Kaliforniýada (ABŞ) geçirilen konferensiýada IBM we Google kompaniýalary derman serişdeleriniň işlenip düzülişini çaltlandyryp biljek we garramagyň mehanizmleriniň öwrenilmegine ýardam berip biljek kwant tehnologiýalaryny hödürlediler...
Ýewropaly antropologlar Saksoniýadan (Germaniýa) tapylan Şöningen naýzalarynyň, takmynan, 200 müň ýyl ozal döredilendigini kesgitlediler. Bu öň pikir edişimizden 100–200 müň ýyl soňdur. Science Advances žurnalynda çap edilen barlag naýzalaryň geýdelberg adamlaryna däl-de, neandertallara degişlidigini görkezýär...
Hive Systems kompaniýasy açar sözleri (parol) çaklaýyş tizligini ölçemek üçin, 12 sany GeForce RTX 5090 wideokartasyndan ybarat klasteri synagdan geçirdi. Netijeleri bolsa, «Açar sözleriň tablisasy» atly hasabatda paýlaşdy...
Amerikaly alymlaryň geçiren täze barlagy çuň suwly ummanlaryň düýbüniň bary-ýogy 0,001%-iniň wizual görüş arkaly öwrenilendigini görkezdi. Bu Belgiýanyň tutýan meýdanyndan takmynan on esse kiçi diýmegi aňladýar...
Halkara alymlar topary Marsyň jümmüşinde suwuk suwly kölüň bardygynyň subutnamalaryny tapdy. Bu barlagy Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Geologiýa we geofizika institutynyň, Awstraliýanyň milli uniwersitetiniň we Milanyň Bikokka uniwersitetiniň hünärmenleri geçirdi...
EPFL intellektual ulgamlar laboratoriýasyndan (Şweýsariýa) aspirant Şuhang Çžan we onuň topary täze bir taslamany, ýagny daşky gurşawa zyýan bermezden, suwuň üstünde ýüzüp bilýän kiçijik robotlary hödürlediler...
Seul milli uniwersitetinden we Garwarddan ylmy gözlegçileriň topary datçik, algoritm we merkezi dolandyryş bolmazdan hereket edip bilýän robotlary döretdi. Science Advances žurnalynda beýan edilen täze ulgam link-botlar adyny aldy...
AirCar kompaniýasy adamyň gatnaşmagynda iki orunlyk uçýan awtomobiliniň ilkinji synagyny geçirdi. Uçuş 35 km/sag-dan gowrak ýel tizliginde we 8 metr belentlikde amala aşyryldy diýip, Anadolu agentligi habar berýär...
Fizikler dünýäniň iň güýçli elementar bölejik tizlendirijisi bolan Uly adron kollaýderinde ilkinji gezek gurşuny altyna öwürmegi başardylar. Bu barada «Newsweek» habar berýär. Asyrlarboýy «hrizopeýa», ýagny gurşuny altyna öwürmek mümkin däl diýip hasap edildi...
Hytaýyň Baidu kompaniýasy haýwan seslerini adam diline terjime edip biljek tehnologiýany patentlemek üçin arza berdi. Bu barada South China Morning Post habar berdi. Arza 2023-nji ýylyň dekabrynda berlipdi, ýöne Hytaýyň Milli intellektual eýeçilik müdirligi ony diňe 2025-nji ýylyň 6-njy maýynda neşir etdi...
Ýaponiýanyň ispace kompaniýasynyň ýanwar aýynda Hakuto-R Mission 2 missiýasynyň çäginde uçurylan Resilience Aý moduly Aýyň orbitasyna üstünlikli girdi. Apparaty 5-nji iýunda Ýeriň hemrasynyň üstüne gondurmak meýilleşdirilýär diýip, işläp düzüjiler habar berdiler...
Hytaýyň Unitree Robotics kompaniýasy suw pürküji we öz-özüni sowadyş ulgamy bilen enjamlaşdyrylan B2 robot itiniň ýangyn söndüriji görnüşini hödürledi. Täze model Sindao şäherinde eýýäm synagdan geçirilýär. Robot bilen esasy wersiýanyň arasyndaky esasy tapawut - robotyň arkasyna oturdylan suw pürküjiniň bolmagydyr...
Ýewropaly we awstraliýaly alymlar adamyň hereket edýän zatlara berýän görüş reaksiýasynyň tizliginiň gözleriň işleýiş aýratynlyklary bilen çäklenýändgini anykladylar. Bu barada Berliniň tehniki uniwersitetiniň (TU Berlin) metbugat gullugyna salgylanyp, «TASS» agentligi habar berýär...
Starship kosmos gämisiniň indiki uçuşy 2025-nji ýylyň maý aýynyň üçünji ongünlügine meýilleşdirilýär. Bu tomaşaçylara iň ýokary aýdyňlyk bilen 4K formatda görkeziljek ilkinji uçuş bolar. Bu barada Ilon Mask X sosial ulgamyndaky sahypasynda habar berdi...
