Argentinadaky gazuw-agtaryş işlerinde «garynja adamyň» galyndylary tapyldy

  • 03.06.2025 21:02
  • 11k+

Argentinanyň Katamarka prowinsiýasynyň San-Fernando şäherinde gurluşyk işleri alnyp barylýan wagty, işçiler içinde adam galyndylary bolan iki sany jaýlama urnasyny tapdylar. Olaryň birinde şekili örän uzyn bolan kelleçanak hem bardy.

Arheologlaryň bellemegine görä, kelleçanagyň beýle uzyn bolmagy gadymy döwürlerde edilýän emeli deformasiýanyň netijesidir. Bu däp Günorta Amerikanyň ýerli halklarynyň arasynda giňden ýaýrapdyr. Ýerli habar beriş serişdeleri bu tapyndyny grek rowaýatlarynda ýerastynda ýaşaýan mirmidon halkyna meňzedip, «garynja adam» diýip atlandyrdy.
Hünärmenleriň pikirine görä, kelleçanagyň uzyn şekili bäbegiň başynyň ýörite matalar bilen berk saralmagy ýa-da ýörite esbaplar bilen gysylyp saklanmagy arkaly gazanylypdyr. Bu däp III asyr bilen XII asyryň arasynda bu sebitde ýaşan Sýenaga we Aguada ýaly halklaryň arasynda giňden ýaýrapdyr.
Kelleçanagyň emeli deformasiýasy adamynyň jemgyýetdäki statusyna, belli bir topara degişli bolandygyna ýa-da estetika düşünjesine bagly bolan bolmaly.
Oksford uniwersitetiniň taryhdan öňki arheologiýa professory Rik Şulting bu däpleriň dünýäniň dürli künjeklerinde hem duş gelýändigini aýtdy. Onuň sözlerine görä, «kelleçanagyň şekilini üýtgetmek bäbegiň başyny daňmak, kähalatlarda bolsa agaç tagtalar bilen basmak arkaly amala aşyrylypdyr we bu ýagdaý adamynyň jemgyýetiň elita gatlagyna ýa-da belli bir etniki topara degişlidigini görkezipdir».
Ýüze çykarylan galyndylar Katamarkanyň milli uniwersitetine tabşyryldy. Alymlar bu tapyndynyň takyk ýaşyny hem-de medeni taýdan haýsy döwre degişlidigini kesgitlemek üçin, barlaglary geçirmegi meýilleşdirýärler.


şu gün 16:11
1k+

Marokkoda dinozawrlar eýýamynyň "janly tanky" tapyldy: olaryň güýçli sowudy bolupdyr

Marokkoda paleontologlar özboluşly gorag uýgunlaşmaly dinozawr bolan Spicomellus aferi ankilozawryny tapdylar. Alymlar bu üýtgeşik ýyrtyjynyň daşky keşbini döretdiler. Nature žurnalynda çap edilen barlagda ankilozawrlaryň esasy goraglarynyň köpüsiniň ozal pikir edilişinden has ir peýda bolandygy ýüze çykaryldy...

04.09.2025 19:24
10k+

Argentinada gadymy krokodile meňzeş ýyrtyjy tapyldy. Ol dinozawrlary awlapdyr

Paleontologlar Patagoniýanyň günortasynda häzirki krokodilleriň ýok bolup giden garyndaşlaryny - öň belli bolmadyk peýrozawrlaryň galyndylaryny tapdylar. Tapyndylaryň arasynda gowy saklanyp galan kelleçanak, äň we skeletiň bir bölegi bar...

04.09.2025 19:04
10k+

Eýrandaky gaýada kükürt gutusynyň ölçegindäki gadymy ýazgy tapyldy

Eýranda arheologlar, takmynan, 1600 ýyllyk kiçijik gadymy ýazgyny tapdylar. Ýazgynyň ölçegi - ini dört santimetr we boýy ýedi santimetr diýip, Ancientist portaly ýazýar. Tapyndy taryhçylaryň parslaryň we pars diliniň watany diýip atlandyrýan Fars welaýatynyň paýtagty Marwdeşt şäheriniň golaýyndaky daglyk ýerden tapyldy...

02.09.2025 20:05
12k+

Türkiýede tilki derisini geýen adamyň 8000 ýyllyk heýkeli tapyldy

Arheologlar Türkiýede bir adamyň toýundan ýasalan uly bolmadyk heýkeljigini tapdylar. Bu artefaktyň ýaşy, takmynan, 8000 ýyl töweregi diýip, DHA habarlar gullugy habar berdi. Dokuz santimetrlik heýkel Izmir welaýatynyň Kemalpaşa etrabynyň Ulujak depesinden tapyldy...