Ýene 10 müň ýyldan Ýerde täze buz eýýamy başlap biler. Science žurnalynyň habar bermegine görä, şeýle netijä Santa-Barbaradaky Kaliforniýa uniwersitetiniň alymlary geldi. Ylmy gözlegçiler geçen global sowama döwürlerini...
Pekin uniwersitetiniň alymlary örän ýokary tizlikdäki 5G we 6G mobil torlary üçin esas bolup biljek, 100 GGs takt ýygylykda işleýän optiki çibi işläp düzdüler. Bu barada «Interesting Engineering» neşiri habar berýär...
Ýantara, köplenç, "wagtyň kapsulasy" diýilýär. Sebäbi olardan ýygy-ýygydan millionlarça ýyllap şepbige ýelmeşip galan, taryhdan öňki mör-möjekler tapylýarlar. Nemes biologlary Baltika ýantarynyň içinden ýene bir...
Türkmen alymlary damjalaýyn suwaryş üçin biokompozit inýektor işläp düzdüler. Bu enjam suwaryş suwuny tygşytly tutmaga we ösümlikleriň ýagdaýyny gowulandyrmaga gönükdirilendir diýip, "Türkmenistan: Altyn asyr"...
Ýaponiýanyň Nagoýa uniwersitetiniň alymlary gök-bakja önümlerinde saklanýan lýuteoliniň saçyň çalarmak prosesini haýalladyp biljekdigini anyklady. Ylmy gözlegiň netijeleri Antioxidants žurnalynda neşir edildi....
Awstraliýanyň Melburn şäherinde ýerleşýän Cortical Labs kompaniýasy dünýäniň ilkinji biologiki kompýuteri bolan CL1-i döretdi. Bu kompýuter laboratoriýa şertlerinde işlenip düzülen adam beýnisiniň neýronlary arkaly...
Pekiniň kwant informatikasy akademiýasynyň alymlary öňegidişlik gazandy. Olara ýagtylyk maglumatyny 4035 sekunt, ýagny 67 minutdan gowrak wagt saklamak başartdy. Bu rekord kwant maglumatlary işlemekde täze üstünliklere...
ABŞ-da dünýäde ilkinji 240 tonnalyk ekipažsyz (adamsyz) USX-1 Defiant gämisini hödürlendi. NOMARS maksatnamasynyň çäklerinde döredilen bu gämi ummandaky ylmy barlaglara çemeleşmäni üýtgetmegi wada berýär. Uzynlygy...
Kýortin uniwersitetiniň barlagçylary Günbatar Awstraliýada 3,5 milliard ýyl ozal emele gelen iň gadymy meteorit kraterini tapdylar. Bu barada Nature Communications žurnalynda çap edilen makalada aýdylýar. Krater...
Awstraliýadaky Kýortin uniwersitetiniň alymlary has çydamly we ekologiýa taýdan arassa, suwdan goraýan aýna döretmegiň täze usulyny oýlap tapdylar. Bu işläp taýýarlama bagyşlanan makala Advanced Functional Materials...
Russiýaly barlagçylar neýroulgama emeli hemra suratlarynda bulutlary we gary “çekip görkezmäge” mümkinçilik berýän CSIA (Climate Structures Inpainting Augmentations) usulyny işläp düzdüler. Bu okuw maglumatlarynyň...
ABŞ-nyň Colossal Biosciences kompaniýasynyň alymlary müňlerçe ýyl ozal ýitip giden hakyky mamontlaryň sütükleri bilen genetiki taýdan üýtgedilen syçanlary döretdiler. Bu üýtgetme gemrijileri sowuga çydamly etdi...
Arhangelskdäki Demirgazyk Arktika Federal uniwersitetiniň (SAFU) aspiranty, özbegistanly Ismoil Sodikow gowaça çöpünden kagyz öndürmegiň tehnologiýasyny işläp taýýarlady. Barlagy üçin çig maly ol watanyndan getirdi...
