Barlaglar: ýaşaýyş durmuş ýörelgeleri adamy genetika garanda, has çalt garradýar

  • 21.05.2025 15:54
  • 5.5k+

Sagdynlyk we uzak ömür genetika däl-de, köp babatda adamyň ýaşaýyş durmuşyna baglydyr. Alymlar ýarym milliona golaý adamyň maglumatlaryny seljerenlerinden soň, şeýle netijä geldiler.

Giň gerimli barlaglar genleriň garrylyga diňe 2% täsir edýändigini ýüze çykardy. Ýaşaýyş durmuşy bu görkezijä 17%, ýagny sekiz esse köp täsir edýär.
Garramaklygy çaltlaşdyrýan esasy faktorlara çilim çekmek, az hereketli durmuş ýörelgesi, köpçülikden üzňelik, ukyňy alyp bilmezlik, şeýle-de fiziki hem emosional ýadawlyk. Şeýle-de, girdejiniň derejesi we ýaşaýyş jaý şertleri hem möhümdir.
Garramaklyk bilen baglanyşykly 25 faktoryň 23-sini üýtgedip bolýar. Diýmek, töwekgelçilikleriň köpüsine gözegçilik edip bolýar we wagtyndan öň garramagyň öňüni almak, esasan, gündelik endiklere baglydyr.
Barlagyň awtorlary işjeň we sagdyn durmuş ýörelgesiniň, adamyň oňaýsyz genetikasy bar bolan ýagdaýynda-da, garramaklygy haýalladyp we ömri uzaldyp biljekdigini nygtaýarlar.


09.06.2025 13:55
2.4k+

The Guardian: Melburndaky barlag ylmy AIW-e garşy bejergini tapmaga ýene bir ädim ýakynlaşdyrdy

Awstraliýanyň Melburn şäherindäki Piter Doerti adyndaky Ýokanç we immunitet institutynyň alymlary ak gan öýjükleriniň (leýkositleriň) içinde adamyň immunýetmezçilik wirusyny (AIW) ýüze çykarmaga mümkinçilik berýän usuly işläp düzdüler...

04.06.2025 15:47
3.9k+

Beýniniň rak keseli üçin täze immunoterapiýa hassalaryň ömrüni bir ýyldan gowrak uzaltdy

"Gaýtadan düzülen" T öýjüklerine esaslanýan goşa immunoterapiýa beýniniň rak keseli bolan glioblastoma keselli näsaglaryň ömrüni 12 aýdan gowrak uzaltdy. Bu barada Pensilwaniýa döwlet uniwersitetiniň (PSU) lukmançylyk mekdebiniň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berdi...

01.06.2025 19:16
5.2k+

Synaglar kofeniň gujur berijiliginiň diňe kofein bilen bagly däldigini subut etdi

Psihologlar kofeniň, hakykatdanam, düzüminde kofein bolany üçin gujur beriji häsiýete eýemi ýa dälmi anyklamak üçin synag geçirdiler. Netijeler kofeni içýän adamyň özüni duýşuna bu içginiň diňe bir düzümi täsir etmän, eýsem, ony duýşuň we lezzet bilen içmek däbiniň hem täsir edýändigini görkezdi diýip, Heliyon žurnalynda çap bolan barlagda aýdylýar...

30.05.2025 16:54
5.3k+

Russiýada glaukoma operasiýalary üçin dünýäde ilkinji mikrostent döredildi

Russiýada glaukomany hirurgiki bejermek üçin dünýäde ilkinji mikrostent döredildi. Bu barada Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň (RYA) prezidenti Gennadiý Krasnikow 28-30-njy maý aralygynda Moskwada geçirilýän RYA-nyň umumy ýygnagynda mälim etdi...