Barlaglar: ýaşaýyş durmuş ýörelgeleri adamy genetika garanda, has çalt garradýar

  • 21.05.2025 15:54
  • 5.8k+

Sagdynlyk we uzak ömür genetika däl-de, köp babatda adamyň ýaşaýyş durmuşyna baglydyr. Alymlar ýarym milliona golaý adamyň maglumatlaryny seljerenlerinden soň, şeýle netijä geldiler.

Giň gerimli barlaglar genleriň garrylyga diňe 2% täsir edýändigini ýüze çykardy. Ýaşaýyş durmuşy bu görkezijä 17%, ýagny sekiz esse köp täsir edýär.
Garramaklygy çaltlaşdyrýan esasy faktorlara çilim çekmek, az hereketli durmuş ýörelgesi, köpçülikden üzňelik, ukyňy alyp bilmezlik, şeýle-de fiziki hem emosional ýadawlyk. Şeýle-de, girdejiniň derejesi we ýaşaýyş jaý şertleri hem möhümdir.
Garramaklyk bilen baglanyşykly 25 faktoryň 23-sini üýtgedip bolýar. Diýmek, töwekgelçilikleriň köpüsine gözegçilik edip bolýar we wagtyndan öň garramagyň öňüni almak, esasan, gündelik endiklere baglydyr.
Barlagyň awtorlary işjeň we sagdyn durmuş ýörelgesiniň, adamyň oňaýsyz genetikasy bar bolan ýagdaýynda-da, garramaklygy haýalladyp we ömri uzaldyp biljekdigini nygtaýarlar.


16.12.2025 19:27
4.4k+

Russiýanyň Gamaleýa merkezi rak keseline garşy mRNK-sanjymynyň ilkinji synag tapgyryny çykardy

Gamaleýa adyndaky Epidemiologiýa we Mikrobiologiýa ylmy-derňew merkezine degişli bolan mRNK-preparatlary öndürýän fabrika onkologiýa kesellerine garşy göreşmek üçin niýetlenen sanjymyň ilkinji üç synag tapgyryny üstünlikli çykardy...

15.12.2025 14:50
5.4k+

Johnson & Johnson saglyk üçin howply çaga prisypkasy sebäpli $40 mln tölemäge borçlandy

Los-Anjelesiň Ýokary kazyýeti Johnson & Johnson kompaniýasyny köp ýyllaryň dowamynda talk saklaýan çaga prisypkasyny ulanmagyň netijesinde ýumurtgalygyň rak keseline sezewar bolandygyny aýdan iki aýala 40 mln dollar tölemäge borçlandyrýan karary çykardy...

12.12.2025 15:36
5.3k+

Robot-hirurg ilkinji gezek kataraktany aýyrmak boýunça operasiýa geçirdi

Lukmançylyk bilen inženerçiligiň çatrygynda göz hirurgiýasynda uly öwrülişikleri wada berýän düýpli öňe gidişlik boldy: Kaliforniýanyň Los-Anjeles uniwersitetinde (UCLA) işlenip düzülen robot ulgamy dünýäde ilkinji gezek adamda kataraktany aýyrmak boýunça operasiýany üstünlikli geçirdi...

10.12.2025 11:51
7.6k+

Gögerçiniň dersinde adamlar üçin howply, BSGG-niň sanawyna girýän patogenler tapyldy

M.W.Lomonosow adyndaky Moskwa döwlet uniwersitetiniň (MDU) Topragy öwreniş bölüminiň hünärmenleri gögerçinleriň dersinde adam saglygy üçin howply bolan askomiset görnüşli gabartmalary tapdylar. Uniwersitetiň metbugat gullugynyň habar bermegine görä, bu mikroorganizmler esasan hem çagalarda we immun ulgamy gowşak adamlarda bu görnüşli ýokançlyklaryň döremegine sebäp bolup biler...