Blue Ghost täjirçilik enjamy Aýa üstünlikli gondy we ilkinji suratlary iberdi

  • 04.03.2025 08:09
  • 3.5k+

Amerikanyň Firefly Aerospace kompaniýasyna degişli bolan Blue Ghost täjirçilik enjamy ýumşak gonuş amala aşyryp, Aýa üstünlikli gonmagy başardy. Ol eýýäm birki sagat geçensoň, Aýdan Ýeriň ilkinji suratlaryny iberdi diýip, «Reuters» neşiri habar berýär.

Blue Ghost Aýa iki hepdelik ylmy-gözleg missiýasy üçin bardy. Ol Aýyň görünýän tarapynda, Çökgünlikler Deňziniň golaýyndaky Latreýl dagynyň etegine gondy. Enjam meýilleşdirilen nokatdan bary-ýogy 100 metrlik tapawut bilen, takyk gonuş amala aşyrdy.
Şeýlelikde, Ostin şäherinde (ABŞ) ýerleşýän Firefly Aerospace kompaniýasy Aýyň üstüne enjam gonduran dünýädäki ikinji hususy kompaniýa boldy. Emma kompaniýanyň bellemegine görä, bu enjam «doly üstünlikli» ýumşak gonuş amala aşyran ilkinji hususy enjamdyr. Sebäbi, 2024-nji ýylda ABŞ-nyň Intuitive Machines kompaniýasyna degişli Nova-C («Odisseý») moduly hem Aýa gonupdy, emma ol gapdala agdarylyp, özüne zeper ýetirip we Aýda bir gijäni başdan geçirip bilmän, işlemegini bes edipdi. Şeýle-de bolsa, ol «baky uka gitmezden ozal» birnäçe ylmy synaglary geçirip, Ýere surat ibermegi başarypdy.
Blue Ghost enjamynyň Aýa gonuşy göni ýaýlymda görkezilmedi, sebäbi kompaniýa maglumatlaryň (telemetriýanyň) iberilmegini ileri tutdy. Enjamyň päsgelçiliklerden gaça durmagyny üpjün edýän ulgamy, uly gaýalardan we beýleki howplardan gaça durmaga ýardam berdi.

«NASA bu sebitiň howpsuz bolmagyna garaşýardy, emma bu howp düýbünden ýokdur diýen manyny bermeýär. Biz olary üstünlikli ýeňip geçdik we asuda gonmagy başardyk» — diýip, Firefly programmasynyň ýolbaşçysy Reý Allenswort aýtdy.

Blue Ghost tarapyndan Ýere iberilen suratlaryň birinde, uzakdaky Ýer açyk gök reňkli nokat ýaly görünýär.

«Şu suratda biziň hemmämiz bar» — diýip, missiýanyň bir agzasy belläp geçdi.

Blue Ghost on sany ylmy enjam bilen üpjün edilen. Missiýanyň soňky tapgyry 14-nji martda bolar. Şol gün enjam Aýyň doly tutulmagyny bellige alar, şol pursatda bolsa Aý elhenç gyzyl reňkde bolar.
Mundan ozal, Aýyň üstüne üstünlikli ýumşak gonuş amala aşyrmagy diňe bäş ýurt – ABŞ, SSSR, Hytaý, Hindistan we Ýaponiýa başarypdy.

«Aýyň üstüne nämedir bir zady gondurmak örän çylşyrymly tehniki üstünlikdir» — diýip, NASA-nyň wekili Joel Kerns suratlaryň tanyşdyrylyş dabarasynda aýtdy.


15.09.2025 18:02
5k+

Astronomlar “gara ýyldyzlaryň” bardygynyň alamatlaryny tapdylar

Maks Plankyň astronomiýa institutynyň (MPIA) astronomlary irki Älemde "gara ýyldyzlar" diýilýänleriň bardygynyň alamatlaryny habar berdiler. Bu obýektler käbir gadymy galaktikalaryň adatdan daşary uly massasyny we gara girdaplaryň çalt ösüşini düşündirip bilerdi...

15.09.2025 17:55
4.1k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.8k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

15.09.2025 09:50
2.4k+

NASA Perseverance-yň tapyndysyny Marsdaky ýaşaýşyň iň ygtybarly subutnamasy diýip atlandyrdy

NASA-nyň Marsda hereket edýän Perseverance enjamy tarapyndan ýygnalan nusga gadymy mikrob durmuşynyň yzlaryny saklap biler. Bu barada 2025-nji ýylyň 10-njy sentýabrynda Nature žurnalynda neşir edilen NASA-nyň ylmy gözleginde aýdylýar...