Paleontologlar Ispaniýada stegozawryň gowy saklanyp galan kelleçanagyny tapdy

  • 01.06.2025 13:56
  • 3.2k+

Ispan paleontologlary möhüm tapyndy barada habar berdi. Ýurduň gündogaryndaky Teruel welaýatynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda stegozawryň kelleçanagy tapyldy – ol örän gowy ýagdaýda saklanyp galypdyr. Alymlaryň hasaplamalaryna görä, bu tapyndynyň ýaşy, takmynan, 150 mln ýyla barabar.

Ylmy gözlegiň netijeleri Vertebrate Zoology (VertebZoo) žurnalynda neşir edildi.
Kelleçanak giçki ýura eýýamyna we Dacentrurus armatus görnüşine degişlidir.
Bu açyşy eden Fundacion Dinopolis ylmy-gözleg gaznasynyň belleýşi ýaly, bu Ýewropada tapylan stegozawryň iň gowy saklanyp galan kelleçanagydyr.
Şeýle-de, alymlar plastinaly dinozawrlaryň ewolýusiýasy barada täze bir çaklamany öňe sürdi. Olar stegozawrlar toparynyň dürli wekilleriniň arasyndaky baglanyşyga global derejede täzeden seretmegi teklip etdi.
Stegozawrlar ösümlik iýýän dinozawrlardyr. Olar dört aýagynda hereket edipdir we olaryň arkasynda iki hatar süňk plastinasy we guýrugyna çenli “tikenleri” bolupdyr.
Tapylan kelleçanagyň öwrenilmegi ozal näbelli bolup galan Dacentrurus armatus-yň gurluşyny jikme-jik anyklamaga mümkinçilik berdi. 2025-nji ýylda onuň ilkinji gezek ylmy taýdan beýan edilmegine 150 ýyl dolýar.
Ylmy gözlegçileriň belleýşi ýaly, şeýle tapyndylar seýrek bolýar. Dinozawrlaryň kelleçanagy, adatça, süňkleriň gowşaklygy sebäpli saklanyp galmaýar.


şu gün 14:32
2.2k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.2k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.3k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

24.06.2025 12:40
5.9k+

Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär...