Ýapon alymlary islendik adama dogry geljek emeli gany synagdan geçirýärler

  • 02.06.2025 13:37
  • 3.5k+

Ýaponiýada emeli ganyň kliniki synaglaryna başlamaga taýynlanýarlar. Professor Hiromi Sakainiň ýolbaşçylygyndaky Nara lukmançylyk uniwersitetiniň hünärmenler toparynyň işläp taýýarlamasy, esasanam, adatdan daşary ýagdaýlarda we uzak sebitlerde donor ganynyň ýetmezçiliginiň meselesini çözüp biler.

Emeli gan gorag gabygyna ýerleşdirilen möhleti geçen donor ganyndan alnan gemoglobinden döredilýär. Şeýle ganda wirus bolmaýar we toparyny saýlamagy talap etmeýär, bu bolsa öňünden dogry gelýänini-gelmeýänini barlamazdan ulanmaga mümkinçilik berýär. Mundan başga-da, saklanyş möhleti bir aýdan köp bolmadyk adaty donor ganyndan tapawutlylykda, ony otag temperaturasynda iki ýyla çenli saklap bolýar.
Kliniki synaglara 2025-nji ýylyň mart aýynda başlanar. Oňa 100 millilitrden  400 millilitre çenli emeli gan goýberiljek 16 sany sagdyn meýletinçi gatnaşar. Eger bu tapgyrda ganyň hiç hili zyýanly tarapy tapylmasa, barlag giňeldiler.
Tehnologiýany 2030-njy ýyla çenli lukmançylyk tejribesine ornaşdyrmak isleýärler.
Emeli ganyň işlenip taýýarlanmagy Ýaponiýa üçin has möhümdir, bu ýerde ilatyň garraýandygy we dogluşyň derejesiniň pesdigi sebäpli donor gany ýetmezçilik edýär. Täze tehnologiýa, esasanam, adatdan daşary ýagdaýlarda, şol sanda onkologiki kesellerde, ýol-ulag heläkçiliginde ýa-da başga betbagtçylyklarda ejir çekenler üçin transplantasiýa prosesini ep-esli aňsatlaşdyryp we çaltlaşdyryp biler.


11.11.2025 15:19
3.6k+

Kembrijde CO₂-ni peýdaly çig mala öwürýän “emeli ýaprak” döretdiler

Kembrij uniwersitetiniň alymlary Gün şöhlesiniň täsiri astynda kömürturşy gazyny (CO₂) we suwy peýdaly himiki maddalara öwrüp bilýän ýarym sintetik “emeli ýapragy” döredendiklerini habar berdiler. Bu enjam tebigy fotosinteziň iş prinsipini gaýtalaýar we zäherli katalizatorlary ulanmaýar, şonuň bilen hem ekologiýa taýdan arassa hasaplanýar diýip, SciTechDaily ýazýar...

10.11.2025 13:10
5.2k+

Günorta koreýaly alymlar robotlar üçin çeýe we örän güýçli emeli myşsa döretdiler

Ulsandaky Milli Ylym we Tehnologiýa Institutynyň  (UNIST) alymlary robotlar üçin täze görnüşli emeli myşsa taýýarladylar. Bu material ynsan we haýwan myşsalaryndaky ýaly çeýeligi we berkligi özünde jemleýär. Hasaplamalara görä, eger adam şeýle myşsalara eýe bolsady, ol bir eli bilen pil saklap biljekdi...

05.11.2025 10:07
3.3k+

Hytaýly alymlar iýmitiň ajylygyny “duýup” bilýän emeli dil döretdi

Hytaýda alymlar iýmitleriň ajylygyny çalt we takyk ölçemäge ukyply emeli diliň prototipini taýýarladylar. Bu barada Phys.org habar berýär. Enjam kapsaisini — ajy burçuň, sarymsagyň, zenjebiliň we beýleki ajyly maddalaryň ýakýan tagamyny döredýän birleşmäni — hem-de şol topardaky beýleki maddalary anyklamaga mümkinçilik berýär...

28.10.2025 12:54
7.1k+

Şençhende geljegiň logistikasy ýola goýuldy: köçelerde eýýäm 10 müň sany robot-furgon hereket edýär

Şençhende köçelerde we hatda metroda hem 10 000 sany robotlaşdyrylan furgon gatnadylyp başlandy. Olar SF Express atly logistika kompaniýasy tarapyndan ýükleri adam gatnaşmazdan daşamak üçin ulanylýar. Bu furgonlary Neolix kompaniýasy öndürýär...