Alymlar kebelekleriň howada nädip gaýyp saklanyp bilýändiklerini düşündirdiler

  • 20.05.2025 14:40
  • 3.4k+

Beýhan uniwersitetiniň alymlary kebelekleriň uçuşyna gözegçilik edip, olaryň howada gülleriň depesinde nädip gaýyp durmagy başarýandyklaryny anykladylar. Bu açyş ýyladyşhanalarda ösümlikleri tozanlandyrmaga we barmasy kyn ýerlere girmäge ukyply mikrodronlary döretmekde gerekli bolup biler diýip, Science Daily habar berýär.

Barlag Pieris brassicae görnüşli kelem kebeleklerinde geçirildi. Alymlar mör-möjekleriň 3D modellerini döretmek üçin ýokary tizlikli kameralary we emeli aň ulgamyny ulandylar. Bu uçuşyň tizligini, ugruny we ganat kakylanda döreýän howa akymlaryny takyk hasaplamaga mümkinçilik berdi.
Fizikler ganatyň iki taýynyň hersiniň bir dürli ýelgin toplumyny döredýändigini, olaryň özara täsirleşiş häsiýetiniň kebelegiň göwresiniň haýsy tarapa we nähili görnüşde gyşaryşyna baglydygyny düşündirdi. Gülüň depesinde pelpelläp saklanan wagtynda ol göwresini gözýetime görä 90 gradus gyşardýar, bu bolsa oňa  güýjüni deňagramlaşdyrmaga we howada ganat kakyşyny iň az mukdara ýetirip saklanmaga kömek edýär.
Barlagçylaryň sözlerine görä, şeýle mehanizm beýleki mör-möjeklerde ýa-da guşlarda duş gelmeýär.


düýn 11:20
6.9k+

Alymlar ilkinji gezek haýal ýertitremesini ýazgy etdiler

Alymlar ilkinji gezek Ýaponiýanyň kenaryndaky suwasty çat açan zolagynda haýal ýertitremesini hasaba aldylar. Ostindäki Tehas uniwersitetiniň barlagçylary tarapyndan geçirilen barlaglar ýertitremeleriniň sunamini emele getirýänligi bilen belli umman çat açmasynyň uzaboýuna nädip ýaýraýandygyny görkezdi...

01.07.2025 20:25
6.5k+

Türkmenistanly ýaş alymlar Malaýziýada halkara innowasiýa bäsleşiginde altyn medal gazandylar

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Malaýziýada geçirilen “Borneo Halkara innowasiýa we döredijilikli pikir bäsleşigine” (BIICC 2025) gatnaşyp, ýokary sylaglara mynasyp boldular...

01.07.2025 19:25
6k+

Ýer ýüzündäki iň gadymy daşlar tapyldy. Olaryň ýaşy 4 mlrd ýyldanam köp diýlip çaklanylýar

Alymlar Kanadada ýaşy, takmynan, 4,16 mlrd ýyl bolan dag jynslaryny tapdylar. Bu gaýalar häzirki wagta çenli ýüze çykarylan Ýerdäki iň gadymy dag jynslary bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Olar Kwebekdäki Gudzon aýlagynyň kenaryndaky Nuwwuagittuk ýaşyldaş guşagyndan tapyldy...

01.07.2025 19:01
3.9k+

Pekinde gumanoid robotlaryň arasynda ilkinji futbol ýaryşy geçirildi

Hytaýyň paýtagtynda gumanoid robotlaryň gatnaşmagynda özboluşly futbol ýaryşy geçirildi. Olar diňe emeli aň tarapyndan dolandyrylmak bilen, hiç hili daşarky gatyşyk bolmazdan meýdançada özbaşdak hereket edip, topy alyp, derwezä depdi...