Hytaýly alymlar 5G we 6G-de öwrülişik döredip biljek optiki çibi işläp düzdüler

  • 11.03.2025 15:05
  • 1.7k+

Pekin uniwersitetiniň alymlary örän ýokary tizlikdäki 5G we 6G mobil torlary üçin esas bolup biljek, 100 GGs takt ýygylykda işleýän optiki çibi işläp düzdüler. Bu barada «Interesting Engineering» neşiri habar berýär.

Iň ýokary takt ýygylygy 6 GGs bolan adaty prosessorlar maglumatlary elektronlar, ýagny elektrik togy arkaly işleýärler. Şonuň üçin olar gaty köp ýylylyk bölüp çykarýarlar. Täze döredilen optiki çip bolsa, munuň tersine, ýagtylygyň bölejikleri bolan fotonlary ulanýar. Şonuň üçin ol has çalt işleýär we az energiýa sarp edýär.
Täze çibiň gurluşy örän täsin: ol at çapyşyklary geçirilýän aýlawlara meňzeýär. Çipde ýagtylyk impulslary şol aýlaw boýunça hereket edýär we her aýlawda takyk ritm döredýär. Alymlar bu çibiň içine «mikrokomb» diýen enjamy ýerleşdirdiler. Bu enjam dürli ýygylykly signallary öndürmäge mümkinçilik berýär: ýönekeý bir ýygylykdan başlap, giň zolakly signallara çenli. Şeýle-de bu gurluş çibiň bar bolan enjamlar bilen integrasiýasyny aňsatlaşdyrýar we önümçilik çykdajylaryny peseldýär. Şeýle hem 8 dýuýmlyk plastinkanyň üstünde müňlerçe çibiň öndürilmegi mümkin diýlip bellenilip geçilýär.
Täze çibiň iň uly artykmaçlygy – 5G we 6G torlaryna berýän mümkinçiligi. Bu çip enjamlary täzeläp durmazdan, maglumat geçiriliş tizligini ep-esli ýokarlandyrar. Eger ony bazalyk stansiýalarda ulansalar, çykdajylar peseler we energiýa sarp edilişi azalyp, tehnologiýanyň giňden ýaýramagy aňsatlaşar.
Häzirki wagtda çibiň bazara çykjak senesi belli däl. Emma bu tehnologiýa mobil aragatnaşyk dünýäsinde eýýämden uly gyzyklanma döredýär.


düýn 15:42
3.3k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

düýn 14:32
1.3k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

24.10.2025 12:26
3.5k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...

24.10.2025 12:21
3.5k+

Alymlaryň aýtmagyna görä, adam aňy 55–60 ýaş aralygynda öz iň ýokary derejesine ýetýär

Awstraliýaly psiholog Žil E. Žinýak we polşaly alym Marçin Zaýenkowski adam aňynyň ösüş tapgyrlary boýunça barlag geçirdiler. Netijeler Intelligence žurnalynda çap edilip, olaryň esasy pikirleri Metro neşiri tarapyndan giňden beýan edildi...