Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

  • 28.10.2025 10:35
  • 3.7k+

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar.

Kliniki barlaga ÝMD-niň soňky tapgyrynda bolan 38 adam gatnaşdy.
Gury görnüşli ÝMD-de perdäniň merkezindäki ýagtylyk duýgur öýjükleri birnäçe ýylyň içinde ölýär. Netijede, adamlar periferik görşi saklaýarlar, ýöne merkezi görüş takyklygy ýok bolýar. Şeýle adamlar ýüzleri tanap bilmeýärler, okap bilmeýärler, maşyn sürüp bilmeýärler ýa-da telewizor tomaşa edip bilmeýärler.
Implantasiýadan bir ýyl soň, gatnaşyjylaryň 80%-inde görüş ukybynda ep-esli gowulaşma ýüze çykdy.
Käbir operatiw kynçylyklara garamazdan, bilermenler implantyň peýdasy howplardan ýokarydyr diýip kabul etdiler.
PRIMA — bu simsiz fotoelektrik mikroçip bolup, ýörite äýnek bilen işleýär. Äýnekde ýerleşýän kamera şekili infra‑gyzyl signallara öwürýär we implantyna geçirýär, perdäni kadalaşdyrýar. Sistemany doly ulanmak üçin birnäçe aý maşk gerek bolýar.
Barlygyň netijelerine görä, gatnaşyjylaryň köpüsi okap bilendigini we 32 gatnaşyjydan 22-si orta ýa ýokary kanagatlanma derejesini bellediler. Enjamyň çäklendirmeleri saklanyp galýar: şekil gara‑ak, okamak haýal bolýar we görüş takyklygy implantyň 381 «pikseli» bilen çäklenýär.
Alymlar PRIMA-nyň möhüm ädimdigini aýdýarlar we perdäniň degenerasiýasy we şuna meňzeş beýleki keselleri bolan has köp adama görmegi gaýdyp bermek üçin geljekde kämilleşdirilmegi meýilleşdirýärler.
Barlagyň netijeleri The New England Journal of Medicine žurnalynda neşir edildi.


16.11.2025 16:20
1.7k+

iOS 27-de ulanyjylaryň saglygyna gözegçilik etjek EA-lukman peýda bolar

Apple indiki ýyl çykarylmagyna garaşylýan täze iOS 27 operasion ulgamynyň üstünde işleýär. Bloomberg-iň wekili Mark Gurmanyň sözlerine görä, kompaniýa emeli aňy ösdürmek bilen baglanyşykly üç ugra ünsüni jemleýär...

16.11.2025 16:17
3.4k+

Hytaýly alymlar üzüm däneleriniň esasynda garramaga garşy dermanyň döredilendigini habar berdiler

Hytaýdaky Lonvi Biosciences barlaghanasynyň barlagçylary "adamyň ömrüni 100 ýaş edip, hatda ondanam uzaldyp biljek" dermanyň döredilendigini mälim etdiler diýip, The New York Times habar berýär. Şençžen şäherinde ýerleşýän barlaghana üzüm dänesiniň ekstraktynda bar bolan prosianidin C1 (PCC1) birleşmesine esaslanýan garrylyga garşy gerdejikleri işläp taýýarlady...

16.11.2025 16:00
6.5k+

Nar we hoz goşundysy immun öýjükleriniñ 28 günde «ýaşarmagyna'" ýardam edýär - barlaglar

Halkara alymlar topary Urolithin A metabolitiniň bary-ýogy 28 günde immun ulgamynyň öýjükleriniň ýagdaýyny gowulandyrmaga ukyplydygyny görkezdi. Nature Aging žurnalynda çap edilen barlaga görä, günüň dowamynda 1 000 mg bu maddany kabul etmeklik CD8+ T-öýjükleriniň profilini has «ýaş» görnüşe getirýär we öýjükleriň «energiýa stansiýalary» bolan mitohondriýalaryň işini güýçlendirýär...

16.11.2025 13:05
4.9k+

Dünýädäki hroniki böwrek keselli adamlaryň sany 35 ýylda iki esse artdy

Halkara alymlar toparynyň anyklamagyna görä, 1990-njy ýyldan bäri hroniki böwrek kesellerinden  ejir çekýän uly ýaşly adamlaryñ  sany iki esse artdy we 788 milliona ýetdi. Häzirki wagtda bu kesel dünýäde iň köp adam pidasyna sebäp bolýan keselleriň hatarynda dokuzynjy orny eýeleýär...