Blue Ghost täjirçilik enjamy Aýa üstünlikli gondy we ilkinji suratlary iberdi

  • 04.03.2025 08:09
  • 3.4k+

Amerikanyň Firefly Aerospace kompaniýasyna degişli bolan Blue Ghost täjirçilik enjamy ýumşak gonuş amala aşyryp, Aýa üstünlikli gonmagy başardy. Ol eýýäm birki sagat geçensoň, Aýdan Ýeriň ilkinji suratlaryny iberdi diýip, «Reuters» neşiri habar berýär.

Blue Ghost Aýa iki hepdelik ylmy-gözleg missiýasy üçin bardy. Ol Aýyň görünýän tarapynda, Çökgünlikler Deňziniň golaýyndaky Latreýl dagynyň etegine gondy. Enjam meýilleşdirilen nokatdan bary-ýogy 100 metrlik tapawut bilen, takyk gonuş amala aşyrdy.
Şeýlelikde, Ostin şäherinde (ABŞ) ýerleşýän Firefly Aerospace kompaniýasy Aýyň üstüne enjam gonduran dünýädäki ikinji hususy kompaniýa boldy. Emma kompaniýanyň bellemegine görä, bu enjam «doly üstünlikli» ýumşak gonuş amala aşyran ilkinji hususy enjamdyr. Sebäbi, 2024-nji ýylda ABŞ-nyň Intuitive Machines kompaniýasyna degişli Nova-C («Odisseý») moduly hem Aýa gonupdy, emma ol gapdala agdarylyp, özüne zeper ýetirip we Aýda bir gijäni başdan geçirip bilmän, işlemegini bes edipdi. Şeýle-de bolsa, ol «baky uka gitmezden ozal» birnäçe ylmy synaglary geçirip, Ýere surat ibermegi başarypdy.
Blue Ghost enjamynyň Aýa gonuşy göni ýaýlymda görkezilmedi, sebäbi kompaniýa maglumatlaryň (telemetriýanyň) iberilmegini ileri tutdy. Enjamyň päsgelçiliklerden gaça durmagyny üpjün edýän ulgamy, uly gaýalardan we beýleki howplardan gaça durmaga ýardam berdi.

«NASA bu sebitiň howpsuz bolmagyna garaşýardy, emma bu howp düýbünden ýokdur diýen manyny bermeýär. Biz olary üstünlikli ýeňip geçdik we asuda gonmagy başardyk» — diýip, Firefly programmasynyň ýolbaşçysy Reý Allenswort aýtdy.

Blue Ghost tarapyndan Ýere iberilen suratlaryň birinde, uzakdaky Ýer açyk gök reňkli nokat ýaly görünýär.

«Şu suratda biziň hemmämiz bar» — diýip, missiýanyň bir agzasy belläp geçdi.

Blue Ghost on sany ylmy enjam bilen üpjün edilen. Missiýanyň soňky tapgyry 14-nji martda bolar. Şol gün enjam Aýyň doly tutulmagyny bellige alar, şol pursatda bolsa Aý elhenç gyzyl reňkde bolar.
Mundan ozal, Aýyň üstüne üstünlikli ýumşak gonuş amala aşyrmagy diňe bäş ýurt – ABŞ, SSSR, Hytaý, Hindistan we Ýaponiýa başarypdy.

«Aýyň üstüne nämedir bir zady gondurmak örän çylşyrymly tehniki üstünlikdir» — diýip, NASA-nyň wekili Joel Kerns suratlaryň tanyşdyrylyş dabarasynda aýtdy.


düýn 20:25
3.9k+

Türkmenistanly ýaş alymlar Malaýziýada halkara innowasiýa bäsleşiginde altyn medal gazandylar

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Malaýziýada geçirilen “Borneo Halkara innowasiýa we döredijilikli pikir bäsleşigine” (BIICC 2025) gatnaşyp, ýokary sylaglara mynasyp boldular...

düýn 19:25
4.1k+

Ýer ýüzündäki iň gadymy daşlar tapyldy. Olaryň ýaşy 4 mlrd ýyldanam köp diýlip çaklanylýar

Alymlar Kanadada ýaşy, takmynan, 4,16 mlrd ýyl bolan dag jynslaryny tapdylar. Bu gaýalar häzirki wagta çenli ýüze çykarylan Ýerdäki iň gadymy dag jynslary bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Olar Kwebekdäki Gudzon aýlagynyň kenaryndaky Nuwwuagittuk ýaşyldaş guşagyndan tapyldy...

düýn 18:13
2.2k+

Neýrofiziologlar beýniniň nädip sözlerden sözlem düzýändigini düşündirdiler

Nýu-Ýork uniwersitetiniň (ABŞ) alymlary adam beýnisiniň nädip aýry-aýry sözleri sözlemlere öwürýändigini anyklamaga kömek edýän barlagy geçirdiler. Neýrolingwistika şu çaka çenli, esasan, aýry sözleriň emele getirilişini öwrenipdi, ýöne olaryň many berýän zynjyrlara birleşiş prosesini öwrenmändi...

düýn 17:55
2k+

Alymlar dinozawrlaryň täze görnüşini tapdylar. Olar itiň ululygynda bolupdyr

Alymlar labrador-retriwerden (itiň bir tohumy) uly bolmadyk dinozawryň täze görnüşini tapdylar diýip, CNN habar berýär. Dinozawr Enigmacursor mollyborthwickae diýlip atlandyryldy we takmynan, 150 million ýyl ozal - ýura döwründe stegozaurlar we diplodoklar bilen birlikde häzirki Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň çäginde ýaşap geçipdir...