Türkmen alymlary Derweze gaz krateriniň alawlamasyny peseltmegi başardylar

  • 07.06.2025 12:21
  • 11k+

Garagum sährasyndaky Derweze gaz krateriniň ýanmagynyň depgini üç esse azaldy. Bu barada «Türkmengaz» döwlet konserniniň Tebigy gaz ylmy-barlag institutynyň barlaghanasynyň müdiri Irina Lurýewa habar berdi.

"Krateriň tertipsiz ýanmagynyň ýygjamlygy 2023-nji ýylyň awgust aýy bilen deňeşdirilende üç esseden gowrak azaldy. Bu bolsa görülýän çäreleriň netijeliligini aňladýar — diýip, ol Aşgabatda geçirilen "Uglewodorod ýataklaryny özleşdirmekde innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmagyň ekologik jähetleri" (TESC 2025) atly halkara ylmy-amaly maslahatda çykyşynda belledi.

Lurýewanyň sözlerine görä, bu netije gaz çykaryşynyň artdyrylmagynyň hasabyna gazanyldy. Filtrasiýa akymyna gözegçilik etmek başartdy, häzirki wagtda bolsa krateriň gaz bilen iýmitlenmesi azalýar.
Derweze krateri Aşgabatdan 260 km demirgazykda, adybir obanyň golaýynda ýerleşýär. Ol 1971-nji ýylda geologiýa işleri geçirilende emele gelipdi. Gaz ýatagyny öwrenmek boýunça gözleg işleriniň dowamynda geologlar buraw guýusyny burawlap, aşaky böleginde boşluk bilen ýüzbe-ýüz boldular. Topragyň üstki gatlaklary we buraw desgasy bu boşluga çökeninden soň uly çukurluk emele geldi, ondan tebigy gaz çykyp başlady. Adamlaryň we haýwanlaryň zäherlenmeginiň öňüni almak üçin gaza ot berildi. Ilkibaşda gazyň birnäçe günde ýanyp gutarjakdygy çaklanypdy, emma ol elli ýyldan bäri ýanyp gelýär.
Krateriň ini takmynan 60 metr, çuňlugy bolsa 20 metre golaý. Ol «Garagum ýalkymy» ady bilen bellidir.
Şeýle hem bellenilişi ýaly, krateriň ýanyp durmagy ýakyn-töwerekdäki ýataklaryň özleşdirilmegine päsgel berýär, ýerli ekologiýa ýagdaýyna ýaramaz täsir ýetirýär we tebigy gazyň ýitmegine sebäp bolýar.









27.05.2025 12:07
15k+

Günüň golaýynda Ýer şaryndan 10 esse uly «guş» göze ildi: alymlar düşündiriş gözleýärler

24-nji maýda «LASCO» teleskoplarynyň biri Günüň golaýynda «alawly yzy» bolan guşa meňzeş jisimi bellige aldy. Ol Günüň ýüzünden, takmynan, 2 million kilometr beýiklikdedi. Onuň «ganatynyň» uzynlygy, takmynan, 150 müň kilometre ýetýär...

27.04.2025 17:15
33k+

Gurbanguly Berdimuhamedow Eýranda partlamadan ejir çekenlere ähli zerur kömegi bermäge taýýardygyny beýan etdi

  26-njy aprelde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Masud Pezeşkian bilen telefon arkaly söhbetdeşlik geçirdi. Söhbetdeşligiň başynda Gurbanguly...

27.04.2025 11:59
5k+

Ummanlaryň gyzmagy merjenleriň 80%-den gowragyna ýok bolup gitmek howpuny salýar

Ummanlaryň temperaturasynyň ýokarlanmagy sebäpli planetanyň merjenleriň 80%-den gowragynyň reňki soldy. Halkara Merjen gaýalary başlangyjy (ICRI) tarapyndan berlen hasabatda olaryň köpçülikleýin ýok bolup gitmek howpy barada aýdylýar diýip, TASS habar berýär...

24.04.2025 09:38
21k+

Serdar Berdimuhamedow Hindistanyň ýolbaşçylaryna gynanç bildirdi

Prezident Serdar Berdimuhamedow Hindistanyň Prezidenti Draupadi Murmuwa, Premýer-ministri Narendra Modä ýurduň Pahalgam şäherinde bolup geçen, adam pidalaryna we şikes ýetmelere getiren terrorçylykly hereket zerarly gynanç hatyny iberdi...