Perseverance mars roweri Marsdaky Ýezero kraterinden kwars kristallaryny tapdy. NASA-nyň we Ýewropa kosmos agentliginiň (ESA) alymlary olaryň suw bilen baglanyşykly gidrotermiki işjeňlik şertlerinde emele gelen bolmagynyň mümkindigini aýdýarlar. Olarda gadymy durmuşyň yzlary bolup biler diýip, New Scientist habar berýär.
Ýer ýüzünde şeýle prosesler köplenç mikroorganizmleriň barlygy bilen utgaşýar. Kwars millionlarça ýyllap organiki molekulalary gorap saklamaga ukyply. NASA-nyň baş alymy Jim Grin: "Daşky gurşaw gazaply bolup ugranda ýaşaýyş daşlaryň astynda gizlenýär" - diýip belleýär.
Eger Marsyň nusgalarynda mikroblaryň yzlary tapylsa, bu Ýeriň daşyndaky ýaşaýşyň ilkinji subutnamasy bolar. Gipotezany tassyklamak üçin NASA we ESA nusgalary Mars Sample Return maksatnamasynyň çäklerinde Ýere getirmegi meýilleşdirýär. Perseverance eýýäm jynsly kapsulalary ýygnaýar. Laboratoriýa şertlerinde alymlar olary jikme-jik öwrenip bilerler.
Fransiýanyň Grenobl uniwersitetinden Pýer Bek we onuň kärdeşleri SuperCam guralyny ulanyp, Perseverance tarapyndan düşürilen suratlary seljerdiler. Suratlarda olar bir santimetr inlilikdäki uly kwarsy hem-de opal we halsedon ýaly kremnini öz içine alýan kristallary tapdylar. Olaryň gyzgyn suwdan emele gelen bolmagynyň ähtimallygy uly. Bek bu şeýle iri we arassa kristallaryň Ýer ýüzünde emele gelmeginiň ýeke-täk usulydygyny, olaryň Marsda şuňa meňzeş gelip çykyşynyň bolup biljekdigini aýdýar.
SuperCam guralynyň maglumatlary alymlara daşlarda şöhlelenýän ýagtylyk spektrini seljermäge mümkinçilik berdi. Netijeler kwars kristallarynyň ýokary derejede arassa we Perseverance-iň surata düşüren islendik beýleki jynslaryna garanyňda birleşmeler bilen az hapalanandygyny görkezdi. Eger ýaşaýyşyň yzlary tassyk bolsa, bu onuň Älemde ýaýramaklygy baradaky düşünjämizi üýtgeder. Eger beýle däl bolsa, onda alymlar, iň bolmanda, onuň ýüze çykmagy üçin zerur şertlere täzeçe gararlar.