Alymlar näme üçin barmaklaryň suwda mürşýändigini anykladylar

  • 21.05.2025 15:07
  • 15k+

Barmaklar uzak wagtlap suwda saklansa, olaryň derisi ýygyrt-ýygyrt bolýar. Uzak wagtlap muny deriniň çişmegi bilen baglanyşdyryp geldiler, ýöne Bingemton uniwersitetiniň (ABŞ) barlagçylary başga netijä geldiler.

Olaryň makalasy Journal of the Mechanical Behavior of Biomedical Materials žurnalynda çap edildi. Alymlar munuň sebäbiniň deriniň astyndaky gan damarlary bilen baglydgyny anykladylar. Suwuň täsiri astynda olar daralýar, netijede deri mürşýär.
Makala çap edilenden soň, bir okuwçy awtorlardan: "Barmaklardaky mürşmeler hemişe birmeňzeş emele gelýärmi?" diýip sorady. Bu sowala jogap bermek üçin barlagçylar goşmaça synag geçirdiler.
Gatnaşyjylar barmaklaryny iki gezek suwa batyrdylar: ilki 30 minut, soňam bir günden soň ýene gaýtaladylar. Emele gelen “nagyşlar” suratlara düşürildi we deňeşdirildi. Mürşmeler birmeňzeş bolup çykdy. Alymlar muny barmaklardaky gan damarlarynyň ýerleşişiniň durnukly bolmagynda galýandygy bilen düşündirdiler.

"Damarlar birneme süýşýär, ýöne olar biri-birine degişlilikde ýeterlik durnukly bolup galýar. Bu mürşmeleriň birmeňzeş emele gelmelidigini aňladýar we biz muny subut etdik" - diýip, gözlegiň awtorlaryndan biri aýtdy.

Mundan başga-da, barlaga barmaklaryň duýşuna jogapkär orta nerwä zeper ýeten bir talyp hem gatnaşdy. Onuň barmaklary suwa batyrylanda mürşmeler emele gelmedi. Bu nerw ulgamynyň işleýşi bilen deriniň reaksiýasynyň arasynda baglanyşygyň bardygyny tassyklady.
Awtorlar öz gelen netijeleri kriminalçylara beden suwa degen ýagdaýynda-da barmak yzlary bilen işlemäge kömek edýär diýip hasaplaýarlar. Şeýle hem, olar netijeleriň lukmançylykda we biometrik tehnologiýalarda ulanylmagyny göz öňünde tutýarlar.


28.06.2025 11:03
4.9k+

And daglarynda ýitirilen Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasy tapyldy

Arheologlar adybir meşhur arheologik toplumdan, takmynan, 215 km günorta-gündogarda Boliwiýanyň günortasyndaky gadymy Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasyny tapdylar. Bu açyş hakynda Antiquity žurnalynda habar berildi...

22.06.2025 11:49
7.4k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.8k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:25
2.3k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...