Alymlar kebelekleriň howada nädip gaýyp saklanyp bilýändiklerini düşündirdiler

  • 20.05.2025 14:40
  • 3.4k+

Beýhan uniwersitetiniň alymlary kebelekleriň uçuşyna gözegçilik edip, olaryň howada gülleriň depesinde nädip gaýyp durmagy başarýandyklaryny anykladylar. Bu açyş ýyladyşhanalarda ösümlikleri tozanlandyrmaga we barmasy kyn ýerlere girmäge ukyply mikrodronlary döretmekde gerekli bolup biler diýip, Science Daily habar berýär.

Barlag Pieris brassicae görnüşli kelem kebeleklerinde geçirildi. Alymlar mör-möjekleriň 3D modellerini döretmek üçin ýokary tizlikli kameralary we emeli aň ulgamyny ulandylar. Bu uçuşyň tizligini, ugruny we ganat kakylanda döreýän howa akymlaryny takyk hasaplamaga mümkinçilik berdi.
Fizikler ganatyň iki taýynyň hersiniň bir dürli ýelgin toplumyny döredýändigini, olaryň özara täsirleşiş häsiýetiniň kebelegiň göwresiniň haýsy tarapa we nähili görnüşde gyşaryşyna baglydygyny düşündirdi. Gülüň depesinde pelpelläp saklanan wagtynda ol göwresini gözýetime görä 90 gradus gyşardýar, bu bolsa oňa  güýjüni deňagramlaşdyrmaga we howada ganat kakyşyny iň az mukdara ýetirip saklanmaga kömek edýär.
Barlagçylaryň sözlerine görä, şeýle mehanizm beýleki mör-möjeklerde ýa-da guşlarda duş gelmeýär.


şu gün 17:25
432

DNK-ny dikeldýän we beýniniň garramagyny haýalladýan belok açyldy

Makkuori uniwersitetiniň barlagçylary PDI belogynyň beýni öýjükleriniň ýadrolaryna aralaşyp, zeper ýeten DNK-ny bejerip biljekdigini ýüze çykardylar. Bu açyş Alsgeýmer we Parkinson ýaly newrodegeneratiw kesellere garşy göreşde kömek edip biler...

şu gün 17:21
804

Hytaýyň magnitli otlusynyň nusgasy täze tizlik rekordyny goýdy

Hytaý magnit lewitasiýaly otlynyň (maglew) prototipiniň tizligini bary-ýogy ýedi sekuntda sagatda 650 kilometre ýetirdi. Bu üstünlik Hubeý prowinsiýasynda gurlan täze 1000 metrlik ýokary tizlikli synag ýolunda gazanyldy diýip, «CGTN» habar berýär...

düýn 18:35
6.8k+

Eşegiň derisinde sakyrtga garşy täsirli serişde tapyldy

Amherstdäki Massaçusets uniwersitetiniň amerikan alymlary eşekleriň derisiniň ýag mäzleri tarapyndan bölünip çykarylýan (E)-2 oktenal birleşmesiniň sakyrtgalary netijeli kowýandygyny anykladylar. Laboratoriýa synaglarynyň netijesi bu maddanyň täsiriniň pes däldigini, käbir ýagdaýlarda meşhur himiki täsir ediji dietiltoluamiddenem (DEET) has ýokarydygyny görkezdi...

düýn 18:35
1.6k+

Ýagtylyk beýnini bejerip, newrodegeneratiw keselleriň ösüşini haýalladyp bilýär

Çernyşewskiý adyndaky Saratow milli barlag döwlet uniwersitetiniň (SDU) alymlary beýniniň bardasynda ýerleşýän meningeal limfa damarlarynyň (MLV) ýagtylyk bilen bejerilip bilinjekdigini subut etdiler. Fotostimulýasiýa toksinleriň çykarylyşyny gowulandyrýar we keselleriň ösüşini haýalladýar diýip, uniwersitetiň metbugat gullugyna salgylanýan TASS ýazýar...