Rus alymlary rak keselini irki döwründe ýüze çykarmak üçin test işläp taýýarladylar

  • 03.03.2025 15:46
  • 4.2k+

Ural Federal uniwersitetiniň (UrFU) barlagçylary ganyň düzümini barlamak arkaly rak keselini irki döwründe anyklamaga mümkinçilik berýän test ulgamyny ulgamyny döretdiler. Häzirki wagtda ony peşew mäziniň rak keselini anyklamak üçin synagdan geçirýärler diýip, uniwersitetiň ylmy aragatnaşyklar bölümine salgylanýan TASS habar berýär.

“Anyklaýyş barlaglaryndan lukmançylyk barlagy wagtynda ýa-da analiz tabşyryp, özbaşdak, geçip bolar. Ulgam molekulýar markerleri seljerýär we netijesi bar bolan beýleki barlaglardan has ýokary bolup, anyk we ygtybarlydyr" - diýip habarda aýdylýar.

Işläp taýýarlaýyş keseliň irki döwürlerine häsiýetli metaboliki biomarkerleriň üýtgemelerini kesgitleýär. Alymlar ony aşgazan-içege we öýken kesellerini anyklamak üçin ulanylýan, ýöne rak keselini irki döwründe ýüze çykarmaga ýaramsyz, gaz hromatografiýasyna esaslanýan synag ulgamy bilen deňeşdirýärler.
Barlagçylar ulgamyň mümkinçiliklerini giňeltmegi hem-de çişleriň tapgyrlaryny we agressiwligini kesgitlemegi öwretmegi meýilleşdirýärler. Synagyň 2027-nji ýyla çenli bazara çykmagyna garaşylýar.
Bu iş Russiýanyň Bilim we ylym ministrliginiň goldawy bilen 2030-njy ýylyň “Prioritet-2030” maksatnamasynyň çäginde alnyp barylýar. Taslama Ural Federal uniwersitetiniň, Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Ural şahamçasynyň Immunologiýa we fiziologiýa institutynyň, Rospotrebnadzoryň "Wirus" ylmy-barlag institutynyň we Saratowyň W. I. Razumowskiý adyndaky Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň alymlary gatnaşýar.


düýn 18:00
3.9k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.3k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 11:16
2.5k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
4.2k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...