Geologlar Günbatar Antarktidanyň çägi bilen 1,5 müň km-e uzap gidýän gadymy derýa ulgamynyň yzlaryny tapdylar. Takmynan, 40 million ýyl ozal akan bu derýa Amundsen deňzine guýupdyr diýip, Science Advances žurnalynda...
Ysraýylyň demirgazyk kenaryndan 90 km uzaklykda, 1,8 kilometr çuňlukda ýaşy 3300 ýyl bolan, heläkçilige uçran gämi tapyldy. Hünärmenleriň pikirine görä, bu bürünç asyryndan galan, hanaan döwrüniň ýük gämisi bolmaly...
Beýik Britaniýadaky Nottingem Trent uniwersitetiniň barlagçylary manyly, täsirli ýüz keşbiň adamyň jemgyýetçilik durmuşyna edýän täsirini öwrendiler. Netijeler ýüz keşbiniň manyly bolmagy adamlary has özüne çekiji...
ABŞ-nyň, Kanadanyň we Meksikanyň demirgazygynda giňden ýaýran ösgün solidago (Solidago altissima) diýip atlandyrylýan haşal ot howplara garşy durup biljekdigini subut etdi. Kornell uniwersitetiniň alymlary bu ösümligiň...
Alymlar Awstraliýanyň Kwinslend ştatynyň günbatarynda galyndylary tapylan pterozawryň täze görnüşini suratlandyrdylar. Bu barada Phys.org ylmy žurnaly ýazýar. Nýu-Kertin uniwersitetiniň ýolbaşçylygynda geçirilen...
ABŞ-nyň we Germaniýanyň alymlary gurak sebitlerde howadan agyz suwuny alyp biljek materialy işläp taýýarladylar. Barlagçylar bu oýlap tapyş barada ACS Energy Letters žurnalynda habar berdiler. Täze material seolite...
ABŞ-nyň Miçigan uniwersitetiniň we Meksikanyň Puebla şäherindäki Astrofizika, optika we elektronika milli institutynyň alymlary itleriň üýrmesine düşünip bilýän emeli aň (AI) ulgamyny döretdiler. Ilkibaşda adam...
Ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy tarapyndan “Döwlet ylmy-tehniki maksatnamalary işläp taýýarlamagyň, ýerine ýetirmegiň we maliýeleşdirmegiň Tertibiniň”...
Hindistanyň Andhra-Pradeş ştatynda ýaşy takmynan 41 000 ýyl bolan iň gadymy düýeguş höwürtgesi tapyldy. Höwürtge Wadodara uniwersitetinden arheologlaryň topary we Germaniýanyň, Awstraliýanyň we ABŞ-nyň hünärmenleri...
Halkara alymlar topary repeýnikçi kebelekleriň (Vanessa cardui) Atlantik ummany üstaşyr 4200 kilometrden gowrak ýoly uçup geçip biljekdigini subut etdi. Nature Communications žurnalynda çap edilen bu barlagyň netijeleri...
Hytaýly alymlar taryhda ilkinji gezek Aýyň arka tarapyndan Aý topragynyň nusgalaryny aldylar. Nusgalar 2024-nji ýylyň 25-nji iýunynda 53 günlük missiýany üstünlikli tamamlan “Çane 6” missiýasynyň gaýdyp gelen moduly...
Beýik britaniýaly 13 ýaşyndaky Oran Noulsona dünýäde ilkinji bolup garaguş keseliniň tutgaýlaryna gözegçilik etmek üçin neýrostimulýator goýuldy. Operasiýa Londonyň Greýt-Ormond-strit keselhanasynda edildi diýip...
Hytaýly arheologlar Tibetiň günbataryndaky Syada Ko kölüniň kenarynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri mahalynda adaty bolmadyk açyş etdiler. Olar 9000 ýaşly alty sany daşdan ýasalan iňňäni tapdylar. Bular şu wagta...
