Siriýada 4500 ýyllyk gadymy çaga oýnawaçlary tapyldy

  • 03.06.2025 21:00
  • 3.6k+

Daniýanyň Milli muzeýinden arheologlar 1930-njy ýyllarda Siriýanyň Hama şäherinden tapylan käbir keramika bölekleriniň, aslynda, çagalaryň şaňňyrdy oýnawaçlary bolandygyny ýüze çykardy. 4500 ýyl ozal bäbekler bu şakyrdawuklar bilen oýnapdyr.

Ilkibaşda bu 19 bölegi keramika gaplaryň tutawaçlary diýip hasaplapdylar.
Hamadan tapylan kolleksiýa häzirki wagta çenli Ýakyn Gündogarda ýüze çykarylanlaryň arasynda iň ulusy boldy.
Haç görnüşli ýa-da çyzykly nagyşlar bilen bezelen şaňňyrdylar adaty ýaşaýjylaryň öýlerinden tapyldy. «Childhood in the Past» žurnalynda çap edilen makala görä, bu oýnawaçlar b.e. öňki 2450-2000-nji ýyllar aralygynda ýasalypdyr. Hamadaky beýleki keramika önümleri ýaly, bu oýnawaçlar hem hekli toýundan taýýarlanypdyr.
Alymlara görä, bu şaňňyrdylary küýzegärler ýasapdyr we olar bazarlarda gap-gaçlar bilen bilelikde satylypdyr. Olaryň kiçijik tutawaçlary çagalaryň ellerine laýyk bolupdyr. Ses olaryň içindäki daşjagazlardan ýa-da toýun bölejiklerinden gelip çykypdyr, bu bolsa olaryň däp-dessur üçin däl-de, çagalar üçin niýetlenendigini görkezýär.

«Bu tapyndy ene-atalaryň geçmişde-de çagalaryny söýendigini we olaryň abadançylygyna, duýujylygyna we hereket taýdan ösüşine, edil biziň şu günki günde edişimiz ýaly alada edendiklerini görkezýär. Belki-de, gadymy ene-atalar hem wagtal-wagtal çagalaryny köşeşdirip, biraz dynç almak isländir» — diýip, Daniýanyň Milli muzeýiniň uly ylmy işgäri we makalanyň awtory Metta Mari Hald aýtdy.
«Hatda, edil häzirki günlerde bolşy ýaly, şol wagtky ene-atalar hem öýlerine gaýdyp gelýän wagty bazarda saklanyp, çagalary üçin sowgat hökmünde şaňňyrdawuklary satyn alypdyr» — diýip, Hald gürrüň berdi.


düýn 15:21
1k+

Barlaglar döredijilik sapaklarynyň çagalaryň sözleýiş ukybyny gowulandyrýandygyny görkezdi

Russiýanyň Witus Bering adyndaky Kamçatka döwlet uniwersitetiniň barlagçylary döredijilik taslamalarynyň sözleýişinde bozulmalary bolan mekdebe çenli ýaşly çagalaryň bu ukybyny gowulandyrmaga kömek edýändigini subut etdiler...

03.06.2025 21:02
9.3k+

Argentinadaky gazuw-agtaryş işlerinde «garynja adamyň» galyndylary tapyldy

Argentinanyň Katamarka prowinsiýasynyň San-Fernando şäherinde gurluşyk işleri alnyp barylýan wagty, işçiler içinde adam galyndylary bolan iki sany jaýlama urnasyny tapdylar. Olaryň birinde şekili örän uzyn bolan kelleçanak hem bardy...

03.06.2025 17:00
4.9k+

Gwatemalada ýaşy tas 3 müň ýyl bolan gadymy maýýa şäheriniň harabalygy tapyldy

Arheologlar Gwatemalada ýaşy tas üç müň ýyl bolan gadymy maýýa şäheri Los-Abuelosyň harabalygyny tapdy. Bu barada ýurduň Medeniýet ministrligine salgylanyp, The Guardian habar berýär. Şäher ýurduň demirgazygyndaky El-Peten departamentinde, meşhur binagärlik toplumy Uahaktundan 21 km uzaklykda ýerleşýär...

02.06.2025 13:51
10k+

Tagtabitler şäherleriň peýda bolmagy bilen 8000 ýyl ozal ýaýrapdyr

Düşek tagtabitleri 100 million ýyl mundan ozal, adamlar peýda bolmanka ýüze çykypdyr. Olar dinozawrlary ýok eden betbagtçylykdan aman galypdyrlar we uzak wagtlap näbelli haýwanlaryň gany bilen iýmitlenipdirler...