ClearSpace kompaniýasy Beýik Britaniýanyň Kosmos agentligi tarapyndan amala aşyrylýan Active Debris Removal (ADR) maksatnamasynyň ikinji tapgyryny üstünlikli tamamlady. Missiýanyň bu bölegi Ýere golaý orbitada ýerleşýän hatardan çykan hemralary tutmak we aýyrmak üçun zerur bolan tehnologiýalary synagdan geçirmäge we kämilleşdirmäge gönükdirildi...
Ilon Maskyň xAI kompaniýasy tarapyndan işlenip taýýarlanan Colossus superkompýuteri Memphis Supercluster taslamasynyň çäklerinde doly güýjüne işläp başlady. Onuň energiýany sarp edişi şeýle bir ýokary welin, ol 300 000 ýaşaýyş jaýynyň sarp etjek toguna barabar diýip, Tom’s Hardware habar berýär...
ABŞ-nyň Federal raýat awiasiýasy edarasy (FAA) Starship uçuşlarynyň daşky gurşawa ýetirýän täsirine degişli jemleýji ekologiki bahalandyrmasyny çap etdi. FAA-nyň hasabatyna görä, Ilon Maskyň kosmos kompaniýasy...
Hytaýyň Meteorologiýa müdirliginiň inženeri Li Biniň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary dronlar arkaly bulutlara täsir etmek boýunça synag geçirdiler. Bir günüň dowamynda, 8 müň inedördül kilometr meýdanda ýagşyň mukdary 4% artdy...
Hindistanyň Kosmos barlaglary guramasy (ISRO) SpaDeX missiýasynyň çäklerinde özboluşly synag geçirdi. Iki emeli hemra, SDX 01 we SDX 02, 470 km belentlikde sagatda 28,8 müň km tizlik bilen hereket edip, golaýlamak manýowryny ýerine ýetirdi...
Intuitive Machines kompaniýasy Moon RACER Aý ulagy üçin awtonom hereketlendiriji ulgamyny işläp taýýarlamagy üstünlikli tamamlady. 2024-nji ýylyň aprelinde NASA Lunar Terrain Vehicle Services (LTVS) taslamasy üçin şertnama alandan soň enjamyň üstünde işlenip başlandy...
Deňiz biologlary ilkinji gezek uly kelleli ala akulany wideo düşürdiler (Cephaloscyllium pictum). Ondan öň onuň bardygy diňe Indoneziýada balykçylar tarapyndan tutulan öli nusgalar boýunça bilinýärdi. Balyk Gündogar Timoryň kenarynda wideo alyndy...
Germaniýanyň Bosch kompaniýasy täze nesil elektrowelosiped hereketlendirijisini – «Performance Line CX-R» modelini tanyşdyrdy. Bu enjam çylşyrymly şertlerde sürmegi halaýanlar üçin niýetlenendir. Esasy aýratynlygy – «Race» (Ýaryş) režimidir...
Tokaýlarda saklanýan biomassany takyk ölçemek klimatyň üýtgemegine we uglerod aýlawyna dogry düşünmek üçin örän möhümdir. Şonuň üçin hem Ýewropa kosmos agentligi (ESA) «Biomass» atly täze hemrany uçurdy. ESA bar bolan maglumatlary täze alnan maglumatlar bilen birleşdirip, tokaýlaryň häzirki güne çenli taýýarlanan iň jikme-jik kartasyny hödürledi...
Kanadaly «saltycroissant» lakamly owerkloker DDR5 operatiw ýady üçin maglumat geçiriş tizliginde täze dünýä rekordyny goýdy – 12 806 MT/s. Ol 12 800 MT/s çäginden geçen ilkinji adam boldy. Rekord «Corsair Vengeance» modullary we «ASRock Z890 Taichi OCF» enelik platasy bilen gazanyldy...
Täze Zelandiýanyň Wanaka şäherinden asmana uçurylan NASA-nyň futbol meýdançasy ýaly ululykdaky howa şary 17 gün 13 sagat 47 minudyň dowamynda, dünýäniň daşyndan doly aýlanyp, ilkinji uçuşyny üstünlikli tamamlady...
Okamak adama dünýägaraýşyny giňeltmäge, täze zatlary öwrenmäge we durmuşy meseleleri çözmäge kömek edýär. Ol bilim, iş we hatda ruhy sagdynlyk üçin hem möhümdir. Maks Plank adyndaky Kognitiw we beýni ylymlary institutynyň hünärmenleri okan wagtyň beýniniň nähili işleýändigini, onuň haýsy bölekleriniň has işjeň bolýandygyny öwrenmek kararyna geldi diýip, Medical Xpress habar berýär...
Italiýanyň daglarynda alymlar köp ýaşan agaçlaryň ýaş daragtlara maglumat berşini ilkinji gezek hasaba almagy başardylar. Awstraliýanyň we Italiýanyň barlagçylary Kosta Bokke tokaýynda berýoza agaçlarynda datçik goýdular...
