Nýu-Meksikoda tekiz kelleli ot iýýän dinozawryň täze görnüşi tapyldy

  • 10.10.2025 13:04
  • 5.6k+

Amerikaly we slowakiýaly paleontologlar häzirki Nýu-Meksiko sebitinde takmynan 75 million ýyl ozal ýaşap geçen gadrozawrid dinozawryň täze neslini we görnüşini ýüze çykardylar. Täze görnüşe Ahshislesaurus wimani diýip at berildi.

Gadrozawridler ýa-da ördekburun dinozawrlar, giçki hek döwrüniň iň giňden ýaýran ot iýiji haýwanlarynyň biri hasaplanýar. Olar takmynan 20 million ýyl dowam eden döwürde Demirgazyk we Günorta Amerika, Ýewropa, Afrika, Aziýa hem-de Antarktida ýaly sebitlerde ýaşap geçipdirler.
Ahshislesaurus-yň galyndylary Kirtlend formasiýasynda — A-Şi-Sle-Pa goraghanasynda, Çako kanýony bilen De-Na-Zin goraghanasynyň arasynda tapyldy. Tapylan holotip doly bolmadyk kelleden, birnäçe kelle süňklerinden we boýun oňurgasyndan ybarat. Mundan başga-da, uly we kiçi ýaşly görnüşleriň bölekleýin skeletleriniň we egin süňkleriniň hem bu täze görnüşe degişlidigi çaklanylýar.
Öň bu tapyndylar Kritosaurus görnüşine degişli edilýärdi, ýöne täze filogenetiki derňewiň netijesinde Ahshislesaurus bilen Kritosaurus-yň aýratyn toparlara degişlidigi anyklandy. Olar Naashoibitosaurus bilen birlikde tekiz kelleli zaurolofin gadrozawridleriniň täze bir toparyny emele getirip bilerler.


18.08.2025 15:29
5.9k+

Meksikada Maýýa medeniýetiniň pese gaçmagyna sebäp bolan aýylganç gurakçylygyň yzlary tapyldy

Meksikanyň Ýukatan ýarym adasyndaky gowakdaky stalagmit sebitde köp sanly gurakçylyklaryň bolandygyny, şol sanda olaryň biriniň 13 ýyl dowam edendigini ýüze çykardy. Bu gurakçylyk, takmynan, müň ýyl ozal Maýýa medeniýetiniň pese gaçmagynda möhüm rol oýnap biler diýip, barlagyň awtorlary Science Advances žurnalynda habar berdiler...

düýn 15:42
2.7k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

düýn 14:32
1.1k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

24.10.2025 16:50
1.7k+

Asus kompaniýasy Nvidia-nyň kuwwatly çibi bilen mini-PK hödürledi

Asus “emeli aňly şahsy superkompýuter” diýlip atlandyrylýan Ascent GX10 mini-PK-syny hödürledi. Onuň ölçegi bary-ýogy 14,7 × 14,7 × 5,2 sm bolsa-da, ol ýokary hasaplaýyş güýjüne eýedir. Ulgam 10 sany Cortex-A925 ýadrosyny we 10 sany Cortex-A725 ýadrosyny öz içine alýan Nvidia GB10 çibine esaslanýar...