Paleontologlar Ispaniýada stegozawryň gowy saklanyp galan kelleçanagyny tapdy

  • 01.06.2025 13:56
  • 3.3k+

Ispan paleontologlary möhüm tapyndy barada habar berdi. Ýurduň gündogaryndaky Teruel welaýatynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda stegozawryň kelleçanagy tapyldy – ol örän gowy ýagdaýda saklanyp galypdyr. Alymlaryň hasaplamalaryna görä, bu tapyndynyň ýaşy, takmynan, 150 mln ýyla barabar.

Ylmy gözlegiň netijeleri Vertebrate Zoology (VertebZoo) žurnalynda neşir edildi.
Kelleçanak giçki ýura eýýamyna we Dacentrurus armatus görnüşine degişlidir.
Bu açyşy eden Fundacion Dinopolis ylmy-gözleg gaznasynyň belleýşi ýaly, bu Ýewropada tapylan stegozawryň iň gowy saklanyp galan kelleçanagydyr.
Şeýle-de, alymlar plastinaly dinozawrlaryň ewolýusiýasy barada täze bir çaklamany öňe sürdi. Olar stegozawrlar toparynyň dürli wekilleriniň arasyndaky baglanyşyga global derejede täzeden seretmegi teklip etdi.
Stegozawrlar ösümlik iýýän dinozawrlardyr. Olar dört aýagynda hereket edipdir we olaryň arkasynda iki hatar süňk plastinasy we guýrugyna çenli “tikenleri” bolupdyr.
Tapylan kelleçanagyň öwrenilmegi ozal näbelli bolup galan Dacentrurus armatus-yň gurluşyny jikme-jik anyklamaga mümkinçilik berdi. 2025-nji ýylda onuň ilkinji gezek ylmy taýdan beýan edilmegine 150 ýyl dolýar.
Ylmy gözlegçileriň belleýşi ýaly, şeýle tapyndylar seýrek bolýar. Dinozawrlaryň kelleçanagy, adatça, süňkleriň gowşaklygy sebäpli saklanyp galmaýar.


düýn 14:53
902

Gruziýada ösümlikleriň iýmitden başga maksatlar üçin ulanylyşynyň iň gadymy yzlary tapyldy

Arheologlar Gruziýadaky gowakda ösümlikleriň iýmit üçin däl-de, boýag hökmünde ulanylandygynyň ilkinji göni subutnamalaryny tapdylar. Ýaşy 32000 - 34000 ýyl bolan daş üweýji gurallarda indigoferanyň yzlary tapyldy diýip, Arkeonews ýazýar...

11.09.2025 19:53
6.9k+

“Jeýms Uebb” teleskopy ýaşamak üçin şertleri bolup biljek planetany tapdy

TRAPPIST-1 ýyldyz ulgamyna girýän TRAPPIST-1e ekzoplanetasynda ýaşaýyş üçin laýyk gelýän şertler bolup biler. Bu barada “Jeýms Uebb” kosmos teleskopyndan alnan täze maglumatlara salgylanyp, NewScientist neşiri habar berýär...

08.09.2025 13:16
3.3k+

Fizikler buzy epip, elektrik energiýasyny aldylar

Alymlar suw buzy epilende elektrik togunyň çykýandygyny ýüze çykardylar. Fleksoelektrik täsiri diýlip atlandyrylýan bu hadysa dürli temperaturalarda syn edildi. Bu açyş çabga bulutlarynda ýyldyrymyň nähili emele gelýändigine has gowy düşünmäge kömek edýär...

07.09.2025 18:54
5.3k+

Gadymy ýantar daşynda “şahly” garynjalaryň täze görnüşi tapyldy

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň alymlary Baltika ýantarynda garynjanyň, takmynan, 37 million ýyl ozal ýaşap geçen näbelli görnüşini tapdylar. Nusga Kaliningrad oblastynyň çäginde tapyldy we ol ganatly ene garynjadyr diýip, TechInsider habar berýär...