Ylmy barlagçylar adamda gözüň torly perdesiniň (setçatka) sütün öýjükleriniň ozal belli bolmadyk toplumyny ýüze çykardylar. Bu öýjükler körlüge sebäp bolýan keselleriň täzeçe bejergileri üçin esas bolup biler....
Hançžouly alymlar Kembrij uniwersitetinden kärdeşleri bilen bilelikde çäge dänesinden has kiçi LED displeýi işläp düzdüler. II-V görnüşli ýarymgeçirijilerden döredilen pikselleriň ini bary-ýogy 90 nanometr, ýagny...
Ozal gury ýerdäki ilkinji iri organizmler hasaplanylýan prototaksitleriň (Prototaxites) yzlary näbelli ýaşaýyş görnüşi bolup biler. Beýik Britaniýanyň we Irlandiýanyň alymlary şeýle netijä geldiler. Açyş barada...
Demirgazyk-Gündogar Federal uniwersitetinde (NEFU) mamont çagasynyň läşini öwrenmäge bagyşlanan halkara ylmy seminar başlandy. Alymlar oňa Ýana diýip at goýdular diýip, RBC habar berýär. Taryhdan öňki haýwanyň...
Ýewropa kosmos agentligi (ESA) “Gaýýa” kosmos teleskopynyň öz missiýasyny tamamlandygyny habar berdi. 2013-nji ýylda uçurylan apparat öçürildi we taşlandylar ugradylýan orbita iberildi. “Gaýýa” teleskopy 11 ýyldan...
“Jeýms Uebb” teleskopy ilkinji gezek Neptundaky polýar şöhlelenmelerini surata aldy. Ozal olaryň barlygy diňe tassyklanmadyk çaklamady diýip, NASA habar berdi. Neptunda polýar şöhlelenmeleri Gün bölejikleri planetanyň...
Phohan ylymlar we tehnologiýalar uniwersitetiniň (POSTECH) günorta koreýaly inženerleri şekilini üýtgedip we ses çykaryp bilýän täze OLED displeýini hödürledi. Ol barada Flexible Electronics žurnalynda gürrüň berildi...
Kembrij uniwersitetiniň barlagçylary 2019-njy ýylda uniwersitetiň kitaphanasyndan tapylan orta asyr golýazmasynyň bir böleginiň manysyny açdylar. Ol Hantingfild mülkünden alnan XVI asyra degişli resminamalaryň...
ChatGPT bilen ýygy-ýygydan aragatnaşyk saklamak ýalňyzlyk duýgusyny artdyryp, köpçülige goşulyşmagyň derejesini peseldip biler. Bu - OpenAI-yň we Massaçusets tehnologiýa institutynyň hünärmenleriniň gelen netijesi...
Los-Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň alymlary adamyň tebigy ýa-da sintetiki sakgyjy çeýneýän wagty näçe mikroplastik ýuwudýandygyny anykladylar. Mundan ozal hünärmenler adamyň suw we iýmit arkaly hepdede...
Marsda owal-ahyr gyzyl planetadan tapylan iň uzyn organiki zynjyrlar tapyldy. Olaryň ýaşy 3,7 milliard ýyl. Bu barlag Fransiýanyň Milli ylmy-barlaglar merkeziniň (CNRS) hünärmenleri tarapyndan ABŞ-ly, meksikaly...
Alymlar kengurularyň näme sebäpden böküp hereket edýändiginiň jogabyny ýüze çykarmaga ýakynlaşdylar. Bu geň hereketiň açary müşkli kenguru alakasynyň hereketleri bilen bagly bolup biler. Bu barada awstraliýaly...
Hytaý kosmos stansiýasy täze ýaşaýjylary – planariýalary kabul eder. Bu eýýäm 520 million ýyldan gowrak wagt bäri bar bolan kirpikli gurçuklardyr (Turbellaria). Olar böleklere bölünenden soň hem öz organlaryny...
