Russiýada atmosferadaky kömürturşy gazyny susup alyp, spirte öwürmegi öwrendiler

  • 07.06.2025 11:21
  • 2.1k+

Rus, eýran we fransuz himikleri birnäçe metalyň grafenine we oksidlerine esaslanýan katalizator döretdiler. Ol kömürturşy gazyny metilbutanola we beýleki senagat taýdan gymmatly spirtlere we ketonlara 77% netijelilik bilen öwürmäge mümkinçilik berýär. Bu barada Russiýanyň Ylym Gaznasynyň (RNF) metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berdi.

"Reaksiýa atmosfera basyşynda we otag temperaturasynda bolup geçdi, bu öwrülişigi energiýa taýdan bähbitli we giňeltmek üçin aňsat edýär. Şeýle ýumşak şertler işlenip taýýarlanan usuly kömürturşy gazyny dikeltmegiň, adatça, ep-esli energiýa çykdajylaryny talap edýän alternatiw çemeleşmelerinden tapawutlandyrýar – diýip, “Ýokary ykdysadyýet mekdebi” milli gözleg uniwersitetiniň dosenti Ahmad Ostowari Mogaddam düşündirdi.

“Ýokary ykdysadyýet mekdebi” milli gözleg uniwersitetiniň alymlary CO₂-ni çig mala öwürmek üçin katalizatorlaryň üstünde köpden bäri işleýärler. Ozal olar hytaýly kärdeşleri bilen bilelikde uglerodyň we indiýniň esasynda kömürturşy gazyny garynja kislotasyna öwürýän katalizatory döredipdiler.
Täze katalizator dikeldilen grafen oksidini demirden, kobaltdan, nikelden we misden durýan oksidlenen erginiň nanobölejikleri bilen birleşdirýär. Ol azyndan on sagat durnukly we işjeň bolup, ony senagat taýdan ulanmak üçin amatly edýär.
Reaksiýanyň esasy önümleri metilbutanol we metilbutanon, ýagny dermanlary, ys berijileri we eredijileri öndürmekde ulanylýan maddalar bolup durýar. Barlagçylaryň sözlerine görä, bu tehnologiýany mundan beýläk-de ösdürmek üçin geljegi uly edýär.


şu gün 13:32
6k+

Ekspedisiýa Hazar deňzinde adanyň peýda bolandygyny tassyklady, ýöne oňa düşlemek başa barmady

Alymlar Hazar deňziniň demirgazygynda täze adanyň peýda bolandygyny öz gözleri bilen görüp tassykladylar, emma häzirlikçe ol ýere düşläp bolmady diýip, Live Science habar berýär. Hazar deňzi Ýewropa bilen Aziýanyň serhedinde ýerleşip, takmynan, 371 000 inedördül kilometr meýdany tutýan “dünýäniň iň uly ýapyk suw howdany”...

şu gün 13:14
2.5k+

Ýaponiýadaky iň gadymy «adam galyndylary» aslynda adama degişli däl eken

1950-nji ýyllarda Ýaponiýanyň merkezindäki Toýohasi şäheriniň golaýynda arheologlar birnäçe gadymy süňkleri – bir egin süňki bilen but süňküniň bir bölegini tapdylar. Şol wagt olar iň gadymy adam galyndylary hökmünde kesgitlenip, ýaşy 20 müň ýyl diýlip çaklanypdy...

düýn 15:27
4.6k+

Kanadaly alymlar Gobi çölünde tirannozawryň täze görnüşini açdy

Kanadaly paleontologlar dinozawrlaryň Tyrannosaurus rex-e ýakyn bolan täze görnüşini açdy. ABC-niň alymlara salgylanyp habar bermegine görä, gürrüň 1970-nji ýyllarda Mongoliýadaky Gobi çölünde tapylan skeletler barada gidýär...

düýn 12:48
4.4k+

Ýewropanyň Solar Orbiter zondy ilkinji gezek Günüň günorta polýusyny görkezdi

Ýewropanyň Kosmos agentliginiň (ESA) Solar Orbiter zondy taryhda ilkinji gezek Günüň günorta polýusynyň suratlaryny we wideo ýazgysyny iberdi. Adatça, biz Güni diňe “gapdaldan” – onuň ekwatorynyň töwereginden görýäris...