Siriýada 4500 ýyllyk gadymy çaga oýnawaçlary tapyldy

  • 03.06.2025 21:00
  • 4.1k+

Daniýanyň Milli muzeýinden arheologlar 1930-njy ýyllarda Siriýanyň Hama şäherinden tapylan käbir keramika bölekleriniň, aslynda, çagalaryň şaňňyrdy oýnawaçlary bolandygyny ýüze çykardy. 4500 ýyl ozal bäbekler bu şakyrdawuklar bilen oýnapdyr.

Ilkibaşda bu 19 bölegi keramika gaplaryň tutawaçlary diýip hasaplapdylar.
Hamadan tapylan kolleksiýa häzirki wagta çenli Ýakyn Gündogarda ýüze çykarylanlaryň arasynda iň ulusy boldy.
Haç görnüşli ýa-da çyzykly nagyşlar bilen bezelen şaňňyrdylar adaty ýaşaýjylaryň öýlerinden tapyldy. «Childhood in the Past» žurnalynda çap edilen makala görä, bu oýnawaçlar b.e. öňki 2450-2000-nji ýyllar aralygynda ýasalypdyr. Hamadaky beýleki keramika önümleri ýaly, bu oýnawaçlar hem hekli toýundan taýýarlanypdyr.
Alymlara görä, bu şaňňyrdylary küýzegärler ýasapdyr we olar bazarlarda gap-gaçlar bilen bilelikde satylypdyr. Olaryň kiçijik tutawaçlary çagalaryň ellerine laýyk bolupdyr. Ses olaryň içindäki daşjagazlardan ýa-da toýun bölejiklerinden gelip çykypdyr, bu bolsa olaryň däp-dessur üçin däl-de, çagalar üçin niýetlenendigini görkezýär.

«Bu tapyndy ene-atalaryň geçmişde-de çagalaryny söýendigini we olaryň abadançylygyna, duýujylygyna we hereket taýdan ösüşine, edil biziň şu günki günde edişimiz ýaly alada edendiklerini görkezýär. Belki-de, gadymy ene-atalar hem wagtal-wagtal çagalaryny köşeşdirip, biraz dynç almak isländir» — diýip, Daniýanyň Milli muzeýiniň uly ylmy işgäri we makalanyň awtory Metta Mari Hald aýtdy.
«Hatda, edil häzirki günlerde bolşy ýaly, şol wagtky ene-atalar hem öýlerine gaýdyp gelýän wagty bazarda saklanyp, çagalary üçin sowgat hökmünde şaňňyrdawuklary satyn alypdyr» — diýip, Hald gürrüň berdi.


22.06.2025 11:49
6.8k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.4k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:25
2.2k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...

13.06.2025 10:27
8.5k+

Türkiýede patyşa Midas bilen baglanyşykly 2800 ýyllyk mazar tapyldy

Ankaranyň günorta-günbatarynda ýerleşýän gadymy Gordion şäherinde arheologlar, takmynan, 2800 ýyl mundan ozalky döwre degişli mazar tapdylar. Hünärmenleriň pikirine görä, bu mazar ady rowaýata öwrülen patyşa Midasyň garyndaşlaryna degişli bolup biler diýip, Live Science ýazýar...