Hytaýyň Kosmos tehnologiýalary akademiýasynyň we Şanhaý astronomiýa obserwatoriýasynyň hünärmenleri Aýyň arka tarapynda radioteleskoplar toplumyny döretmegi teklip etdiler. Taslama tassyklansa, ol ilkinji işleýän...
Hytaýyň alymlar topary Tibetiň daglyk ýerlerini täze möhüm oba hojalyk sebitine öwürmegi teklip edýärler. South China Morning Post-yň (SCMP) habar bermegine görä, alymlar adaty ekerançylyk ýerlerine ýaramaz täsir...
Los-Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň (UCLA, ABŞ) alymlary insultdan soňky bejergi boýunça uly açyş etdiler. Olar ilkinji gezek fiziki reabilitasiýanyň täsirini doly gaýtalap bilýän «DDL-920» atly dermany...
Slowakiýanyň çäginden ilkinji gezek Gadymy Rim akwedugy (suw desgasy) tapyldy. Özboluşly gurluş ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna giriziler diýip, Ancient Origins habar berýär. Bu açyşy Trnawa uniwersitetiniň...
NASA atmosferanyň ýokarky gatlaklaryny öwrenmek üçin Alýaskadaky Poker-Flet poligonyndan üç raketa uçurmagy meýilleşdirýär. AWESOME missiýasy alymlara polýar tolkunlarynyň atmosferany nädip gyzdyrýandygyna we hemralara...
Perseverance mars roweri Ýezero krateriniň Witch Hazel Hill depesindäki Broom Point diýen ýerde üstünde ýüzlerçe goýy çal reňkli ownuk şarlar bolan täsin gaýa tapdy. Alymlar häzirki wagtda bu görnüşleriň gelip...
Tebigata syn etmek beýniniň ýakymsyz duýgulary kabul etmekden emele gelen işjeňligini köşeşdirmek arkaly, agyry duýgusyny gowşadýar. Bu özboluşly täsir barada alymlar Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar...
Iki sany astronomlar topary häzirki wagta çenli adamzada mälim bolan iň uzakdaky galaktikada – ýagny JADES-GS-z14-0-da kislorodyň bardygyny ýüze çykardylar, diýip «EurekAlert!» neşiri ýazýar. Alymlar öz gözlegleriniň...
Ýapon alymlary Ikuo Katayama we Ýuýa Akamasu Marsyň üstki gatlagynyň aşagynda suwuk suw ätiýaçlyklarynyň bardygyny tassykladylar. Alymlar onuň 11,5 kilometrden 20 kilometre çenli çuňlukda ýerleşýändigini öňe sürýärler...
Alymlar sözüň, takmynan, 135 müň ýyl ozal Homo sapiens-lerde peýda bolandygyny we ýer ýüzünde aragatnaşygyň iň irki görnüşi bolandygyny aýdýarlar. Ondan öň ähli janly-jandarlar öz görnüşleriniň arasynda aragatnaşygyň...
Wenera uçuryljak ilkinji hususy missiýa 2026-njy ýylyň tomsuna süýşürildi. NASA-nyň Eýms barlag merkeziniň inženerleri zonda ýylylykdan goraýjy ekranyň gurlandygyny aýtdy diýip, Space.com habar berýär. Taslama...
Alymlar soňky 40 ýylda 67 müňden gowrak kölüň emeli hemradan alnan suratlaryny seljerip, möhüm üýtgeşmeleri gördüler - olar öňki reňklerini ýitiripdirler. Barlagyň dowamynda 1984-nji ýyldan bäri alnan 32 million...
Hytaýyň Magdan işleri we tehnologiýalary uniwersitetiniň inženerleri mör-möjege meňzeýän robot ýasadylar. Ol kosmosda magdan gazyp almak üçin niýetlenendir. Adaty bolmadyk täze önüm barada Hytaýyň Merkezi telewideniýesinde...
Uly ýaşlylaryň hem-de mekdep okuwçylarynyň kognitiw (aň-düşünje) başarnyklary öňküsinden peselýär – adamlar ünsüni jemlemekde, meseleleri çözmekde, pikirlenmekde we täze zatlary öwrenmekde barha kynçylyk çekýärler...
