Hytaýly alymlar bary-ýogy bir atom galyňlykda ýady saklaýjy çip döretdiler

  • 17.10.2025 12:18
  • 2.9k+

Professor Çunsen Liunyň ýolbaşçylygyndaky hytaýly alymlar topary galyňlygy  bir atoma deň bolan iki ölçegli materiallardan we adaty kremnili arhitekturadan düzülen gibrid ýady saklaýan çip işläp düzdüler.

Çibiň sygymy 1 kilobaýt, maglumatlary ýazmak we pozmak wagty bolsa bary-ýogy 20 nanosanýa deň. Ol daşarky buýruklar arkaly maglumatlary okamak, ýazmak we pozmak amallaryny ýerine ýetirip bilýär.
Aslynda, täze çip adaty mikroshemalaryň kiçeldilen görnüşi däl. Ol ýadyň gurluşyna düýpgöter täzeçe çemeleşmäni görkezýär — iň tiz flеş-ýady kremniniň metall-oksidli ýarymgeçiriji (CMOS) gurluşy bilen birleşdirýär.
Iki ölçegli materiallaryň kremnili çipler bilen birleşdirilmegi, adaty kremniniň tehnologiýasynyň miniaturizasiýada ýüzbe-ýüz bolýan fiziki çäklendirmelerini ýeňip geçmäge mümkinçilik berýär. Adaty tranzistorlaryň ululygyny has hem kiçeltmek indi mümkin däl diýen derejede bolsa, iki ölçegli materiallar elektron komponentleri has-da kiçeltmek üçin täze mümkinçilikleri açýar.
Eger bu taslama üstünlikli amala aşyrylsa, Hytaý maglumatlary saklamak we işlemek babatda täze dünýä ölçegini ornaşdyryp biler. Bir atom galyňlykda bolan çip geljekki akylly ulgamlaryň — smartfonlardan başlap kwant hasaplaýyş platformalaryna çenli — esasy bölegi bolup biler.
Ylmy barlagyň netijeleri Nature žurnalynda neşir edildi.


şu gün 00:14
684

Russiýanyň ilkinji gumanoid roboty tanyşdyryldy: birnäçe ädimden soň ol ýykyldy

Moskwada Russiýanyň emeli aňly (EA) ilkinji adam şekilli (gumanoid) robotynyň tanyşdyrylyşy boldy. Bu barada TASS agentligi Milli Tehnologiýa Koalisiýasyna salgylanyp habar berdi. "Moskwa" agentliginiň maglumatyna görä, "Aýdol" (Aidol) atly robot deňagramlylygyny saklap bilmän, eýýäm tanyşdyrylyşyň başynda ýykyldy...

13.11.2025 19:45
4.6k+

Alymlar günebakar unundan düzüminde köp mukdarda belok saklaýan et önümini döretdiler

Braziliýadan we Germaniýadan alymlaryň topary etiň ornuny çalşyp biljek innowasion önümi işläp taýýarladylar. Bu önüm üçin esasy çig mal hökmünde günebakar uny ulanyldy diýip, ScienceDaily ýazýar. Barlag prosesinde alymlar ilki bilen günebakar tohumlaryndan ýag çykardylar, soňra uny gabygyndan we käbir fenollardan arassaladylar — bu minerallaryň we beloklaryň özleşdirilmegini gowulandyrdy...

12.11.2025 18:50
6k+

Alymlar buzuň täze görnüşini – Ice XXI-i açdylar

Koreýanyň Standartlar we ylymlar boýunça ylmy-gözleg institutynyň (KRISS) alymlary kristal buzuň täze, 21-nji görnüşini ýüze çykardylar. Ol 2 GPa-dan ýokary basyşda we otag temperaturasynda emele gelýär. Ol Ice XXI diýlip atlandyryldy diýip, Eurekalert neşiri habar berýär...

12.11.2025 18:49
8.5k+

Hytaýly alymlar rak keseline garşy derman serişdelerini öndürmegiň täze usulyny tapdylar

Hytaýly himikler beýlekiler bilen bir hatarda onkologiýa kesellerini bejermek üçin gymmat derman serişdelerini öndürmegiň adaty tehnologiýasyny üýtgedip biljek täze usuly oýlap tapdy diýip, South China Morning Post (SCMP) habar berýär...