Argentinadaky gazuw-agtaryş işlerinde «garynja adamyň» galyndylary tapyldy

  • 03.06.2025 21:02
  • 9.3k+

Argentinanyň Katamarka prowinsiýasynyň San-Fernando şäherinde gurluşyk işleri alnyp barylýan wagty, işçiler içinde adam galyndylary bolan iki sany jaýlama urnasyny tapdylar. Olaryň birinde şekili örän uzyn bolan kelleçanak hem bardy.

Arheologlaryň bellemegine görä, kelleçanagyň beýle uzyn bolmagy gadymy döwürlerde edilýän emeli deformasiýanyň netijesidir. Bu däp Günorta Amerikanyň ýerli halklarynyň arasynda giňden ýaýrapdyr. Ýerli habar beriş serişdeleri bu tapyndyny grek rowaýatlarynda ýerastynda ýaşaýan mirmidon halkyna meňzedip, «garynja adam» diýip atlandyrdy.
Hünärmenleriň pikirine görä, kelleçanagyň uzyn şekili bäbegiň başynyň ýörite matalar bilen berk saralmagy ýa-da ýörite esbaplar bilen gysylyp saklanmagy arkaly gazanylypdyr. Bu däp III asyr bilen XII asyryň arasynda bu sebitde ýaşan Sýenaga we Aguada ýaly halklaryň arasynda giňden ýaýrapdyr.
Kelleçanagyň emeli deformasiýasy adamynyň jemgyýetdäki statusyna, belli bir topara degişli bolandygyna ýa-da estetika düşünjesine bagly bolan bolmaly.
Oksford uniwersitetiniň taryhdan öňki arheologiýa professory Rik Şulting bu däpleriň dünýäniň dürli künjeklerinde hem duş gelýändigini aýtdy. Onuň sözlerine görä, «kelleçanagyň şekilini üýtgetmek bäbegiň başyny daňmak, kähalatlarda bolsa agaç tagtalar bilen basmak arkaly amala aşyrylypdyr we bu ýagdaý adamynyň jemgyýetiň elita gatlagyna ýa-da belli bir etniki topara degişlidigini görkezipdir».
Ýüze çykarylan galyndylar Katamarkanyň milli uniwersitetine tabşyryldy. Alymlar bu tapyndynyň takyk ýaşyny hem-de medeni taýdan haýsy döwre degişlidigini kesgitlemek üçin, barlaglary geçirmegi meýilleşdirýärler.


düýn 15:21
1k+

Barlaglar döredijilik sapaklarynyň çagalaryň sözleýiş ukybyny gowulandyrýandygyny görkezdi

Russiýanyň Witus Bering adyndaky Kamçatka döwlet uniwersitetiniň barlagçylary döredijilik taslamalarynyň sözleýişinde bozulmalary bolan mekdebe çenli ýaşly çagalaryň bu ukybyny gowulandyrmaga kömek edýändigini subut etdiler...

03.06.2025 21:00
3.6k+

Siriýada 4500 ýyllyk gadymy çaga oýnawaçlary tapyldy

Daniýanyň Milli muzeýinden arheologlar 1930-njy ýyllarda Siriýanyň Hama şäherinden tapylan käbir keramika bölekleriniň, aslynda, çagalaryň şaňňyrdy oýnawaçlary bolandygyny ýüze çykardy. 4500 ýyl ozal bäbekler bu şakyrdawuklar bilen oýnapdyr...

03.06.2025 17:00
4.9k+

Gwatemalada ýaşy tas 3 müň ýyl bolan gadymy maýýa şäheriniň harabalygy tapyldy

Arheologlar Gwatemalada ýaşy tas üç müň ýyl bolan gadymy maýýa şäheri Los-Abuelosyň harabalygyny tapdy. Bu barada ýurduň Medeniýet ministrligine salgylanyp, The Guardian habar berýär. Şäher ýurduň demirgazygyndaky El-Peten departamentinde, meşhur binagärlik toplumy Uahaktundan 21 km uzaklykda ýerleşýär...

02.06.2025 13:51
10k+

Tagtabitler şäherleriň peýda bolmagy bilen 8000 ýyl ozal ýaýrapdyr

Düşek tagtabitleri 100 million ýyl mundan ozal, adamlar peýda bolmanka ýüze çykypdyr. Olar dinozawrlary ýok eden betbagtçylykdan aman galypdyrlar we uzak wagtlap näbelli haýwanlaryň gany bilen iýmitlenipdirler...