Çilide dünýäde iň uly 3200 MP astronomiki kamera oturdyldy: ol Älemi surata düşürer

  • 18.03.2025 11:58
  • 8k+

Çilidäki Wera Rubin obserwatoriýasynda 3200 megapiksel durulykda LSST astronomiki kamerasyny gurnama işleri tamamlandy. Ýakyn hepdelerde ol ilkinji synag suratlaryny alar, şondan soň ol doly derejeli işläp başlar.

Kamera Älemdäki dinamiki prosesleri jikme-jik öwrenmek üçin niýetlenýär. Ol 189 CCD detektoryndan ybarat bolup, 8,4 metrlik esasy aýnaly Simoni teleskopynyň düzüminde işlär. Enjamyň agramy 2 994 kilograma barabar.
LSST asteroidleriň hereketini, täze ýyldyzlaryň partlamalaryny hasaba almaga we gara materiýany öwrenmäge mümkinçilik berer. Onuň her bir suraty 400 sany 4K UHD telewizorynda görkezip boljak maglumatlary saklaýar.
Taslama 2003-nji ýylda hödürlendi, 2007-nji ýylda bolsa Çarlz Simoni we Bill Geýts ony maliýeleşdirme bilen üpjün etdi. 2010-njy ýylda ABŞ-nyň Milli ylmy gaznasy (NSF) we ABŞ-nyň Energetika ministrligi (DOE) goşmaça goldaw berdi.
Obserwatoriýanyň mehaniki toparynyň ýolbaşçysy Freddi Munýosyň aýtmagyna görä, kameranyň gurluşy millimetre çenli takyklygy talap etdi. Taslamanyň menejeri Trewis Leng onuň döredilmegini astronomiýada iň çylşyrymly kynçylyklaryň biri diýip atlandyrdy.


şu gün 00:07
399

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
4.9k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
1.9k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

24.10.2025 12:26
3.7k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...