Astrofizikler ilkinji gezek 8K durulykda Gün üstüniň suratyny aldy

  • 28.05.2025 12:20
  • 5.1k+

Astrofizikler ilkinji gezek 8K durulykda Gün üstüniň suratyny aldy. Suratlar Gün tegmillerini we işjeň zolaklary jikme-jik görmäge mümkinçilik berýär diýip, Solar Physics ylmy žurnalyna salgylanyp, Space.com neşiri habar berýär.

Suratlar Potsdamdaky (Germaniýa) Leýbnis astrofizika instituty tarapyndan işlenip taýýarlanan täze ýokary durulykdaky kameranyň kömegi bilen alyndy. Kamera Tenerifedäki (Kanar adalary) Teýde obserwatoriýasynda ýerleşen Wakuum diň teleskopyna (Vacuum Tower Telescope, VTT) oturdyldy.
Her bir surat sekuntda 25 kadr tizlik bilen alnan 100 kadrdan ybarat. Her bir kadryň durulygy – 8000x6000 piksel. Şeýle tehnologiýa atmosferanyň turbulentligi sebäpli ýüze çykýan ýoýulmalary aradan aýyrmaga we Gün üstüniň, takmynan, 100 km böleginiň aýdyň suratyny almaga mümkinçilik berýär.


Ulgam her 20 sekuntdan Gündäki üýtgeşmeleri hasaba alýar. Suratyň gurşap alan umumy meýdany diametr boýunça 200 müň km ýetýär – bu Gün diametriniň ýediden bir bölegidir. Ozal teleskoplar 75 müň kilometrden uly meýdany tutmaýardy.
Ylmy gözlegçileriň pikiriçe, bu tehnologiýa Gündäki prosesleri öwrenmek we “kosmos howasyny” çaklamak üçin täze mümkinçilikleri açýar. Suratlar Gün tegmillerini, plazma akymynyň hereketini we alawlama döredip biljek magnit gurluşlarynyň üýtgemelerini aýdyň görkezýär.


düýn 18:17
2.6k+

Iň uzakdaky galaktika tapyldy: bu açyş irki Äleme degişli ozalky teoriýalary sorag astyna alýar

Massaçusets tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary häzirki wagta çenli üsti açylan iň uzakdaky galaktikanyň tapylandygyny mälim etdiler. Gözleg «Jeýms Uebb» kosmos teleskobynyň maglumatlaryna esaslanyp, irki ýyldyz ulgamlaryny öwrenýän «Mirage» atly maksatnamanyň çäginde alnyp baryldy...

28.05.2025 23:21
5.5k+

Alymlar 2032-nji ýyla çenli Kaliforniýada bolup biljek güýçli ýertitremesi barada duýduryş berýärler

Barlagçylar Kaliforniýanyň San-Fransisko aýlagynda ýakyn onýyllyklarda güýçli ýertitremäniň bolup biljekdigini çaklaýarlar. Bu barada Mercury News neşiri ýazýar. ABŞ-nyň Geologiýa gullugynyň geofizigi Sara Minson 2055-nji ýyla çenli sebitde uly ýertitremesiniň bolmagynyň ähtimallygynyň 72%-e çenli ýokarlanandygyny aýtdy...

28.05.2025 20:44
2.3k+

Gün ulgamynda dokuzynjy planeta göze ildi. Ol Neptunyň aňyrsynda gizlenýär

Astronomlar baryp 2006-njy ýylda Plutonyň planetar statusyny karlik derejä çenli peseldýänçä, Gün ulgamynda dokuz sany planeta bar diýlip hasaplanýardy. Indi alymlar astronomiýa boýunça okuw kitaplaryny ýene täzeden ýazmak pikirine geldiler...

28.05.2025 13:59
4.5k+

«Resilience» ýapon moduly Aýa gonmazdan öň surat iberdi

«ispace» ýapon kompaniýasy «X» sosial torunda «Resilience» gonuş modulynyň täze düşüren suratyny paýlaşdy. Suratda Aýyň Günorta polýusy we onuň töweregi görünýär. Modul şu ýylyň ýanwarynda «Falcon 9» raketa göterijisi arkaly Ýeriň hemrasyna ugradyldy...