Çilidäki Wera Rubin obserwatoriýasynda 3200 megapiksel durulykda LSST astronomiki kamerasyny gurnama işleri tamamlandy. Ýakyn hepdelerde ol ilkinji synag suratlaryny alar, şondan soň ol doly derejeli işläp başlar...
Hytaýly, belgiýaly, niderlandly, britaniýaly we amerikaly alymlar möhüm açyş etdiler. Olar mundan 158 million ýyl ozal ýaşap geçen süýdemdirijileriň ýüňleriniň nähili reňkde bolandygyny ýüze çykardylar. Irki süýdemdirijiler...
Günorta Afrikanyň Günbatar-Kap prowinsiýasynda dinozawrlaryň 140 million ýyllyk yzlary tapyldy. Bular bu sebitden tapylan ilkinji şuňa meňzeş tapyndydyr we yklymyň günortasynda dinozawrlaryň iň "ýaş" yzlarydyr...
Perseverance mars roweri Marsdaky Ýezero kraterinden kwars kristallaryny tapdy. NASA-nyň we Ýewropa kosmos agentliginiň (ESA) alymlary olaryň suw bilen baglanyşykly gidrotermiki işjeňlik şertlerinde emele gelen...
Arheologlar lidaryň kömegi bilen Rumyniýanyň sümme tokaýlarynda 5000 ýyllyk berkitmeli oturymly ýerleri tapdylar. Lazer arkaly skanirleme agaçlaryň gyrymsylygynyň astynda asyrlarboýy gizlenip ýatan eneolit döwrüniň...
Britaniýanyň Tropic kompaniýasynyň biotehnologlary gabygy aýrylandan soň hem 12 sagadyň dowamynda açyk reňkini saklaýan banany döretdi. Täze görnüş arassalanandan bir günden soň hem 30% haýal garalýar diýip, The...
Doktor Edward Eştonyň (Sinika akademiýasynyň Astronomiýa we astrofizika instituty, Taýwan) ýolbaşçylygyndaky halkara astronomlar topary Saturnyň 128 sany täze hemrasyny tapdy. Indi olaryň umumy sany 274-e ýetýär...
Asteroidleri öwrenmek üçin uçurylan ilkinji hususy kosmos enjamy bolan "Odin", 27-nji fewralda Falcon 9 raketasy bilen uçurylan dessine ýüze çykan tehniki näsazlyklar sebäpli işini dowam etdirip bilmedi. Öndüriji...
Beýik Britaniýadaky Ekseter uniwersitetiniň we Historic England geňeşiniň arheologlary Dorsetdäki gadymy Flagstouns daş aýlawynyň ýaşyny kesgitlemegi başardylar. Görlüp oturylsa, ol Stounhenj-den iki asyr uly bolup...
Palaeontologia Electronica žurnalynda çap edilen täze barlag akulalaryň gadymy ata-babalary bolan megalodonyň (Otodus megalodon) gurluşy barada täze maglumatlary açdy. Olar 24 metre çenli ösüp bilýän eken. Mundan...
Suratçy Çarlz Bruks we Awstraliýanyň Ýadro ylmy we tehnologiýalary guramasynyň (ANSTO) uly fizigi Ýujin Tan adaty bolmadyk zady surata aldylar. Olar Awstraliýa sinhrotronynyň - elektronlary ýagtylygyň tizligine...
Estoniýaly inženerler gyzdyrylan polimeri gysyp çykarmak arkaly, ýerinde çydamly gurluşlary döredýän özboluşly roboty işläp taýýarladylar. Taýýar bölekler bilen edilýän däp bolan mehanizmlerden tapawutlylykda,...
Ýene 10 müň ýyldan Ýerde täze buz eýýamy başlap biler. Science žurnalynyň habar bermegine görä, şeýle netijä Santa-Barbaradaky Kaliforniýa uniwersitetiniň alymlary geldi. Ylmy gözlegçiler geçen global sowama döwürlerini...