Braziliýada Parvosuchus aurelioi adyny alan gadymy süýrenijiniň galyndylary tapyldy. Häzirki zaman krokodilleriniň kowumdaşy, psewdozuhiýler toparyna degişli bolan bu haýwan 237 million ýaşly diýip, Phys.org neşirinde...
Biz ýakynda tapylan XII-XIII asyrlaryň tapyndylary barada eýýäm habar beripdik. “Köneürgenç” taryhy-medeni döwlet goraghanasynyň müdiri Parahat Aşyrow Vestiabad habarlar agentligine bu tapyndylaryň özboluşlylygy...
Ýewropa kosmos gullugy (ESA) geljekki Aý bazalary üçin özboluşly gurluşyk bloklaryny döretdi. Ony işläp taýýarlaýan döwründe inženerler Lego konstruktoryndan ylham alypdyrlar diýip, IXBT habar berýär. ESA-nyň barlagçylar...
Ýuta uniwersitetiniň (ABŞ) alymlary ultrases arkaly işjeňleşdirilýän nanodamjalary ulanyp, derman serişdelerini maksatly ýerine eltmegiň täze usulyny oýlap tapdylar. Bu usul, dermanyň zyýanly täsirlerini azaldyp...
Hytaý Fransiýa bilen bilelikde işlenip düzülen SVOM teleskop hemrasyny orbita üstünlikli uçurdy. Uçuryş Siçan kosmodromyndan CZ-2C “Çançžen-2-si” raketasynyň kömegi bilen amala aşyryldy diýip, TASS habar berýär...
Ýeriň, takmynan, 4,5 milliard ýyl mundan ozal emele gelip başlandygy çak edilýär. Planetanyň ösüşiniň ilkinji döwürlerinde munuň nähili bolup geçendigi barada has giňişleýin maglumat almak üçin gadymy dag jynslarynyň...
Amerikaly alymlar sülügiň azyndan bir görnüşiniň, ýagny Chtonobdella fallax-yň böküp bilýändiginiň subutnamasyny ýazgy etdiler. Bu, öň bar bolan, ýöne tassyklanmadyk gözegçilikleri subut edýär we ýüz ýyldan gowrak...
ABŞ-nyň demirgazygyndaky Montana ştatynda äpet şahly dinozawryň täze görnüşi tapyldy. Deslapky çaklamalara görä, bu häli-häzire çenli tapylan iň uly görnüşdir. “PeerJ” žurnalyndaky habara görä, Lokiceratops rangiformis...
Alymlar 300 000 ýyl ozal ýaşap geçen iň gadymy adamyň keşbini täzeden dikeltdiler. 2017-nji ýylda Marokkodan tapylan kelleçanagyň kömegi bilen onuň ýüzüni täzeden dikeltmek mümkin boldy diýip, The Guardian habar...
Demirgazyk Karolina uniwersitetiniň alymlary aýna polimerleriň we gelleriň häsiýetlerini özünde birleşdirýän täze “aýna görnüşli gel” döretdiler. Nature ylmy žurnalynda çap edilen makalada aýdylyşyna görä, ol 50%...
Türkmenistanda Ylmy iş hakynda ylmy maksatnamalary (taslamalary), meýilnamalary we hasabatlary döwlet tarapyndan hasaba almagy guramagyň we geçirmegiň Tertibi tassyklanyldy. Degişli Karara Türkmenistanyň Prezidenti...
Täze Zelandiýada Günorta ýarymşarynyň deňiz süýrenijileriniň ähli galyndylaryndan 40 million ýyl uly bolan notozawryň galyndylary tapyldy. Tapyndynyň 40 ýyl mundan ozal tapylandygy bellenip geçilýär, ýöne onuň...
Perseverance Mars roweri tarapyndan toplanan maglumatlary öwrenmek bilen, alymlar Gyzyl planetada sesiň häsiýetleri barada birnäçe geň galdyryjy açyşlary etdiler. Görlüp oturylsa, Marsdaky ses Ýerdäkiden düýpgöter...