Russiýaly, daniýaly we italiýaly alymlaryň halkara topary Finlýandiýada Ýewropanyň iň gadymy agaç ösümligine öwrülen gurap galan arçany tapdy. Barlag gyrymsy agajyň 1464 ýyl - 260-njy ýyldan 1906-njy ýyla çenli...
Geohimiýa institutynyň hytaýly alymlary Aý nusgalarynyň seljermesiniň netijelerini hödürledi. Olar Aýyň emele gelmeginiň irki döwürlerinde Aýda global magma ummanynyň bolandygy baradaky çaklamany tassyklady. Maglumatlar...
Santa-Barbaradaky Kaliforniýa uniwersitetiniň (UCSB) we Drezden Tehniki uniwersitetiniň (TU Dresden) alymlary suwuklykdan gaty hala geçip bilýän mikrorobotlary döretdiler. Bu düşünje “Terminator 2: Kyýamat güni”...
Hytaýly alymlar Marsyň ýüzünde ýöräp hem, zerur bolanda uçup hem bilýän drony işläp taýýarlaýarlar. Işläp taýýarlaýyş işleri Harbin Tehnologiýa uniwersitetiniň Astronawtika institutynda amala aşyrylýar diýip, Space...
Hytaýly we ABŞ-ly mikrobiologlar pomidor sary mozaika wirusynyň (TYLCV) ýokuşan ösümlikleriniň hem, keseli ýaýradyjy mör-möjekleriň hem hereketini üýtgedýändigini anykladylar. Science Advances žurnalynda çap edilen...
Amerikanyň Firefly Aerospace kompaniýasyna degişli bolan Blue Ghost täjirçilik enjamy ýumşak gonuş amala aşyryp, Aýa üstünlikli gonmagy başardy. Ol eýýäm birki sagat geçensoň, Aýdan Ýeriň ilkinji suratlaryny iberdi...
Mars suwa baý bolan demir oksidiniň – ferrigidritiň netijesinde gyzyl reňke eýe bolupdyr. Bu barada Nature žurnalynda neşir edilen täze ylmy gözlegde aýdylýar. Uzak wagt bäri gyzyl reňkiň sebäbi gurak howa şertlerinde...
Ural Federal uniwersitetiniň (UrFU) barlagçylary ganyň düzümini barlamak arkaly rak keselini irki döwründe anyklamaga mümkinçilik berýän test ulgamyny ulgamyny döretdiler. Häzirki wagtda ony peşew mäziniň rak keselini...
Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Şenýan awtomatlaşdyryş institutynyň alymlary daşky gurşawyň şertlerine görä ýüzüş usulyny üýtgedip bilýän ýumşak robot balygy döretdiler. Bu barada «IEEE Transactions on Robotics» ylmy...
ABŞ-nyň Weill Cornell Medicine ylmy-barlag hassahanasynyň alymlary 1-nji derejeli süýjüli diabeti (süýji keseli) bejermek üçin täze usuly synagdan geçirdiler. Bu usul – insulin gormonyny öndürýän öýjükleriň göçürilip...
Hytaýly alymlar ýaşy 125 million ýyl geçen gadymy içýanyň galyndylaryny tapdylar. Bu ýurtda mezozoý döwrüniň ilkinji açyşy we paleontologiýa üçin möhüm ädimdir diýip, “Sinhua” habarlar gullugy habar berýär. Galyndy...
Kembrij uniwersitetiniň talyby Endrýu Krapiwin tötänleýin açyş etdi. Onuň açyşy 40 ýyl bäri hiç kim tarapyndan sorag astyna alynmadyk gipotezany (ylmy çaklamany) ýalana çykardy. Krapiwiniň işi heş-tablisalaryň...
Meksikadaky arheologlar sapotekleriň ýitip giden şäherini tapdylar. 600 ýyldan gowrak ozal bar bolan Giýengola göwrümi we ösen infrastrukturasy bilen alymlary haýran galdyrdy. Bu barada Live Science neşiri habar...
Alymlar köpden bäri "dünýäniň iň samsyk guşy" diýlip atlandyrylýan emu guşlarynyň aňlaýyş ukybyny barlamak üçin synag geçirdiler. Netijeler alymlary haýran galdyrdy we dinozawrlar barada gaýtadan pikir ýöretmäge...
