Astrofizikler ilkinji gezek 8K durulykda Gün üstüniň suratyny aldy

  • 28.05.2025 12:20
  • 6.1k+

Astrofizikler ilkinji gezek 8K durulykda Gün üstüniň suratyny aldy. Suratlar Gün tegmillerini we işjeň zolaklary jikme-jik görmäge mümkinçilik berýär diýip, Solar Physics ylmy žurnalyna salgylanyp, Space.com neşiri habar berýär.

Suratlar Potsdamdaky (Germaniýa) Leýbnis astrofizika instituty tarapyndan işlenip taýýarlanan täze ýokary durulykdaky kameranyň kömegi bilen alyndy. Kamera Tenerifedäki (Kanar adalary) Teýde obserwatoriýasynda ýerleşen Wakuum diň teleskopyna (Vacuum Tower Telescope, VTT) oturdyldy.
Her bir surat sekuntda 25 kadr tizlik bilen alnan 100 kadrdan ybarat. Her bir kadryň durulygy – 8000x6000 piksel. Şeýle tehnologiýa atmosferanyň turbulentligi sebäpli ýüze çykýan ýoýulmalary aradan aýyrmaga we Gün üstüniň, takmynan, 100 km böleginiň aýdyň suratyny almaga mümkinçilik berýär.


Ulgam her 20 sekuntdan Gündäki üýtgeşmeleri hasaba alýar. Suratyň gurşap alan umumy meýdany diametr boýunça 200 müň km ýetýär – bu Gün diametriniň ýediden bir bölegidir. Ozal teleskoplar 75 müň kilometrden uly meýdany tutmaýardy.
Ylmy gözlegçileriň pikiriçe, bu tehnologiýa Gündäki prosesleri öwrenmek we “kosmos howasyny” çaklamak üçin täze mümkinçilikleri açýar. Suratlar Gün tegmillerini, plazma akymynyň hereketini we alawlama döredip biljek magnit gurluşlarynyň üýtgemelerini aýdyň görkezýär.


düýn 15:41
3.5k+

Türkmen alymlary deňiz suwotularyndan ýaralary tiz bejerýän bioserişde işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýa parkynyň biotehnologiýa barlaghanasynyň hünärmenleri Hazar deňzinde ösýän gök-ýaşyl we goňur suwotulary çig mal hökmünde ulanyp, özboluşly alginat kompozisiýasyny almaga mümkinçilik berýän täze tehnologiýa döretdiler...

düýn 13:28
1.3k+

Aýy koloniýalaşdyrmakda esasy maksatnamalardan biri bolan Lunar Trailblazer missiýasyny şowsuzlyga uçrady - NASA

NASA Lunar Trailblazer missiýasynyň tamamlanandygyny resmi taýdan yglan etdi. Apprat bilen aragatnaşyk gutarnykly ýitdi diýip hasaplandy. Aýda suwy gözlemek üçin döredilen zond Artemis programmasynyň möhüm bölegi bolupdy...

düýn 13:04
3k+

Arylarda garramagy haýallatmak ukyby ýüze çykaryldy. Bu aýratynlyk beýleki organizmlerde synag ediler

Lester uniwersitetiniň (Beýik Britaniýa) alymlary amatsyz şertlerde ösýän Nasonia vitripennis arylaryň liçinkalarynyň uly ýaşda has haýal ösýändigini anykladylar. Açyşyň netijeleri Proceedings of the National Academy of Sciences žurnalynda neşir edildi...

düýn 11:58
1.9k+

Alymlar 70 ýyldan soň gadymy gaplardaky şepbeşik maddanyň baldygyny anyklady

Arheologlar 1954-nji ýylda Italiýadaky Wezuwiniň günorta eňňitlerinde tapylan bürünç gaplaryň içindäki zat barada uzak dowam eden çekeleşiklere nokat goýdy. Tapyndy Pompeýden, takmynan, 70 km uzaklykda, Pestumda b...