Çilide dünýäde iň uly 3200 MP astronomiki kamera oturdyldy: ol Älemi surata düşürer

  • 18.03.2025 11:58
  • 7.9k+

Çilidäki Wera Rubin obserwatoriýasynda 3200 megapiksel durulykda LSST astronomiki kamerasyny gurnama işleri tamamlandy. Ýakyn hepdelerde ol ilkinji synag suratlaryny alar, şondan soň ol doly derejeli işläp başlar.

Kamera Älemdäki dinamiki prosesleri jikme-jik öwrenmek üçin niýetlenýär. Ol 189 CCD detektoryndan ybarat bolup, 8,4 metrlik esasy aýnaly Simoni teleskopynyň düzüminde işlär. Enjamyň agramy 2 994 kilograma barabar.
LSST asteroidleriň hereketini, täze ýyldyzlaryň partlamalaryny hasaba almaga we gara materiýany öwrenmäge mümkinçilik berer. Onuň her bir suraty 400 sany 4K UHD telewizorynda görkezip boljak maglumatlary saklaýar.
Taslama 2003-nji ýylda hödürlendi, 2007-nji ýylda bolsa Çarlz Simoni we Bill Geýts ony maliýeleşdirme bilen üpjün etdi. 2010-njy ýylda ABŞ-nyň Milli ylmy gaznasy (NSF) we ABŞ-nyň Energetika ministrligi (DOE) goşmaça goldaw berdi.
Obserwatoriýanyň mehaniki toparynyň ýolbaşçysy Freddi Munýosyň aýtmagyna görä, kameranyň gurluşy millimetre çenli takyklygy talap etdi. Taslamanyň menejeri Trewis Leng onuň döredilmegini astronomiýada iň çylşyrymly kynçylyklaryň biri diýip atlandyrdy.


düýn 14:51
1.4k+

Alymlar Gentington keseliniň ösüşini 75% haýallatmagy başardylar

Londonyň Uniwersitet Kollejiniň alymlary (UCLH) Gentington keseline garşy göreşde ilkinji ynamly netijeler barada habar berdiler. AMT-130 derman serişdesi bilen geçirilen synaglar bejerip bolmaýan bu keseliň ösmegini haýallatmagy başardy...

düýn 12:19
5.3k+

Alymlar taryhy taýdan ygtybarly şekilleri döretjek emeli aňy işläp düzýärler

Sýurih uniwersitetiniň gadymy taryh professory Feliks K.Maýer bilen programmist Filipp Ştrebel bilelikde emeli aň esasynda işleýän täze surat generatoryny döredýärler. Ol gural Gadymy Rim we Gadymy Gresiýa döwründen taryhy taýdan hakykata ýakyn sahnalary şekillendirmäge ukyply bolar...

düýn 08:56
1.8k+

NASA-da astronawtlyga dalaşgärleriň düzüminde ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy

NASA 2025-nji ýylda astronawt bolmaga dalaş edýän 10 adamyň adyny yglan etdi. Agentligiň taryhynda ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy: alty zenan, dört erkek. Bäsleşige gatnaşmak üçin 8 müňden gowrak amerikaly arza tabşyrdy...

27.09.2025 19:40
2.2k+

NASA 2026-njy ýylda Aýyň daşyndan adamly uçuşy meýilleşdirýär

NASA 2026-njy ýylyň 5-nji fewralynda «Artemida» maksatnamasynyň çäginde ekipažly Aý uçuşyny amala aşyrmagy meýilleşdirýär. Eger bu senä çenli ýetişilmese, iň soňky sene hökmünde aprel aýy görkezilýär diýip, Reuters habar berýär...