30 million ýyl ýaşy bolan ýantardan kebelek çykmaly ýumurtga tapyldy

  • düýn 13:43
  • 5.6k+

Ýantara, köplenç, "wagtyň kapsulasy" diýilýär. Sebäbi olardan ýygy-ýygydan millionlarça ýyllap şepbige ýelmeşip galan, taryhdan öňki mör-möjekler tapylýarlar. Nemes biologlary Baltika ýantarynyň içinden ýene bir täsin nusgany - 30 million ýyl mundan ozal kebelegiň çykmaly ýumurtgasyny tapdylar.

Palaeontologia Electronica žurnalynda çap edilen barlagda kebelek täze nesil we görnüş hökmünde nimfalid maşgalasyndan bolan Eolimenitis baltica toparyna degişli edildi.
Çybynlaryň we garynjalaryň şeýle tapyndylarda ýygy-ýygydan duş gelýändigini, ýöne ganatlarynyň näzikligi sebäpli kebelekleriň seýrek gabat gelýändigini bellemelidiris. Dünýädäki ätiýaçlyklaryň 90% -ini emele getirýän Baltika ýantaryndan häli-häzire çenli teňňeganatlylar tapylmady.  
Eolimenitis baltica Russiýanyň Kaliningrad oblastynyň Ýantarnyý şäheriniň karýerinden gazylyp alnan Baltika ýantarynyň bir böleginde saklanyp galypdyr. Altyburçly nagyşly we teňňeli (beýikligi 130 mikrometr), 2 mm ölçegdäki ýumurtga "ynamdar satyjydan" satyn alyndy. Hakykylygy “gök toprak” gatlagyna mahsus, ultramelewşe şöhläniň astynda mawy öwşün atýandygy bilen tassyklanýar.   
Derňew onuň Adelpha urugynyň häzirki kebelekleriniň ýumurtgalaryna meňzeşdigini görkezdi. Täze görnüşiň iň ýakyn garyndaşlary Aziýanyň subtropiklerinde ýaşaýan lenta görnüşli mör-möjekler bolup çykdy. Barlagyň awtorlary Tilo Fişeriň we Aksel Hausmanyň sözlerine görä, ýumurtganyň “dykylyp galan” paleogen tokaýlygy pürli we ýaprakly agaçly çygly subtropiklere meňzeýärdi.


08.03.2025 17:16
5.5k+

Salwadorda ýüz keşbini üýtgedýän 2400 ýyllyk gurjaklar tapyldy

Salwadorda piramida gurluşynyň depesinde arheologlar täsin ýüzleri bolan 2400 ýyllyk keramiki gurjaklary tapdy – olaryň ýüz keşbi syn ediş burçuna baglylykda üýtgeýär. Ilkibaşda alymlar gurjaklaryň gurban etme...

04.03.2025 14:26
10k+

Wezuwiý wulkanynyň atylmagyndan heläk bolan adamyň beýnisi aýna bölegine öwrülipdir

Rimiň Üçünji uniwersitetiniň italiýaly alymlary b.e. 79-njy ýylynda Wezuwiý wulkanynyň atylmagy netijesinde aradan çykan adamyň beýnisiniň ýokary temperaturadan ýaňa aýna öwrülendigini anyklady. Bu açyş gadymy...

02.03.2025 11:55
13k+

Hytaýda üstünden 125 million ýyl geçen gadymy içýanyň galyndylary tapyldy

Hytaýly alymlar ýaşy 125 million ýyl geçen gadymy içýanyň galyndylaryny tapdylar. Bu ýurtda mezozoý döwrüniň ilkinji açyşy we paleontologiýa üçin möhüm ädimdir diýip, “Sinhua” habarlar gullugy habar berýär. Galyndy...

02.03.2025 08:56
12k+

Talyp 40 ýyl bäri üýtgewsiz hasaplanan teoriýany ýalana çykardy: täze açyş internedi çaltlaşdyryp biler

Kembrij uniwersitetiniň talyby Endrýu Krapiwin tötänleýin açyş etdi. Onuň açyşy 40 ýyl bäri hiç kim tarapyndan sorag astyna alynmadyk gipotezany (ylmy çaklamany) ýalana çykardy. Krapiwiniň işi heş-tablisalaryň...