Filippinlerde, Indoneziýada we Gündogar Timorda geçirilen täze arheologiki tapyndylar Günorta-Gündogar Aziýanyň gadymy halklarynyň on müňlerçe ýyl ozal deňizde ýüzmegi özleşdirendigini subut etdi. Olar Magellanyň...
Marsda bir wagtlar, hakykatdan hem, umman bolupdyr. Alymlar munuň subutnamasyny – gadymy çägeli deňiz kenarlarynyň (plýažlaryň) yzlaryny tapdylar. Bu barada «Daily Mail» habar berýär. Bu açyş hytaýly «Çžužun» (Zhurong)...
Alymlar Gizadaky Beýik piramidanyň elektromagnit tolkunlary bilen üýtgeşik täsirleşýändigini we äpet energetiki rezonatoryň wezipesini ýerine ýetirýändigini ýüze çykardylar. 4600 ýyllyk ägirt uly desga bilen geçirilen...
EPFL Inženerçilik mekdebiniň we Maks Plank institutynyň gözlegçileri çäkli ýerlerde ýüzüp we hereket edip bilýän kiçi roboty ýasadylar. Onuň agramy 6 gr bolup, ýumşak ýüzgüçleri ulanýar we özünden has agyr ýükleri...
Ýewropa kosmos agentligi (ESA) tarapyndan geçen ýylyň dekabr aýynda uçurylan Proba-3 kosmos missiýasy soňky synaglardan geçirilýär. Missiýa iki sany zonddan ybarat. «Occulter» atly enjam 1,4 metrlik garaňkylaşdyryjy...
Almaty şäherinde «Almaty Tech Cup – 2025» inženerçilik we robototehnika boýunça halkara çempionaty geçirildi. Çärä dünýäniň dürli döwletlerinden, şol sanda, Hindistandan, Gazagystandan, Gyrgyzystandan, Mongoliýadan...
Paleontologlar mel döwrüniň syryny açdyrlar: 120 million ýyl mundan ozal ýyrtyjy dinozawrlar Antarktidanyň üsti bilen Günorta Amerikadan Awstraliýa syýahat edipdirler. Journal of Vertebrate Paleontology žurnalynda...
2024-nji ýylyň 24-nji fewralynda Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Indoneziýada geçirilen V Halkara ýaşlar ylmy ýarmarkasynda (YISF) baýrakly orna mynasyp boldular...
Hytaýda arheologlar Beýik diwaryň iň gadymy bölegini tapdy. Onuň ýaşy öňki hasaplamalardan 300 ýyl uly boldy. Bu bölek giçki Günbatar Çžou nesilşalygy döwründe (b.e.öň 1046-771 ý.) we irki Ýazlar we Güýzler döwründe...
Hytaýly alymlar rekord derejede takyklykda surata düşürmäge ukyply lazer kamerany döretdiler. Täze kamera kosmosa ýerleşdirilende, pes orbitadan ownuk jisimleri, hatda adamlaryň ýüz keşplerini hem saýgarmaga mümkinçilik...
Ýaponiýanyň Kioto uniwersitetiniň alymlary Rýugu atly asteroidde duzly minerallaryň bardygyny subut edýän maglumatlary tapdylar. Netijeler, Rýugunyň asyl gelip çykan planetasynda bir wagtlar suwuk duzly suwuň bar...
Google amerikan kompaniýasy Gemini 2.0 modeliniň esasynda işlenip taýýarlanan täze emeli aň ulgamyny işe girizýär. Ol alymlara täze ylmy çaklamalary döretmekde kömek eder diýlip, kompaniýanyň relizinde habar berilýär...
Barlagçylar Ýerdäki GPS, elektrik torlary we awiasiýa ýaly tehnologiýalara zeper ýetirip biljek geomagnit hadysalary barada öňünden duýduryş bermek üçin Gün ýelkenli hemralary ulanmagy teklip edýärler diýip, Space...
