Ýapon alymlary emeli aňa ganyň lagtalanmagyny öňünden anyklamagy öwretdiler

  • düýn 19:17
  • 1.4k+

Tokio uniwersitetiniň alymlary gan damarlarynda gan lagtalarynyň (tromblaryň) döremegini häzirki wagtda ýüze çykarmaga mümkinçilik berýän täze usuly hödürlediler. Bu tehnologiýa täze nesil mikroskop bilen emeli aňyň utgaşmasyna esaslanýar.

Bu usul trombositleriň, ýagny ganyň akmagyny saklaýan öýjükleriň hereketini gözegçilikde saklaýar. Trombositler ýürek-damar kesellerinde howply gan lagtalaryny döredip, infarkta ýa-da insulta sebäp bolup bilýär. Munuň öňüni almak üçin näsaglara trombositlere garşy dermanlar berilýär, ýöne şu wagta çenli lukmanlar olaryň her bir adama nähili täsir edýändigini takyk bahalandyryp bilenokdy.
Tokio uniwersitetiniň hassahanasynyň doktory Kadzutosi Hiroseniň ýolbaşçylygyndaky topar gan damarlaryndaky trombositleriň hereketini ýazga alýan ulgamy döretdiler. Bu ulgam sekuntda müňlerçe surat alýan mikroskop we olary seljerýän emeli aň bilen işleýär. Emeli aň bu suratlary seljerip, aýratyn öýjükleri, olaryň üýşmeleňini we ak gan öýjüklerini (leýkositleri) tapawutlandyryp bilýär.
Tehnologiýa 200-den gowrak näsagyň ganynda synag edildi. Netijede, agyr ýürek keselli adamlarda trombositar goýalmalaryň has ýygjamdygy ýüze çykaryldy.
Barlag üçin adaty gan barlagy (wenoz gan nusgasy) ýeterlik. Bu bolsa hassahana ýerleşdirilmezden netijeli seljerme geçirmäge mümkinçilik berýär.
Täze çemeleşme lukmanlara bejergini her bir näsagyň aýratynlygyna görä sazlamaga mümkinçilik berýär. Professor Keýsuke Godanyň bellemegine görä, emeli aň öýjükleriň hereketindäki adam gözüne görünmeýän üýtgeşmeleri hem duýup bilýär.


düýn 19:18
2.4k+

Gök önümleriň saklanyş möhletini uzaltmak üçin biodargamaga ukyply nanoplastyr döredildi

Massaçusets tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary gök önümleriň saklanyş möhletini uzaltmaga ukyply, ýüpekden ýasalan, biodargamaga ukyply nanoplastyr döretdiler. Bu barada institutyň metbugat gullugy habar berýär...

düýn 11:47
2.4k+

Barlaglar orta asyrlarda maýyplara nädip çylşyrymly hirurgiki kömegiň edilendigini görkezdi

Şwesiýanyň Lund uniwersitetiniň alymlary giçki orta asyr döwründe maýyplaryň uzak möhletli we ýokary hilli bejergi alyp bilendiklerini anykladylar. Bu barada Open Archaeology žurnalynda çap bolan makalada aýdylýar...

20.05.2025 14:40
3.1k+

Alymlar kebelekleriň howada nädip gaýyp saklanyp bilýändiklerini düşündirdiler

Beýhan uniwersitetiniň alymlary kebelekleriň uçuşyna gözegçilik edip, olaryň howada gülleriň depesinde nädip gaýyp durmagy başarýandyklaryny anykladylar. Bu açyş ýyladyşhanalarda ösümlikleri tozanlandyrmaga we barmasy kyn ýerlere girmäge ukyply mikrodronlary döretmekde gerekli bolup biler diýip, Science Daily habar berýär...

20.05.2025 14:36
2.3k+

Ähli janly-jandarlaryň juda gowşak ýagtylyk bölüp çykarýandygy ýüze çykaryldy

Kanadanyň Kalgari uniwersitetiniň we Milli gözleg geňeşiniň barlagçylary ähli janly-jandarlaryň hemişe örän gowşak we göze görünmeýän ýagtylyk bölüp çykarýandygyny ýüze çykardylar. Bu hadysa «örän gowşak foton şöhlelenmesi» (UPE) diýlip atlandyrylýar...