Alymlar kebelekleriň howada nädip gaýyp saklanyp bilýändiklerini düşündirdiler

  • 20.05.2025 14:40
  • 3.4k+

Beýhan uniwersitetiniň alymlary kebelekleriň uçuşyna gözegçilik edip, olaryň howada gülleriň depesinde nädip gaýyp durmagy başarýandyklaryny anykladylar. Bu açyş ýyladyşhanalarda ösümlikleri tozanlandyrmaga we barmasy kyn ýerlere girmäge ukyply mikrodronlary döretmekde gerekli bolup biler diýip, Science Daily habar berýär.

Barlag Pieris brassicae görnüşli kelem kebeleklerinde geçirildi. Alymlar mör-möjekleriň 3D modellerini döretmek üçin ýokary tizlikli kameralary we emeli aň ulgamyny ulandylar. Bu uçuşyň tizligini, ugruny we ganat kakylanda döreýän howa akymlaryny takyk hasaplamaga mümkinçilik berdi.
Fizikler ganatyň iki taýynyň hersiniň bir dürli ýelgin toplumyny döredýändigini, olaryň özara täsirleşiş häsiýetiniň kebelegiň göwresiniň haýsy tarapa we nähili görnüşde gyşaryşyna baglydygyny düşündirdi. Gülüň depesinde pelpelläp saklanan wagtynda ol göwresini gözýetime görä 90 gradus gyşardýar, bu bolsa oňa  güýjüni deňagramlaşdyrmaga we howada ganat kakyşyny iň az mukdara ýetirip saklanmaga kömek edýär.
Barlagçylaryň sözlerine görä, şeýle mehanizm beýleki mör-möjeklerde ýa-da guşlarda duş gelmeýär.


düýn 14:48
1.9k+

ABŞ emeli aň pudagynda öňde barýar, Hytaý ikinji orunda

ABŞ emeli aňyň ösüş derejesi boýunça ýurtlaryň global reýtinginde birinji orunda durýar. Hytaý ikinji orny, Beýik Britaniýa üçünji orny eýeledi. Şeýle maglumatlar Hytaýyň Ylmy we tehnologiki maglumat instituty tarapyndan Pekin uniwersiteti bilen bilelikde hödürlenen EA pudagynda global innowasiýa indeksi baradaky hasabatda getirilýär...

29.07.2025 14:09
5k+

Alymlar derisi ýelekpisint bolan gadymy süýrenijiniň galyndylaryny tapdylar

Fransiýada arka tarapy ýelekpisint gurluşly gadymy süýrenijileriň galyndylary tapyldy. Tapyndynyň ýaşy 247 million ýyl diýip, Ştutgartdaky (Germaniýa) Döwlet tebigat ylymlary muzeýiniň metbugat gullugy habar berdi...

29.07.2025 11:54
6.6k+

Gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan berk, arzan asfalt döretdiler

Granada we Bolonýa uniwersitetleriniň alymlary gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan ekologiýa taýdan arassa asfalt öndürmegiň tehnologiýasyny işläp düzdüler. Oýlap tapyş ScienceDirect žurnalynyň makalasynda beýan edildi...

28.07.2025 17:38
1.8k+

Geljekki Mars missiýasy üçin iň uly paraşýut stratosferada synag edildi

Thales Alenia Space-iň we Ýewropa kosmos agentliginiň (ESA) işgärleri ExoMars-yň geljekki missiýasy üçin paraşýut ulgamyny synagdan geçirdiler. Uçurylýan modulyň geliý şary bilen Polýar tegeleginden 30 km belentlige galdyrylan maketi iki paraşýutyny açandan soň ýere üstünlikli gondy...