Alymlar Demirgazyk-Günbatar Kawkazdaky gowakda ýaşy 80-70 müň ýyl bolan süňkden ýasalan peýkamy tapdy. Bu tapyndy süňkden enjam ýasamaga ukypsyz hasaplanan neandertallar baradaky garaýyşlary üýtgedýär. Görnüşi ýaly, neandertallar, takmynan, 40 müň ýyl mundan ozal Ýewraziýada häzirkizaman adamlary peýda bolmazdan has öň çylşyrymly tehnologiýalary ulanan eken...
Hytaýyň «Çanýe-5» missiýasy bilen Aýdan getirilen toprakdan täsin uglerod birleşmeleri tapyldy. Alymlar bu birleşmeleriň grafene meňzeş gaty gurluşdygyny we olaryň mukdarynyň garaşylandan has ýokarydygyny aýtdylar...
Wagtyň kanunlaryny üýtgetmek mümkin däl, ýöne bir emeli desga, her niçigem bolsa, Ýeriň aýlanmagyna täsir edip, gije-gündiziň dowamlylygyny uzaltdy. Gürrüň Hytaýdaky “Üç jülge” bendi barada gidýär. Bu desga kesgitlenen kuwwaty boýunça dünýäde iň uly elektrik stansiýasydyr...
ABŞ-nyň administrasiýasy 2030-njy ýyla çenli Halkara kosmos stansiýasynyň ulanylyşyny bes etmegi meýilleşdirýär. Bu barada ýurduň 2026-njy ýyl üçin býujet taslamasynda aýdylýar. Resminama görä, HKS üçin çykdajylar 508 mln dollar azaldylar...
Tehasyň (ABŞ) günortasynda resmi taýdan «Starbase» atly täze şäher döredildi. 2025-nji ýylyň 3-nji maýynda geçirilen ses berişligiň netijesinde, ilatyň 97,74%-i täze dolandyryş birliginiň döredilmegini goldady...
Hytaýly alymlar “Týangun” orbital stansiýasynda alty aýlap bolan adamlaryň we haýwanlaryň embrionlaryna mikrograwitasiýanyň eden täsirini öwrenip başlarlar. Bu barada Hytaýyň Ylymlar akademiýasyna salgylanýan TASS habar berýär...
Dünýäde Güni öwrenmek boýunça iň güýçli teleskop bolan «Inoue» Gün teleskopy ilkinji gezek täze enjamyny, ýagny Visible Tunable Filter (VTF) kamerasyny ulanyp, Güni surata düşürdi. Bu barada «Eurekalert» habar berýär...
Dünýäde ilkinji gezek Şweýsariýada sökülip-oturdylýan Gün panelleri hereket edýän demir ýol ugruna ornaşdyrylyp, işe girizildi. Bu ulgam jemi 48 sany, hersi 385 wattlyk kuwwaty bolan fotoelektrik modulyndan ybarat bolup, ýylyň dowamynda, takmynan, 16 megawatt-sagat elektrik energiýasyny öndürmäge ukyply diýip, «Sustainability Times» habar berýär...
Jetson kompaniýasynyň esaslandyryjylarynyň biri we tehniki direktory Tomaş Patan «Volonaut Airbike» atly reaktiw hereketlendirijili täze nesil howa ulagyny hödürledi. Enjam diňe bir adamy daşamak üçin niýetlenendir...
«Jeýms Uebb» teleskopy örän sowuk ekzoplanetanyň üstüni açdy. «WD 1856+534 b» belgili ekzoplanetanyň atmosferasynyň temperaturasy −87°C bolup, ol Ýupitere we Saturna meňzeýär diýip, «Space.com» habar berýär. Alymlar ýaşaýyş üçin zerur bolan şertleriň diňe Gün ulgamynda däl, eýsem, beýleki ýerlerde hem bardygyny-ýokdugyny öwrenýärler...
Lids uniwersitetiniň hünärmenleri özboluşly golýazmanyň sanly nusgasyny we transkripsiýasyny neşir etdiler. Ol - 1580-nji ýyllarda döredilen, peýnir hakyndaky iň gadymy iňlis traktaty bolan "A pamflyt compiled of Cheese, contayninge the differences, nature, qualities, and goodnes, of the same"...
Halkara alymlar konsorsiumy antibiotikleriň ornuny tutup biljek, ýöne başgaça işleýän täze molekulany döretdi. Ol bakteriýalary öldürmegiň ýerine, olary adam immunitetiniň öňünde has ejiz edýär, ýagny bedeniň özüne ýokançlyga garşy göreşmäge kömek edýär...
Dünýä boýunça täze rekord goýuldy – 18 sagadyň dowamynda alty dürli göteriji raketa orbita ugradyldy diýip, «Space.com» habar berýär. Ilkinji uçuş Hytaýda boldy: 29-njy aprelde gijesine Haýnan adasyndaky Wençan kosmodromyndan «Long March 5B» raketasy Guowang hemra ulgamy üçin niýetlenen hemralary orbita çykardy...
