Stounhenjiň “uly dogany” tapyldy. Britaniýadaky iň irki megalit Flagstouns daşlary bolup çykdy

  • 13.03.2025 14:26
  • 3.1k+

Beýik Britaniýadaky Ekseter uniwersitetiniň we Historic England geňeşiniň arheologlary Dorsetdäki gadymy Flagstouns daş aýlawynyň ýaşyny kesgitlemegi başardylar. Görlüp oturylsa, ol Stounhenj-den iki asyr uly bolup çykdy. Bu açyş Britaniýanyň iň meşhur megalitiniň ýaşynyň täzeden gözden geçirilmegine sebäp bolup biler. Açyş Antiquity žurnalynda çap bolan makalada öz beýanyny tapdy.

Şweýsariýanyň we Niderlandlaryň barlaghanalarda geçirilen radiouglerod derňewi Flagstounsyň döreýşiniň, takmynan, b.e. öň 3200-nji ýyllarda başlandygyny tassyklady.
Megalit 1980-nji ýyllarda Dorçesterde ýol gurluşygy wagtynda tapyldy. Häzirki wagtda onuň bir bölegi awtoulag ýolunyň aşagynda gizlenýär we beýleki bir bölegi  bolsa ýazyjy Tomas Hardiniň mülkiniň çäginde ýerleşýär.
Bu ýerden birnäçe mazarlyk, sugun şahlary we agaç kömri tapyldy. Galyndylaryň arasynda kremirlenen uly adam we üç çaga bar. Biraz gijräk, müň ýyl soň, toplumyň merkezinde bir adam jaýlanypdyr.

Barlagçylaryň pikirine görä, Flagstouns irki Stounhenjiň prototipi bolup biler.

"Stounhenjiň hronologiýasy Britaniýada dabara we mazar ýadygärlikleriniň üýtgeýän yzygiderliligine düşünmek üçin möhümdir. Stounhenj Flagstouns-yň nusgasy bolup bilermi? Ýa-da bu açyşlar Stounhenj bilen häzirki tanyşlygymyzyň täzeden gözden geçirilmeginiň zerurdygyny görkezýärmi?” – diýip, arheolog Sýuzen Grini öz-özüne sorag berýär.

Flagstouns irki neolitik toplumlaryň we soňraky henjleriň elementlerini birleşdirip, Beýik Britaniýada däp-dessur ýadygärlikleriniň ewolýusiýasyny öwrenmek üçin möhüm obýekte öwrülýär.


14.09.2025 19:24
2.3k+

Sisiliýanyň kenarlarynda Birinji Puni urşy döwrüniň gadymy rim tuwulgasy tapyldy

Sisiliýanyň suwlarynda b.e.öň 241-nji ýylda Egad adalaryndaky söweş wagty ýitirilip bilnen gadymy rim bürünç tuwulgasy tapyldy diýip, Live Science habar berýär. Tuwulgany we ýene 30 töweregi predmeti Suwa giden ýerleri resminamalaşdyrmak boýunça jemgyýetiň (Society for the Documentation of Submerged Sites, SDSS) daýwerleri tapdy...

13.09.2025 15:41
4.6k+

Kalimantan adasynda meteoritden galan gadymy palta tapyldy

Kalimantan adasynyň Indoneziýa böleginde ýerleşýän Paau obasynda çen bilen bürünç eýýamyna degişli seýrek guýguç şekilli palta tapyldy. Onuň ýaşy takmynan 3000 ýyl töweregi. Radar Banjarmasin gazetiniň habaryna görä, bu artefakt 1983-nji ýylda ýerli ýaşaýjy tarapyndan altyn gözleýän mahaly tötänleýin tapyldy we  jemgyýetçilige indi mälim boldy...

09.09.2025 17:25
9.2k+

Londonyň hökümeti jemgyýetçilik ulaglarynda nauşniksiz aýdym diňleýänler bilen göreşýär

Londonyň hökümeti ýolagçylary jemgyýetçilik ulaglarynda aýdym diňlemek we wideo görmek üçin nauşnik ulanmaga çagyrýan kampaniýa başlady. Bu çäre galmagalyň derejesini peseltmäge we ähli ýolagçylar üçin has rahat şertleri döretmäge gönükdirilendir diýip, kampaniýanyň başyny başlan Londonyň häkimi Sadyk Han habar berdi...

09.09.2025 16:11
8.7k+

Marokkoda dinozawrlar eýýamynyň "janly tanky" tapyldy: olaryň güýçli sowudy bolupdyr

Marokkoda paleontologlar özboluşly gorag uýgunlaşmaly dinozawr bolan Spicomellus aferi ankilozawryny tapdylar. Alymlar bu üýtgeşik ýyrtyjynyň daşky keşbini döretdiler. Nature žurnalynda çap edilen barlagda ankilozawrlaryň esasy goraglarynyň köpüsiniň ozal pikir edilişinden has ir peýda bolandygy ýüze çykaryldy...