün 10:12
1.6k+

Hytaý 2024-nji ýyla çenli ähli ýurtlardan öňe geçip, 300 müň senagat robotyny gurnady

Halkara Robototehnika federasiýasynyň hasabatyna görä, 2024-nji ýyla çenli Hytaýda, takmynan, 300 müň senagat roboty gurnaldy, bu dünýäniň ähli ýurtlarynyň bilelikde gurnanyndan hem köpdür. Umuman alanyňda, häzirki wagtda Hytaýyň zawodlarynda şeýle maşynlaryň 2 milliondan gowragy işleýär...

24.09.2025 11:14
4.9k+

Arheologlar: Gadymy adamlar Afrikadan Ýewropa häzirki Türkiýäniň üsti bilen baran bolup biler

Arheologlaryň çaklamalaryna görä, gadymy adamlar Afrikadan Ýewropa häzirki Türkiýäniň çäginden geçip baran bolup bilerler. Bu barada Aýwalygyň (Türkiýede kenarýaka şäher) kenarynda tapylan 138 sany daş gurallary maglumat berýär...

15.09.2025 09:54
5.3k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

15.09.2025 09:48
1.5k+

Hytaý alymlary sütün öýjükleriniň kömegi bilen maýmynlaryň garramagyny haýallatdy

Hytaýyň ylymlar akademiýasynyň alymlarynyň geçiren ylmy gözlegleri adamyň genetiki taýdan güýçlendirilen sütün öýjükleriniň maýmynlarda garrama alamatlaryny haýalladyp biljekdigini görkezdi. Netijeler Cell žurnalynda neşir edildi...