Ýaponiýanyň Osaka uniwersitetiniň alymlary Neolamprologus savoryi sihlid balygynyň öz jemgyýetinde tertip-düzgüni saklamak üçin fiziki jezany ulanýandygyny anykladylar. Olar “ýalta” çagalaryny öz territoriýasyny...
Demirgazyk-Gündogar Federal Uniwersitetiniň (SWFU) alymlar topary Ýakutiýada tapylan we 44 müň ýyldan gowrak taryhy bolan möjegiň mumiýasynyň autopsiýasyny geçirdi. Autopsiýanyň netijeleri barada SWFU-nyň web...
Massaçusetsiň Tehnologiýa institutynyň hünärmenleri sementiň batareýa ýaly energiýa saklap bilýän täze görnüşini döretdiler. Materialyň düzümi adaty sementden, suwdan we tehniki ugleroddan ybarat. Bu komponentleriň...
Huaçžun Ylym we Tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary beýnä ornaşdyryp bolýan, çäge zerresiniň ululygyndaky bioutgaşykly simsiz datçigi döretdiler. Bu täzelik barada Nature žurnalynda habar berildi. Bu gidrogel...
Ösümlik esasly etiň alternatiwalaryny işläp taýýarlamaga ýöriteleşen bostonly (ABŞ) startap 11 million dollar möçberinde maýa goýumyny aldy diýip, TechCrunch ýazýar. Kompaniýa pagta süýji önümçiligine meňzeş ösümlik...
Tailandyň Mahidol uniwersitetiniň alymlary ananas ýapraklarynyň süýümlerinden tebigy derä täze ekologiýa taýdan arassa alternatiwany işläp taýýarladylar. “Ananas derisi” diýlip atlandyrylan material adaty deri...
Ýaponiýanyň Nagoýa uniwersitetiniň barlagçylary ownuk balyklary kellesi, süňkleri, iç-goşy bilen bilelikde yzygiderli iýmegiň ömrüň dowamlylygyny uzaldyp biljekdigini anykladylar. Barlaga 35 ýaşdan 69 ýaş aralygyndaky...
Stenford uniwersitetiniň inženerleri adamlara seredip täze başarnyklary özleşdirmäge ukyply bolan HumanPlus robotyny işläp düzdüler. Bu barada Inverse ýazýar. Robota öwrenmek üçin, takmynan, 40 sagat adamlaryň...
Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Bioorganiki himiýa institutynyň Döwlet ylmy merkezi we Pirogow adyndaky Russiýa Milli lukmançylyk-barlag uniwersitetiniň embrionogeneziň molekulýar esaslary barlaghanasynyň alymlary...
Barlaglara görä, dünýäniň uly ýaşly ilatynyň 80%-i uky babatda belli bir kynçylyklar bilen ýüzbe-ýüz bolýarlar. Bu zerurlygy kanagatlandyrmak üçin Elemind kompaniýasy Massaçusets Tehnologiýalar institutynyň (MIT)...
Pompeýleriň merkezi bölegini eýeleýän IX bölekde geçirilen gazuw-agtaryş işleriniň dowamynda arheologlar sakrarium - mukaddes zatlaryň saklanýan öý altary hasaplanýan bir otagy tapdylar diýip, Naked Science ýazýar...
Italiýaly alymlaryň geçiren barlagynyň netijelerine görä, wäşilik duýgusy we ösen döredijilikli pikirleniş ukyby garrylykda özüňi bagtly duýmaga gönüden-göni täsirini ýetirýär. Işiň netijeleri Neuroscience Letters...
Planetalar arasy barlag zondy bolan “Woýajer-1” köp aýlyk bökdençlikden soň ýene Ýere ylmy maglumatlary iberip başlady. NASA iň uzakdaky işjeň barlag zondy bolan apparatyň işleýşini inženerleriň doly dikeldendigini...
Çikago uniwersitetiniň Pritsker molekulýar inženerçilik mekdebiniň (PME) inženerleri sowadyjy häsiýetli täze mata döretdiler. Mata üç gatlakdan ybarat: daşky gatlagy ýylylygyň atmosfera çykmagyna mümkinçilik berýär...
