Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar instituty tarapyndan her çärýekde türkmen, rus, iňlis dillerinde neşir edilýän «Miras» ylmy-köpçülikleýin žurnalynyň...
“Jeýms Uebb” kosmos teleskopy (JWST), alymlaryň pikirine görä, älemde iň irki bolmagy mümkin diýip hasaplanmaga dalaşgär bäş sany galaktikany tapdy. Olar häzir hem Uly partlamadan 200 million ýyl geçendäki bolşy...
Halkara alymlar topary ýitip giden amfisbenleriň täze we ýok bolan görnüşlerini (gurçuk ýaly hažžyklar ýa-da iki aýaklylar) suratlandyrdy. Olar Terastiodontosaurus marcelosanchezi-iň beýanyna, Tunisdäki Jebel-Şambi...
ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişliginiň barlaglary müdirligi (NASA) Dragonfly (“Teneçir”) apparatyny uçurmak üçin SpaceX kompaniýasy bilen 257 million dollarlyk şertnama baglaşdy. Missiýanyň çäklerinde...
26-njy noýabrda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynda «Innowasiýalar, täze tehnologiýalar we olary önümçilige ornaşdyrmagyň meseleleri» atly III türkmen-hytaý ylmy-innowasion forumy...
Halkara alymlar topary tok ulanman, howadan çyglylygy toplamaga ukyply material döretdiler. Bu tehnologiýa gurak sebitlerde suw ýetmezçiligi meselesiniň çözgüdi bolup biler diýip, naked-sciencu.ru ýazýar. Professor...
Marsdan Ýere düşen “Gara gözel” meteoritiniň derňewleri Marsda 4,45 mlrd ýyl ozal gyzgyn gidrotermal çeşmeleriň bolandygyny görkezdi. Bu barada Awstraliýanyň Kýortin uniwersitetiniň metbugat gullugyna salgylanyp...
Jons Hopkins uniwersitetiniň arheologlary Siriýada elipbiý ýazuwynyň iň gadymy subutnamalaryny tapdylar. Umm-el-Marryň aramgähinde oýulyp ýazylan nyşanlar bilen toýun silindrleri tapyldy. Phys.org portalynyň habar...
Arheologlar Gibraltardaky Wangard gowagynda 65 000 ýyl mundan ozal neandertallaryň şepbigi gaýtadan işlemek üçin guran gadymy ojagyny tapdylar diýip, ScienceDirect habar berýär. Bu gurluş diametri 22 sm we çuňlugy...
Şu gün Aşgabatda «Innowasiýalar, täze tehnologiýalar we olary önümçilige ornaşdyrmagyň meseleleri» atly III türkmen-hytaý ylmy-innowasion forumy açyldy. Forum iki ýurduň ylmy hem işewür jemgyýetleriniň wekillerini...
Arheologlar, takmynan, 50 müň ýyl ozal Ispaniýanyň Prado Wargas gowagynda neandertallar tarapyndan toplanan galyndylar ýygyndysyny tapdylar. Ozal alymlar neandertallary üýtgeşik bir akylly hasaplamaýardylar, ýöne...
Dewon graflygynyň Dartmur batgalygynyň belent ýerinde iki sany daş tegelek tapyldy. Desgalaryň ýaşy 5000 ýyl diýlip çaklanylýar. Tapyndy Angliýanyň günorta-günbataryndaky adamlar täze daş asyry döwründe baýyrlaryň...
Ýewropanyň kosmos agentligi (ESA) Solar Orbiter hemrasynyň kömegi bilen düşürilen Günüň üstüniň täze suratlaryny çap etdi. Bular häzire çenli Älem Ýagtylgyjynyň üstüniň iň takyk we ýokary hilli suratlarydyr. Hemra...
12 ýyldan gowrak wagt bäri Marsda gözleg işlerini geçirýän “Curiosity” Gediz Wallis kanalynda adaty bolmadyk kükürt daşlaryny tapdy. NASA-nyň alymlary gaýalar bilen doldurylan kanalyň panoramik görnüşini çap etdiler...
