Mars näme üçin gyzyl: alymlar täze çaklamalary öňe sürdi

  • 04.03.2025 06:47
  • 4.6k+

Mars suwa baý bolan demir oksidiniň – ferrigidritiň netijesinde gyzyl reňke eýe bolupdyr. Bu barada Nature žurnalynda neşir edilen täze ylmy gözlegde aýdylýar.

Uzak wagt bäri gyzyl reňkiň sebäbi gurak howa şertlerinde emele gelen demir magdanynyň esasy düzüm bölegi bolan demir oksidiniň mineraly – gematit diýlip hasaplanýardy. Ýöne täze maglumatlar bu pikiri ret edýär.
Maglumatlar Marsyň üstünde gowşak kristal ferrigidritiň agdyklyk edýändigini görkezdi. Ferrigidrit bolsa, adatça, suwda emele gelýär, diýmek, ol Marsyň üstünde heniz suw bar wagty dörän bolmaly. 
Ýöne wagtyň geçmegi bilen Mars aşa gurak bolupdyr.
Täze açyş alymlara Marsyň klimatynyň nähili üýtgändigine we suwuň haçan bolandygyna düşünmäge kömek eder. Bu planetanyň irki taryhyny öwrenmek üçin wajyp maglumatlardyr.


düýn 16:19
2.1k+

Alymlar Alsgeýmer keseliniň alamatlaryny kesel ýüze çykmazdan has öň tanamagy öwrendiler

Amerikaly alymlar Alsgeýmer keseliniň alamatlaryny ilkinji gezek 44 ýaşdan kiçi adamlarda anykladylar. Ozal geçirilen barlaglar, esasan, 50 ýaşdan uly näsaglara gönükdirilipdi. Täze maglumatlar, töwekgelçiligi ir kesgitlemäge we keseliň öňüni almaga mümkinçilik bermek bilen, diagnostika çemeleşmäni üýtgedip biler...

düýn 15:03
1.3k+

Ýewropa kosmos agentligi kosmosda azyk ösdürip ýetişdirmegi synagdan geçirýär

Ýewropa kosmos agentligi (ESA) geljekde astronawtlar üçin iýmiti göni orbitada ýa-da Aýda hem-de Marsda ösdürip ýetişdirmegi maksat edinýän synagy ýola goýdy. Taslamada belok, ýag, protein we süýüm ýetişdirmek göz öňünde tutulýar diýip, «BBC» ýazýar...

24.04.2025 12:37
7.8k+

Arheologlar Çingiz hanyň döwrüniň tötänleýin tapylan artefaktlaryny öwrenýär

Sibir federal uniwersitetiniň (SFU) arheologlary Krasnoýarsk ülkesiniň A.I.Kytmanow adyndaky Ýeniseýsk muzeýiniň kolleksiýalaryny öwrenip, Mongol imperiýasynyň güllän döwri bolan XIII-XIV asyrlara degişli artefaktlary tapdy...

24.04.2025 12:20
3.4k+

NASA: jaýryklar we howanyň syzmagy HKS-niň howpsuzlygyna zyýan ýetirýär

Halkara kosmos stansiýasy (HKS) öz işiniň töwekgelçilikli döwrüni başdan geçirýär. Howpsuzlyk boýunça konsultatiw toparynyň mejlisinde NASA-nyň hünärmenleri stansiýada jaýryklaryň peýda bolandygyny, howanyň syzýandygyny we ätiýaçlyk şaýlarynyň ýetmezçilik edýändigini aýtdy...