ABŞ dünýäde ilkinji 240 tonnalyk ekipažsyz ylmy gämini suwa goýberdi

  • 09.03.2025 22:10
  • 5.1k+

ABŞ-da dünýäde ilkinji 240 tonnalyk ekipažsyz (adamsyz) USX-1 Defiant gämisini hödürlendi. NOMARS maksatnamasynyň çäklerinde döredilen bu gämi ummandaky ylmy barlaglara çemeleşmäni üýtgetmegi wada berýär.

Uzynlygy 55 metr bolan gämi çylşyrymly we howply deňiz şertlerinde ylmy barlaglary ekipažsyz ýerine ýetirmek üçin niýetlenendir. Onuň gurluşygy 2025-nji ýylyň fewral aýynda tamamlandy, indi ol portda we açyk ummanda synagdan geçiriler.
NOMARS gämi gurluşygyny düýpgöter üýtgedýär. Adamlaryň bolmazlygy ony has ykjam, durnukly we hatda arzan hem edýär.
Defiant gämisi emeli aň esasynda kompýuter görşüni we hereketi dolandyryşy özüne birleşdirýän nagiwasiýa ulgamy bilen enjamlaşdyryldy. Bu gämä ugry dogry korrektirlemäge we awtomatik ýangyç guýmak ýaly çylşyrymly işleri ýerine ýetirmäge mümkinçilik berýär.

“Gäminiň nusgasy suwa üstünlikli goýberildi we tiz wagtdan deňiz synaglaryndan geçip, biziň gämileri awtonom dolandyryşa bolan çemeleşmämiziň netijeliligini tassyklar. Biziň maksadymyz – ekipažly gämiler bilen deňeşdirilende has az çykdajy bilen deňiz missiýalaryny ýerine ýetirmäge mümkinçilik berýän sürüjisiz gämileriň flotuny döretmek” – diýip, DARPA-nyň wekili aýtdy.

Deňiz robototehnika pudagynda şeýle öňegidişlik ABŞ üçin diňe bir ummany öwrenmekde däl, eýsem gorag strategiýasynda hem uly ähmiýete eýedir.


29.06.2025 13:27
5.4k+

Ýantar daşynda ýaşy 40 million ýyla golaý bolan gadymy tarakan tapyldy

Kaliningraddaky “Ýantar kombinatynda” (RF-niň “Rosteh” döwlet korporasiýasyna degişli) 35–40 million ýyl mundan ozalky döwre degişli gadymy ýabany tarakan saklanýan täsin ýantar daşy tapyldy. Bu seýrek duş gelýän inklýuziýa 2-nji awgustda Moskwada geçiriljek AmberForum’25 halkara forumynyň çäklerinde guraljak täsin ýantarlar auksionynda esasy lotlaryň biri bolar...

29.06.2025 13:10
4.9k+

Gaýtadan işlenen plastik gormonal ulgam üçin zyýanly bolup çykdy

Plastik çökgünligine çözgüt gözläp, köp ýurtlar soňky onlarça ýylyň dowamynda plastikleri gaýtadan işlemäge aýratyn üns berdiler. Emma täze barlaglar bu usulyň hem howpsuz däldigini görkezýär. Nemes alymlarynyň geçiren ylmy işi Journal of Hazardous Materials žurnalynda neşir edilip, gaýtadan işlenen plastigiň janly organizmlere ýaramaz täsir ýetirip bilýändigini görkezdi...

26.06.2025 14:32
6.8k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.7k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...