30 million ýyl ýaşy bolan ýantardan kebelek çykmaly ýumurtga tapyldy

  • 11.03.2025 13:43
  • 7.5k+

Ýantara, köplenç, "wagtyň kapsulasy" diýilýär. Sebäbi olardan ýygy-ýygydan millionlarça ýyllap şepbige ýelmeşip galan, taryhdan öňki mör-möjekler tapylýarlar. Nemes biologlary Baltika ýantarynyň içinden ýene bir täsin nusgany - 30 million ýyl mundan ozal kebelegiň çykmaly ýumurtgasyny tapdylar.

Palaeontologia Electronica žurnalynda çap edilen barlagda kebelek täze nesil we görnüş hökmünde nimfalid maşgalasyndan bolan Eolimenitis baltica toparyna degişli edildi.
Çybynlaryň we garynjalaryň şeýle tapyndylarda ýygy-ýygydan duş gelýändigini, ýöne ganatlarynyň näzikligi sebäpli kebelekleriň seýrek gabat gelýändigini bellemelidiris. Dünýädäki ätiýaçlyklaryň 90% -ini emele getirýän Baltika ýantaryndan häli-häzire çenli teňňeganatlylar tapylmady.  
Eolimenitis baltica Russiýanyň Kaliningrad oblastynyň Ýantarnyý şäheriniň karýerinden gazylyp alnan Baltika ýantarynyň bir böleginde saklanyp galypdyr. Altyburçly nagyşly we teňňeli (beýikligi 130 mikrometr), 2 mm ölçegdäki ýumurtga "ynamdar satyjydan" satyn alyndy. Hakykylygy “gök toprak” gatlagyna mahsus, ultramelewşe şöhläniň astynda mawy öwşün atýandygy bilen tassyklanýar.   
Derňew onuň Adelpha urugynyň häzirki kebelekleriniň ýumurtgalaryna meňzeşdigini görkezdi. Täze görnüşiň iň ýakyn garyndaşlary Aziýanyň subtropiklerinde ýaşaýan lenta görnüşli mör-möjekler bolup çykdy. Barlagyň awtorlary Tilo Fişeriň we Aksel Hausmanyň sözlerine görä, ýumurtganyň “dykylyp galan” paleogen tokaýlygy pürli we ýaprakly agaçly çygly subtropiklere meňzeýärdi.


şu gün 10:42
1.5k+

Türkmenistan we Italiýa arheologik barlaglar babatynda hyzmatdaşlyk hakynda ylalaşyk baglanyşdylar

Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi Italiýanyň degişli düzümleri bilen arheologik barlaglar babatynda hyzmatdaşlyk hakynda ylalaşyklary gazandy. Ylalaşyklary özara alyşmak dabarasy Prezident Serdar Berdimuhamedowyň Gazagystana iş saparynyň çäklerinde geçirildi...

27.05.2025 12:34
7.9k+

Alymlar gadymy türki halklaryň «jadyly» daşlaryň güýjüne bolan ynançlaryny öwrendiler

Orta Aziýanyň giň sähralaryndan başlap, Kiçi Aziýanyň gadymy ybadathanalaryna çenli dürli halklaryň arasynda, käbir daşlaryň adam bilen ýokary güýçleriň arasynda araçy bolup bilýändigi barada ynanç giňden ýaýrapdyr...

23.05.2025 19:14
14k+

Aleksandr Makedonski döwründen galan moda: çaganyň 2300 ýaşly altyn ýüzügi tapyldy

Ierusalimiň iň gadymy ilatly etraby bolan Dawidiň şäherinde geçirilen gazuw-agtaryş işleri mahalynda ysraýylly arheologlar goýy gyzyl daşly kiçijik altyn ýüzügi tapdylar. Hünärmenleriň bellemegine görä, tapyndy irki ellinçilik döwrüne degişlidir, ýagny takmynan 2300 ýyl ozal, sebiti miladydan öňki 332-nji ýylda Aleksandr Makedonskiý basyp alyp yzýany döredilipdir...

23.05.2025 11:09
11k+

Britaniýada Sezaryň döwrüne degişli iň uly hazyna tapyldy. Tapan adama bir teňňe-de berilmez

Beýik Britaniýada b.e. öňki I asyryň ortalaryna degişli 800-den gowrak altyn teňňeden ybarat hazyna tapyldy. Esseks graflygynyň Çelmsford şäherinde ýüze çykarylan kolleksiýa «Greýt-Beddou hazynasy» diýlip atlandyryldy we demir asyryna degişli altyn teňňeleriň sany boýunça ýurduň taryhynda iň uly tapyndy hökmünde ykrar edildi...