Garagum sährasyndaky Derweze gaz krateriniň ýanmagynyň depgini üç esse azaldy. Bu barada «Türkmengaz» döwlet konserniniň Tebigy gaz ylmy-barlag institutynyň barlaghanasynyň müdiri Irina Lurýewa habar berdi.
"Krateriň tertipsiz ýanmagynyň ýygjamlygy 2023-nji ýylyň awgust aýy bilen deňeşdirilende üç esseden gowrak azaldy. Bu bolsa görülýän çäreleriň netijeliligini aňladýar — diýip, ol Aşgabatda geçirilen "Uglewodorod ýataklaryny özleşdirmekde innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmagyň ekologik jähetleri" (TESC 2025) atly halkara ylmy-amaly maslahatda çykyşynda belledi.
Lurýewanyň sözlerine görä, bu netije gaz çykaryşynyň artdyrylmagynyň hasabyna gazanyldy. Filtrasiýa akymyna gözegçilik etmek başartdy, häzirki wagtda bolsa krateriň gaz bilen iýmitlenmesi azalýar.
Derweze krateri Aşgabatdan 260 km demirgazykda, adybir obanyň golaýynda ýerleşýär. Ol 1971-nji ýylda geologiýa işleri geçirilende emele gelipdi. Gaz ýatagyny öwrenmek boýunça gözleg işleriniň dowamynda geologlar buraw guýusyny burawlap, aşaky böleginde boşluk bilen ýüzbe-ýüz boldular. Topragyň üstki gatlaklary we buraw desgasy bu boşluga çökeninden soň uly çukurluk emele geldi, ondan tebigy gaz çykyp başlady. Adamlaryň we haýwanlaryň zäherlenmeginiň öňüni almak üçin gaza ot berildi. Ilkibaşda gazyň birnäçe günde ýanyp gutarjakdygy çaklanypdy, emma ol elli ýyldan bäri ýanyp gelýär.
Krateriň ini takmynan 60 metr, çuňlugy bolsa 20 metre golaý. Ol «Garagum ýalkymy» ady bilen bellidir.
Şeýle hem bellenilişi ýaly, krateriň ýanyp durmagy ýakyn-töwerekdäki ýataklaryň özleşdirilmegine päsgel berýär, ýerli ekologiýa ýagdaýyna ýaramaz täsir ýetirýär we tebigy gazyň ýitmegine sebäp bolýar.
