Arheologlar Gazagystanda mongollaryň çozuşy wagtynda ýakylan şäheriň galyndylaryny tapdylar

  • 09.06.2025 13:51
  • 7.2k+

Gazagystanyň günortasyndaky Žetysu oblastynda orta asyr şäheriniň harabalyklary tapyldy. Bu barada "Petroglif awçylary" respublikan jemgyýetçilik gaznasynyň ýerine ýetiriji direktory Olga Gumirowa habar berdi.

"Her kimiň köpden bäri gözleýän orta asyr şäherini tapaýdyk öýdýän! Bu barada goşmaça çeşmelerde maglumat bar. Arheologlar muny eýýäm bilýärler. Ilkibaşda  karýerde gudrat bilen saklanyp galan kerpiçden örülen galyndylary, soňra bolsa ýerde ýatan diwarlary gördük, ýöne olardan erän orta asyr kerpiçleri çykyşyp durdy. Şäher mongol çozuşlary wagtynda rehimsizlik bilen ýakylypdyr” diýip, ol  Facebook-da ýazdy.

Gumirowanyň sözlerine görä, tapyndy Talhiz ýa-da Koýlyk bilen deňeşdirilip bilner. Talhiz - VIII asyrda esaslandyrylan häzirki zaman Almaty oblastynyň çägindäki şäherçe, möhüm senagat merkezi hökmünde ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizilen. Koýlyk (Antonowskoý şäherçesi) hem Almaty oblastynda ýerleşýän we ÝUNESKO-nyň sanawyna girizilen VIII-XIV asyrlara degişli şäherdir.
Tapyndy barada entek goşmaça maglumat ýok. Gumirowa häzir "munuň neneň-niçik desgadygy barada çekişmäniň gidýändigini" aýtdy. Onuň neşir eden suratlarynda kerpiç örümleriniň galyndylary we diňe meňzeş obýekt görünýär.


düýn 13:16
2.6k+

Fizikler buzy epip, elektrik energiýasyny aldylar

Alymlar suw buzy epilende elektrik togunyň çykýandygyny ýüze çykardylar. Fleksoelektrik täsiri diýlip atlandyrylýan bu hadysa dürli temperaturalarda syn edildi. Bu açyş çabga bulutlarynda ýyldyrymyň nähili emele gelýändigine has gowy düşünmäge kömek edýär...

07.09.2025 18:54
4.5k+

Gadymy ýantar daşynda “şahly” garynjalaryň täze görnüşi tapyldy

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň alymlary Baltika ýantarynda garynjanyň, takmynan, 37 million ýyl ozal ýaşap geçen näbelli görnüşini tapdylar. Nusga Kaliningrad oblastynyň çäginde tapyldy we ol ganatly ene garynjadyr diýip, TechInsider habar berýär...

06.09.2025 17:40
3.4k+

Fizikler Älemiň geljegini çaklamak üçin matematiki enjam döretdi

Moskwanyň fiziki-tehniki institutyndan (MFTI) rus fizik-teoretikleri Älemimiziň geljegini çaklamak üçin täze matematiki gural döretdi. Ol kosmos masştabynda kwant meýdanlarynyň özüni nähili alyp barýandygyny beýan edýär we Äleme giňelmek şertlerinde nämäniň garaşýandygyna düşünmäge kömek eder...

05.09.2025 17:25
3.4k+

Nanotehnologiýa pudagyndaky patentleriniň sany boýunça Hytaý dünýäde birinji ýerde durýar

2000-nji ýyldan 2025-nji ýyla çenli dünýäde nanotehnologiýa pudagynda 1,07 milliondan gowrak patent hasaba alyndy. Şolaryň 464 müň sanysy Hytaýda hasaba alyndy. Şeýle maglumatlar Pekindäki Nanotehnologiýa forumynda neşir edilen “Hytaýyň nanotehnologiýa senagaty 2025” atly Ak kitapda getirilýär...