Astrofizikler ilkinji gezek 8K durulykda Gün üstüniň suratyny aldy

  • 28.05.2025 12:20
  • 6.2k+

Astrofizikler ilkinji gezek 8K durulykda Gün üstüniň suratyny aldy. Suratlar Gün tegmillerini we işjeň zolaklary jikme-jik görmäge mümkinçilik berýär diýip, Solar Physics ylmy žurnalyna salgylanyp, Space.com neşiri habar berýär.

Suratlar Potsdamdaky (Germaniýa) Leýbnis astrofizika instituty tarapyndan işlenip taýýarlanan täze ýokary durulykdaky kameranyň kömegi bilen alyndy. Kamera Tenerifedäki (Kanar adalary) Teýde obserwatoriýasynda ýerleşen Wakuum diň teleskopyna (Vacuum Tower Telescope, VTT) oturdyldy.
Her bir surat sekuntda 25 kadr tizlik bilen alnan 100 kadrdan ybarat. Her bir kadryň durulygy – 8000x6000 piksel. Şeýle tehnologiýa atmosferanyň turbulentligi sebäpli ýüze çykýan ýoýulmalary aradan aýyrmaga we Gün üstüniň, takmynan, 100 km böleginiň aýdyň suratyny almaga mümkinçilik berýär.


Ulgam her 20 sekuntdan Gündäki üýtgeşmeleri hasaba alýar. Suratyň gurşap alan umumy meýdany diametr boýunça 200 müň km ýetýär – bu Gün diametriniň ýediden bir bölegidir. Ozal teleskoplar 75 müň kilometrden uly meýdany tutmaýardy.
Ylmy gözlegçileriň pikiriçe, bu tehnologiýa Gündäki prosesleri öwrenmek we “kosmos howasyny” çaklamak üçin täze mümkinçilikleri açýar. Suratlar Gün tegmillerini, plazma akymynyň hereketini we alawlama döredip biljek magnit gurluşlarynyň üýtgemelerini aýdyň görkezýär.


düýn 14:51
1.5k+

Alymlar Gentington keseliniň ösüşini 75% haýallatmagy başardylar

Londonyň Uniwersitet Kollejiniň alymlary (UCLH) Gentington keseline garşy göreşde ilkinji ynamly netijeler barada habar berdiler. AMT-130 derman serişdesi bilen geçirilen synaglar bejerip bolmaýan bu keseliň ösmegini haýallatmagy başardy...

düýn 12:19
5.6k+

Alymlar taryhy taýdan ygtybarly şekilleri döretjek emeli aňy işläp düzýärler

Sýurih uniwersitetiniň gadymy taryh professory Feliks K.Maýer bilen programmist Filipp Ştrebel bilelikde emeli aň esasynda işleýän täze surat generatoryny döredýärler. Ol gural Gadymy Rim we Gadymy Gresiýa döwründen taryhy taýdan hakykata ýakyn sahnalary şekillendirmäge ukyply bolar...

düýn 08:56
1.8k+

NASA-da astronawtlyga dalaşgärleriň düzüminde ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy

NASA 2025-nji ýylda astronawt bolmaga dalaş edýän 10 adamyň adyny yglan etdi. Agentligiň taryhynda ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy: alty zenan, dört erkek. Bäsleşige gatnaşmak üçin 8 müňden gowrak amerikaly arza tabşyrdy...

27.09.2025 19:40
2.2k+

NASA 2026-njy ýylda Aýyň daşyndan adamly uçuşy meýilleşdirýär

NASA 2026-njy ýylyň 5-nji fewralynda «Artemida» maksatnamasynyň çäginde ekipažly Aý uçuşyny amala aşyrmagy meýilleşdirýär. Eger bu senä çenli ýetişilmese, iň soňky sene hökmünde aprel aýy görkezilýär diýip, Reuters habar berýär...