Arheologlar Gazagystanda mongollaryň çozuşy wagtynda ýakylan şäheriň galyndylaryny tapdylar

  • 09.06.2025 13:51
  • 7.1k+

Gazagystanyň günortasyndaky Žetysu oblastynda orta asyr şäheriniň harabalyklary tapyldy. Bu barada "Petroglif awçylary" respublikan jemgyýetçilik gaznasynyň ýerine ýetiriji direktory Olga Gumirowa habar berdi.

"Her kimiň köpden bäri gözleýän orta asyr şäherini tapaýdyk öýdýän! Bu barada goşmaça çeşmelerde maglumat bar. Arheologlar muny eýýäm bilýärler. Ilkibaşda  karýerde gudrat bilen saklanyp galan kerpiçden örülen galyndylary, soňra bolsa ýerde ýatan diwarlary gördük, ýöne olardan erän orta asyr kerpiçleri çykyşyp durdy. Şäher mongol çozuşlary wagtynda rehimsizlik bilen ýakylypdyr” diýip, ol  Facebook-da ýazdy.

Gumirowanyň sözlerine görä, tapyndy Talhiz ýa-da Koýlyk bilen deňeşdirilip bilner. Talhiz - VIII asyrda esaslandyrylan häzirki zaman Almaty oblastynyň çägindäki şäherçe, möhüm senagat merkezi hökmünde ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizilen. Koýlyk (Antonowskoý şäherçesi) hem Almaty oblastynda ýerleşýän we ÝUNESKO-nyň sanawyna girizilen VIII-XIV asyrlara degişli şäherdir.
Tapyndy barada entek goşmaça maglumat ýok. Gumirowa häzir "munuň neneň-niçik desgadygy barada çekişmäniň gidýändigini" aýtdy. Onuň neşir eden suratlarynda kerpiç örümleriniň galyndylary we diňe meňzeş obýekt görünýär.


düýn 13:27
4.7k+

Ýantar daşynda ýaşy 40 million ýyla golaý bolan gadymy tarakan tapyldy

Kaliningraddaky “Ýantar kombinatynda” (RF-niň “Rosteh” döwlet korporasiýasyna degişli) 35–40 million ýyl mundan ozalky döwre degişli gadymy ýabany tarakan saklanýan täsin ýantar daşy tapyldy. Bu seýrek duş gelýän inklýuziýa 2-nji awgustda Moskwada geçiriljek AmberForum’25 halkara forumynyň çäklerinde guraljak täsin ýantarlar auksionynda esasy lotlaryň biri bolar...

düýn 13:10
4.3k+

Gaýtadan işlenen plastik gormonal ulgam üçin zyýanly bolup çykdy

Plastik çökgünligine çözgüt gözläp, köp ýurtlar soňky onlarça ýylyň dowamynda plastikleri gaýtadan işlemäge aýratyn üns berdiler. Emma täze barlaglar bu usulyň hem howpsuz däldigini görkezýär. Nemes alymlarynyň geçiren ylmy işi Journal of Hazardous Materials žurnalynda neşir edilip, gaýtadan işlenen plastigiň janly organizmlere ýaramaz täsir ýetirip bilýändigini görkezdi...

26.06.2025 14:32
6.7k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.7k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...