Marsdan kwars kristallary tapyldy. Olar özünde nämeleri gizleýär?

  • 16.03.2025 17:28
  • 4.9k+

Perseverance mars roweri Marsdaky Ýezero kraterinden kwars kristallaryny tapdy. NASA-nyň we Ýewropa kosmos agentliginiň (ESA) alymlary olaryň suw bilen baglanyşykly gidrotermiki işjeňlik şertlerinde emele gelen bolmagynyň mümkindigini aýdýarlar. Olarda gadymy durmuşyň yzlary bolup biler diýip, New Scientist habar berýär.

Ýer ýüzünde şeýle prosesler köplenç mikroorganizmleriň barlygy bilen utgaşýar. Kwars millionlarça ýyllap organiki molekulalary gorap saklamaga ukyply. NASA-nyň baş alymy Jim Grin: "Daşky gurşaw gazaply bolup ugranda ýaşaýyş daşlaryň astynda gizlenýär" - diýip belleýär.
Eger Marsyň nusgalarynda mikroblaryň yzlary tapylsa, bu Ýeriň daşyndaky ýaşaýşyň ilkinji subutnamasy bolar. Gipotezany tassyklamak üçin NASA we ESA nusgalary Mars Sample Return maksatnamasynyň çäklerinde Ýere getirmegi meýilleşdirýär. Perseverance eýýäm jynsly kapsulalary ýygnaýar. Laboratoriýa şertlerinde alymlar olary jikme-jik öwrenip bilerler.
Fransiýanyň Grenobl uniwersitetinden Pýer Bek we onuň kärdeşleri SuperCam guralyny ulanyp, Perseverance tarapyndan düşürilen suratlary seljerdiler. Suratlarda olar bir santimetr inlilikdäki uly kwarsy hem-de opal we halsedon ýaly kremnini öz içine alýan kristallary tapdylar. Olaryň gyzgyn suwdan emele gelen bolmagynyň ähtimallygy uly. Bek bu şeýle iri we arassa kristallaryň Ýer ýüzünde emele gelmeginiň ýeke-täk usulydygyny, olaryň Marsda şuňa meňzeş gelip çykyşynyň bolup biljekdigini aýdýar.
SuperCam guralynyň maglumatlary alymlara daşlarda şöhlelenýän ýagtylyk spektrini seljermäge mümkinçilik berdi. Netijeler kwars kristallarynyň ýokary derejede arassa we Perseverance-iň surata düşüren islendik beýleki jynslaryna garanyňda birleşmeler bilen az hapalanandygyny görkezdi. Eger ýaşaýyşyň yzlary tassyk bolsa, bu onuň Älemde ýaýramaklygy baradaky düşünjämizi üýtgeder. Eger beýle däl bolsa, onda alymlar, iň bolmanda, onuň ýüze çykmagy üçin zerur şertlere täzeçe gararlar.


26.07.2025 18:29
8.7k+

Alymlar Stounhenj daşlaryny adamlaryň daşandygyny tassykladylar

Aberistuit uniwersitetiniň ylmy gözlegçileri Stounhenji emele getirýän daşlaryň bäş müň ýyldan gowrak ozal adamlar tarapyndan daşalandygyny subut etdi. Bu barada geçirilen ylmy barlaga salgylanyp, Daily Mail habar berýär...

26.07.2025 11:59
2.3k+

NASA we Hindistan Ýere syn ediş hemralaryndan iň gymmatlarynyň birini uçurmaga taýynlanýar

30-njy iýulda ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişliginiň barlaglary dolandyryş gullugy (NASA) we Hindi kosmos barlaglary guramasy (ISRO) tarapyndan işlenip düzülen NISAR Ýere gözegçilik hemrasyny (NASA-ISRO Synthetic Aperture Radar) uçurmak meýilleşdirilýär...

26.07.2025 11:55
3.8k+

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli Aýda öz bazasyny gurar

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli  Aýda öz bazasynyň gurluşygyny tamamlamagy meýilleşdirýär. Aeroskosmos tehnikasy boýunça Döwlet koreý edarasy (KASA) degişli meýilnamany Tejondaky Koreýanyň Milli gözleg gaznasynda geçirilen ýygnakda hödürledi diýip, The Korea Times habar berýär...

24.07.2025 10:31
3.1k+

Perm ülkesinde Ýerdäki iň gadymylara degişli jandarlaryň yzlary tapyldy

Russiýanyň Perm ülkesinde suwuň yza çekilmegi üýtgeşik paleontologiki açyşlara getirdi. Şirokowskiý suw howdanynyň kenarynda Ýeriň ýüzünde 550 mln ýyldan gowrak ozal ýaşap geçen gadymy köp öýjükli organizmleriň yzlary tapyldy...