Indoneziýanyň kenaryndaky Ýuwaş ummanynyň düýbünde gadymy dünýäniň yzlary tapyldy

  • 01.06.2025 13:53
  • 4.1k+

Indoneziýanyň kenarlarynda, Ýawa bilen Madura adalarynyň arasyndaky bogazyň düýbünde suwa giden gadymy jülgäniň yzlary tapyldy. Häzir bu ýerde ummanyň ýalpak ýeri bar diýip, Daily Mail habar berýär.

Geologlar Sumatra, Ýawa we Borneo adalarynyň arasyndaky umman düýbüniň birwagtlar gury ýer bolandygyny bireýýäm kesgitläpdi. Alymlaryň hasaplamalaryna görä, 7-14 müň ýyl ozal, buz eýýamy tamamlanandan soň, deňiz derejesi 120 metrden gowrak ýokary galypdyr we bu sebitde gury ýeriň bir bölegi suw astyna gidipdir. Bu suwa giden ýer Sundaland diýlip atlandyrylýar.
Ýakynda umman düýbüni çuňlaşdyrmak işleri geçirilende tötänleýin taryhdan öňki haýwanlaryň müňlerçe daşa öwrülen galyndylary tapyldy. Olaryň arasynda Homo erectus-yň wekiliniň, dik ýöreýän adamyň kelleçanagynyň bölekleri bar. Paleontologlar süňkleriň gurluşynyň ozal Ýawada tapylan Homo erectus-yň galyndylary bilen gabat gelýändigini tassyklady.
Bu görnüş, takmynan, 2 mln ýyl ozal peýda bolupdyr diýlip hasaplanýar. Ol iki aýakda ýörän ilkinji adam däldi, ýöne awstralopiteklerden tapawutlylykda anatomiki taýdan muňa doly uýgunlaşandy. Ylmy gözlegçiler gadymy adamlaryň bu sebitlerde, takmynan, 140 müň ýyl ozal ýaşandygyny kesgitledi.
Şeýle-de, alymlar gadymy derýalaryň yzlaryny we haýwan süňklerini tapdy. Haýwanlaryň galyndylarynyň arasynda sugunlaryň süňkleri köpdi, bu bolsa tokaýlaryň we ösümlikleriň bolandygyny hem-de bu haýwanlaryň adam üçin iýmit bolup hyzmat edendigini görkezýär. Mundan başga-da, häzirki pilleriň ýitip giden garyndaşy bolan stegodonyň süňkleri tapyldy.


şu gün 15:41
933

Heýwere keseli Amerikada Kolumbyň ekspedisiýasyndan müňlerçe ýyl öň peýda bolupdyr

Taryh okuw kitaplarynda heýwere keseliniň Täze Dünýä ispaniýaly deňizde ýüzüji Kristofer Kolumbyň yklymy açmagy bilen ýewropaly kolonizatorlar we XV asyrda ispan basybalyjylary tarapyndan getirilen diýip hasaplanýar...

şu gün 15:29
1.3k+

Arktikada gadymy guşlaryň höwürtgeländiginiň ilkinji subutnamasy tapyldy

Amerikaly we kanadaly paleontologlar Alýaskanyň demirgazygynda Giçki hek döwrüniň guşlarynyň süňkleriniň böleklerini tapdylar. Olaryň içinde uly guşlara degişlisi-de, jüýje guşlara degişlisi-de bar. Bu guşlaryň polýar tegeleginiň daşynda, takmynan, 73 million ýyl ozal höwürtgeläp başlandyklary baradaky ilkinji subutnamasy boldy, bu bolsa öň pikir edilişinden 30 million ýyl öň boldugydyr...

02.06.2025 13:31
4.8k+

Iki sany derman serişdesi syçanlaryň ömrüni 30% uzaltdy. Indiki synag adamlarda

Maks Plank Jemgyýetiniň Garramagyň biologiýasy institutynda (Germaniýa) syçanlarda birnäçe synag geçirip gördüler. Barlagçylar rapamisin bilen trametinibiň birleşmeginiň haýwanlaryň ömrüni takmynan 30% uzaldýandygyny anykladylar...

01.06.2025 18:47
4.6k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...