Barlaglar: ýaşaýyş durmuş ýörelgeleri adamy genetika garanda, has çalt garradýar

  • 21.05.2025 15:54
  • 5.7k+

Sagdynlyk we uzak ömür genetika däl-de, köp babatda adamyň ýaşaýyş durmuşyna baglydyr. Alymlar ýarym milliona golaý adamyň maglumatlaryny seljerenlerinden soň, şeýle netijä geldiler.

Giň gerimli barlaglar genleriň garrylyga diňe 2% täsir edýändigini ýüze çykardy. Ýaşaýyş durmuşy bu görkezijä 17%, ýagny sekiz esse köp täsir edýär.
Garramaklygy çaltlaşdyrýan esasy faktorlara çilim çekmek, az hereketli durmuş ýörelgesi, köpçülikden üzňelik, ukyňy alyp bilmezlik, şeýle-de fiziki hem emosional ýadawlyk. Şeýle-de, girdejiniň derejesi we ýaşaýyş jaý şertleri hem möhümdir.
Garramaklyk bilen baglanyşykly 25 faktoryň 23-sini üýtgedip bolýar. Diýmek, töwekgelçilikleriň köpüsine gözegçilik edip bolýar we wagtyndan öň garramagyň öňüni almak, esasan, gündelik endiklere baglydyr.
Barlagyň awtorlary işjeň we sagdyn durmuş ýörelgesiniň, adamyň oňaýsyz genetikasy bar bolan ýagdaýynda-da, garramaklygy haýalladyp we ömri uzaldyp biljekdigini nygtaýarlar.


22.08.2025 15:19
5k+

Dişleriň sagdyn bolmagy üçin: Russiýada düzüminde probiotikler bolan sakgyç döredildi

Seçenow uniwersitetiniň hünärmenleri probiotiklerden we prebiotiklerden düzülen çeýnelýän sakgyç döretdiler. Uniwersitetiň metbugat gullugynyň habaryna görä, täze önüme «Reteriks» diýlip at berildi. Onuň maksady – kariýesiň, gingiwitiň we beýleki stomatologik keselleriň töwekgelçiligini azaltmakdyr...

22.08.2025 08:21
4.6k+

Russiýaly alymlar pnewmoniýany we meningiti oýaryjyny dargadýan wirusy tapdylar

Sibir Ylymlar akademiýasynyň (SO RAN) Himiýa-biologiýa we fundamental lukmançylyk institutynyň hünärmenleri pnewmoniýa, meningit, sepsis döredýän we köplenç hassahanalarda giňden duş gelýän howply bakteriýany ýok edip bilýän täze wirus-bakteriofagy açdylar diýip, «Nauka v Sibiri» neşiri habar berýär...

18.08.2025 10:02
2.2k+

ABŞ-da düzgünleşdiriji dowamly öýken keselini bejermek üçin ilkinji derman serişdesini tassyklady

ABŞ-nyň Azyk önümleriniň hiline we derman serişdelerine gözegilik müdirligi (FDA) Insmed kompaniýasynyň mukowissidozsyz bronhoektazlary bejermek üçin niýetlenen Brinsupri dermanyny tassyklady. Bu dowamly öýken keseli dem alyş ýollarynyň öwezini dolup bolmajak zeperlenmesi, dowamly üsgülewük we nemiň  artykmaç bölünip çykmagy bilen utgaşýar diýip, Reuters ýazýar...

18.08.2025 08:54
6.9k+

Oguljahan Atabaýewa “Arkadag Medisina Klasteri” toplumynyň gurluşygynyň barşy bilen tanyşdy

16-njy awgustda Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň bejeriş işleri boýunça wise-prezidenti Oguljahan Atabaýewa Arkadag şäherine baryp gördi...