Russiýada atmosferadaky kömürturşy gazyny susup alyp, spirte öwürmegi öwrendiler

  • 07.06.2025 11:21
  • 2.2k+

Rus, eýran we fransuz himikleri birnäçe metalyň grafenine we oksidlerine esaslanýan katalizator döretdiler. Ol kömürturşy gazyny metilbutanola we beýleki senagat taýdan gymmatly spirtlere we ketonlara 77% netijelilik bilen öwürmäge mümkinçilik berýär. Bu barada Russiýanyň Ylym Gaznasynyň (RNF) metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berdi.

"Reaksiýa atmosfera basyşynda we otag temperaturasynda bolup geçdi, bu öwrülişigi energiýa taýdan bähbitli we giňeltmek üçin aňsat edýär. Şeýle ýumşak şertler işlenip taýýarlanan usuly kömürturşy gazyny dikeltmegiň, adatça, ep-esli energiýa çykdajylaryny talap edýän alternatiw çemeleşmelerinden tapawutlandyrýar – diýip, “Ýokary ykdysadyýet mekdebi” milli gözleg uniwersitetiniň dosenti Ahmad Ostowari Mogaddam düşündirdi.

“Ýokary ykdysadyýet mekdebi” milli gözleg uniwersitetiniň alymlary CO₂-ni çig mala öwürmek üçin katalizatorlaryň üstünde köpden bäri işleýärler. Ozal olar hytaýly kärdeşleri bilen bilelikde uglerodyň we indiýniň esasynda kömürturşy gazyny garynja kislotasyna öwürýän katalizatory döredipdiler.
Täze katalizator dikeldilen grafen oksidini demirden, kobaltdan, nikelden we misden durýan oksidlenen erginiň nanobölejikleri bilen birleşdirýär. Ol azyndan on sagat durnukly we işjeň bolup, ony senagat taýdan ulanmak üçin amatly edýär.
Reaksiýanyň esasy önümleri metilbutanol we metilbutanon, ýagny dermanlary, ys berijileri we eredijileri öndürmekde ulanylýan maddalar bolup durýar. Barlagçylaryň sözlerine görä, bu tehnologiýany mundan beýläk-de ösdürmek üçin geljegi uly edýär.


düýn 19:18
3.4k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7.4k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...

15.12.2025 15:06
4k+

400 müň ýyllyk oduň yzy tapyldy: neandertallar Homo sapiens-den has öň ot ýakypdyr

Arheologlar Suffolk graflygyndaky arheologik ýadygärligiň çäginde adamlaryň 400 müň ýyl mundan ozal – öňki hasap edilenden tas 350 müň ýyl ir ot ýakmagy öwrenendigine subutnama tapdy. Ylmy gözleg Nature žurnalynda neşir edildi...

14.12.2025 23:36
5.2k+

Geň soňlama: Hytaýda daşdan düwnüp heläk bolan gadymy guş tapyldy

Paleontologlar Hytaýyň Týanýu Tebigy Taryh Muzeýiniň zat saklanýan ýerlerinde adaty bolmadyk açyş etdiler. Geçirilen barlagda öň mälim bolmadyk guş görnüşiniň köp sanly ýuwdulan daşlardan düwnüp ölendigini görkezýän galyndy tapyldy...