Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

  • 08.10.2025 07:29
  • 10k+

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar.

Üç aýlap “Sýuelun-2” buz döwüji gämisiniň ýolbaşçylygyndaky ylmy flotiliýa Demirgazyk Buzly ummanyň barmasy kyn ýerlerinde barlaglary geçirdi. Yzygider geçirilen suwa çümmek işleriniň dowamynda döwrebaplaşdyrylan “Szýaolun” batiskafy aşa pes temperatura şertlerinde rekord çuňluga ýetdi.
Alymlar ilkinji gezek galyň buzuň aşagynda adam tarapyndan dolandyrylýan we pilotsyz apparatyň işini üstünlikli utgaşdyrdylar. Taslamanyň tehniki müdiriniň sözlerine görä, sähelçe ýalňyşlyk aragatnaşygyň kesilmegine sebäp bolup bilerdi.


Ekspedisiýa ozal mälim bolmadyk çuň deňiz jandarlaryny goşmak bilen, 183 sany biologiki nusgany ýygnady. Umman düýbündäki çökündiler müňýyllyklaryň dowamynda howanyň üýtgemegini öwrenmekde aýratyn ähmiýete eýedir .
Ylmy toparyň wekili adaty trallama usullarynyň deňziň näzik  jandarlaryny gorap saklamaga mümkinçilik bermeýändigini aýtdy. Maglumatlary gaýtadan işlemek üçin emeli aňy we ekologiki DNK-seljermesini ulandylar, bu görnüşleri kesgitlemegi çaltlaşdyrmaga mümkinçilik berdi.
Ýygnalan materiallar Hytaýyň barlag merkezlerine geçirildi. Barlagçylar täze maglumatlaryň global maýlamaklygyň Arktikanyň ekoulgamyna edýän täsirini çaklamaga kömek eder diýip umyt bildirýärler.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...