Hytaýyň milli kosmos dolandyryş gullugy (CNSA) ýurduň kosmos giňişliginde bolup geçen soňky wakalaryny görkezýän wideorolik paýlaşdy diýip, "Sinhua" habar berýär. Animasiýa wideosy 21-22-nji noýabrda Şençžen şäherinde...
Hytaýda dünýäde iň güýçli sentrifuganyň gurluşygynyň birinji tapgyry tamamlandy. Bu gurnama gipergrawitasiýa bilen baglanyşykly inženerçilik we ylmy gözleglerde ulanylar diýip, “South China Morning Post” ýazýar...
Pensilwaniýa ştatyndaky uniwersitetiň professory Mark Mann Türkiýede ýerleşýän Arslan Kaýa ýadygärligindäki ýazgynyň bir böleginiň manysyny düşündirdi. Bu ýadygärligiň ýaşy 2600 ýyla deňdir we ondaky ýazgy bilen...
Espresso (latte, kapuçino) esasly içgiler Alsgeýmer keselinden goraýar, süzülen kofe bolsa ýürek we damarlar üçin aýratyn peýdalydyr. Bu barada Budapeştdäki Zemmelweýs uniwersitetiniň lukmançylyk wizuallaşdyryş...
Halkara alymlar topary täze köp planetaly ulgamy ýüze çykardylar we oňa K2-360 diýip at berdiler. Ol Ýerden takmynan 750 ýagtylyk ýylynda ýerleşýär. Ulgamda Güne meňzeş ýyldyzy aýlaýan iki sany planeta bar. Gözlegiň...
Nauşnikleriň günde dört sagatdan köp ulanylmagy beýnide düzedip bolmajak üýtgeşmelere getirip biler. Muny Melburn newrologiýa institutynyň we Stenford uniwersitetiniň alymlary kesgitledi. Ylmy gözlegiň netijeleri The...
Barlagçylar topary Plutonyň ulgamyny öwrenmek üçin “Persefona” missiýasyny teklip etdiler. Onuň dowamlylygy 50 ýyla çenli bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Şeýle missiýa 2015-nji ýylda karlik planetasy...
Perdýu uniwersitetiniň (PU) amerikan alymlary planetanyň sowamagyndan milliardlarça ýyl soň, Marsda köp ýyllyk buzlaryň eremeginiň sebäbini tapdylar. Gözlegçiler 700 million ýyldan gowrak köne mars meteoritinde...
Aerokosmos pudagynyň iri kompaniýasy bolan Northrop Grumman-yň golçur kärhanasy SpaceLogistic 2026-njy ýylda geostasionar orbitada emeli hemralara hyzmat etmek üçin Mission Robotic Vehicle (MRV) apparatyny uçurmagy...
Nýu-Ýork uniwersitetiniň alymlary tarapyndan geçirilen täze barlag ýadyň diňe beýnä häsiýetli däldigini subut etdi. Nature Communications-de çap edilen makalada - gaýtalamak arkaly öwrenmek bedeniň ähli öýjükleri...
Waşington we Missuri uniwersitetleriniň gözlegçileri “elektrobiodizel” atly täze ýangyç görnüşini hödürlediler. Ösümlik kömürturşy gazyny gaýtadan işlemäge esaslanýar we CO₂ zyňyndylaryny azaltmaga kömek edip biljek...
16-njy noýabrda Aşgabatda «Türkmentel-2024» forumynyň çäklerinde «Sanly çözgüt – 2024» atly innowasion taslamalar bäsleşiginiň ýeňijileri yglan edildi. Olara gymmat bahaly sowgatlar hem-de diplomlar gowşuryldy...
6-njy noýabrdan 30-njy noýabr aralygynda hereketde bolýan “Leonidler” meteor akymy iň ýokary işjeňligine 18-nji noýabrda, ýagny duşenbe gijesinde ýeter. Bu barada Moskwa Planetariumynyň metbugat gullugy habar berýär...
Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde «Himiýa we gazhimiýa innowasion tehnologiýalaryň geljegi» atly sanly ulgam arkaly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi. Bu barada "Türkmenistan:...
Hytaýyň DEEPRobotics kompaniýasy gysga wideo arkaly täze dört aýakly Lynx robotynyň mümkinçiliklerini görkezdi. Terjime edilende, onuň ady “garagulak” diýmekdir. Ol tigirler bilen enjamlaşdyrylan hem-de pyýada...
ABŞ-nyň Demirgazyk Arizona uniwersitetiniň astronomlary Ýere howp abandyryp biljek uzak möhletli kometalary (LPC) gözlemegiň täze usulyny oýlap tapdylar. Gözlegiň netijeleri arXiv portalynda çap edildi. Uzak möhletli...
Germaniýanyň Bremen uniwersitetiniň hünärmenleri britaniýaly kärdeşleri bilen bilelikde Antarktidada ýantaryň ilkinji nusgalaryny tapdylar. Daşa öwrülen şepbik baryp 2017-nji ýyda Amundsen deňziniň düýbünden çykarylan...
Ýork uniwersitetinden alymlaryň gözlegleri Tutanhamonyň belli altyn maskasynyň ilkibaşda başga bir faraon, ähtimal, onuň öweý ejesi Nefertiti üçin döredilen bolmagynyň mümkindigini görkezýär. Bu barada ArtNet neşiriniň...
Pensilwaniýa döwlet uniwersitetiniň alymlary Aýyň gelip çykyşy barada umumy kabul edilen çaknyşyk nazaryýetine ters gelýän täze çaklamany öňe sürdüler. Ozal Ýeriň protoplanet Teýa bilen çaknyşandan soň emele gelendigi...
Alymlar Hakasiýadaky Sabanihanyň arheologik ýadygärliginden, takmynan, 35-30 müň ýyl töweregi ýaşy bolan derýa daşlaryndan ýasalan gadymy bezegi tapdylar. Muny Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Sibir bölüminiň...
Tafts uniwersitetiniň alymlary emeli aňyň (AI) adamlar üçin tebigy bolan sözleýiş dilinde kynçylyk çekmeginiň sebäbini aýtdylar. Barlagyň netijesi esasy meseläniň AI ulgamlaryna tälim berlen maglumatlaryň görnüşi...
Amerikaly alymlar Ýerde iň gadymy janly organizmleriň birini tapdylar – bu ABŞ-nyň Ýuta ştatyndaky Pando klonal tokaýydyr. Ylmy gözlegçiler tokaýyň soňky buz eýýamyndan has öň bir nahaldan ösüp başlandygyny we...
Awstraliýanyň “Lunaria One” startap kompaniýasy Amerikanyň “Intuitive Machines" hususy kosmos kompaniýasynyň 2025-nji ýyla meýilleşdiren Aý missiýasyna gatnaşar. Lunaria One Ýeriň tebigy hemrasynyň üstünde, ýagny...
Türkmenistanyň wekilleri Indoneziýanyň Bali şäherinde geçirilen halkara ylym we oýlap tapyşlar ýarmarkasyna (ISIF) gatnaşdylar diýip, "Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşiri habar berýär. Türkmen toparyna Türkmenistanyň...
Astronomlar Gün ulgamymyzda ýerleşýän Akmaýanyň ýolunyň gyrasynda adatdan daşary yssy, pes dykyzlykda bolan Ýerli köpürjikleriň kartasyny düzdüler. Gözleg bu sebitdäki "Sentawra" ýyldyzlar toparyna gönükdirilen...
Nemes arheologlary Gönnersdorfdaky paleolit döwrüne degişli şäherçede birnäçe açyşlaryň edilendigini habar berdiler. Olar ýüzünde tora düşen balyklary şekillendirýän daş plitalary tapdylar. Bu suratlar, takmynan...
