Indoneziýanyň kenaryndaky Ýuwaş ummanynyň düýbünde gadymy dünýäniň yzlary tapyldy

  • 01.06.2025 13:53
  • 4.3k+

Indoneziýanyň kenarlarynda, Ýawa bilen Madura adalarynyň arasyndaky bogazyň düýbünde suwa giden gadymy jülgäniň yzlary tapyldy. Häzir bu ýerde ummanyň ýalpak ýeri bar diýip, Daily Mail habar berýär.

Geologlar Sumatra, Ýawa we Borneo adalarynyň arasyndaky umman düýbüniň birwagtlar gury ýer bolandygyny bireýýäm kesgitläpdi. Alymlaryň hasaplamalaryna görä, 7-14 müň ýyl ozal, buz eýýamy tamamlanandan soň, deňiz derejesi 120 metrden gowrak ýokary galypdyr we bu sebitde gury ýeriň bir bölegi suw astyna gidipdir. Bu suwa giden ýer Sundaland diýlip atlandyrylýar.
Ýakynda umman düýbüni çuňlaşdyrmak işleri geçirilende tötänleýin taryhdan öňki haýwanlaryň müňlerçe daşa öwrülen galyndylary tapyldy. Olaryň arasynda Homo erectus-yň wekiliniň, dik ýöreýän adamyň kelleçanagynyň bölekleri bar. Paleontologlar süňkleriň gurluşynyň ozal Ýawada tapylan Homo erectus-yň galyndylary bilen gabat gelýändigini tassyklady.
Bu görnüş, takmynan, 2 mln ýyl ozal peýda bolupdyr diýlip hasaplanýar. Ol iki aýakda ýörän ilkinji adam däldi, ýöne awstralopiteklerden tapawutlylykda anatomiki taýdan muňa doly uýgunlaşandy. Ylmy gözlegçiler gadymy adamlaryň bu sebitlerde, takmynan, 140 müň ýyl ozal ýaşandygyny kesgitledi.
Şeýle-de, alymlar gadymy derýalaryň yzlaryny we haýwan süňklerini tapdy. Haýwanlaryň galyndylarynyň arasynda sugunlaryň süňkleri köpdi, bu bolsa tokaýlaryň we ösümlikleriň bolandygyny hem-de bu haýwanlaryň adam üçin iýmit bolup hyzmat edendigini görkezýär. Mundan başga-da, häzirki pilleriň ýitip giden garyndaşy bolan stegodonyň süňkleri tapyldy.


şu gün 14:32
2k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.2k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.3k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

24.06.2025 12:40
5.9k+

Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär...