Rus alymlary rak keselini irki döwründe ýüze çykarmak üçin test işläp taýýarladylar

  • 03.03.2025 15:46
  • 4.1k+

Ural Federal uniwersitetiniň (UrFU) barlagçylary ganyň düzümini barlamak arkaly rak keselini irki döwründe anyklamaga mümkinçilik berýän test ulgamyny ulgamyny döretdiler. Häzirki wagtda ony peşew mäziniň rak keselini anyklamak üçin synagdan geçirýärler diýip, uniwersitetiň ylmy aragatnaşyklar bölümine salgylanýan TASS habar berýär.

“Anyklaýyş barlaglaryndan lukmançylyk barlagy wagtynda ýa-da analiz tabşyryp, özbaşdak, geçip bolar. Ulgam molekulýar markerleri seljerýär we netijesi bar bolan beýleki barlaglardan has ýokary bolup, anyk we ygtybarlydyr" - diýip habarda aýdylýar.

Işläp taýýarlaýyş keseliň irki döwürlerine häsiýetli metaboliki biomarkerleriň üýtgemelerini kesgitleýär. Alymlar ony aşgazan-içege we öýken kesellerini anyklamak üçin ulanylýan, ýöne rak keselini irki döwründe ýüze çykarmaga ýaramsyz, gaz hromatografiýasyna esaslanýan synag ulgamy bilen deňeşdirýärler.
Barlagçylar ulgamyň mümkinçiliklerini giňeltmegi hem-de çişleriň tapgyrlaryny we agressiwligini kesgitlemegi öwretmegi meýilleşdirýärler. Synagyň 2027-nji ýyla çenli bazara çykmagyna garaşylýar.
Bu iş Russiýanyň Bilim we ylym ministrliginiň goldawy bilen 2030-njy ýylyň “Prioritet-2030” maksatnamasynyň çäginde alnyp barylýar. Taslama Ural Federal uniwersitetiniň, Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Ural şahamçasynyň Immunologiýa we fiziologiýa institutynyň, Rospotrebnadzoryň "Wirus" ylmy-barlag institutynyň we Saratowyň W. I. Razumowskiý adyndaky Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň alymlary gatnaşýar.


şu gün 11:17
1.8k+

Alymlar 200 mln ýyl ozal ýaşan pterozawryň täze görnüşini suratlandyrdylar

ABŞ-nyň Smitsonow institutynyň işgärleri Petrifaýd-Forest milli seýilgähinde (Arizona ştaty)  209 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen pterozawrlaryň näbelli görnüşleriniň galyndylaryny tapdylar. Edaranyň metbugat gullugynyň habaryna görä, tapyndy giçki trias döwrüne degişlidir...

düýn 11:41
2.4k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

07.07.2025 10:53
3.5k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
10k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...