Hytaýly biologlar 36 petabaýtlyk maglumaty saklamak üçin “DNK- kassetany” döredýärler

  • 14.09.2025 23:25
  • 3.5k+

Guandunyň Günorta ylym we tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary sanly maglumatlary saklamagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Olar 1980-nji ýylyň äheňindäki ýüzüne dezoksiribonuklein kislotasynyň sintetiki molekulalary çap edilen plastik lentany öz içine alýan "DNK-kassetany" işläp taýýarladylar. Işläp taýýarlama barada Science neşiri habar berýär.

Taslamanyň awtory Sinýu Szýanyň sözlerine görä, DNK-nyň molekulalaryny sanly maglumatlary saklamak üçin programmirläp bolýar. "Birlikleriň we nollaryň" ornuny azotly esaslar - adenin, guan, timin we sitosin tutýar. Şeýle tehnologiýa islendik faýly: aýdym-sazy, şekili, wideony ýa-da teksti ýatda saklamaga mümkinçilik berýär.
Maglumatlary okamagy aňsatlaşdyrmak üçin alymlar lenta maglumatlary kategoriýalaşdyrýan ştrih kodlary geçirdiler.

"Ştrih-kodlar arkaly DNK-daky maglumatlary okamak kitaphanada kitap gözlenen ýalydyr. Ilki bilen kitabyň haýsy tekjededigini gözleýärsiň, soňam beýlekileriň arasyndan tomy tapaýmaly" diýip, Sinýu Szýan belledi.

Täze maglumat göteriji uly göwrümli maglumatlary saklamaga ukyply: 100 metr lenta hersi 10 megabaýtdan 3 milliarddan gowrak aýdym-saz faýly sygýar. Jemi kuwwaty 36 petabaýt bolýar. Lenta ýazgylaryň hilini asyrlarboýy saklaýan seolit imidazolatyň ýörite örtügi bilen goralýar.
Ýeke-täk ýetmezi, ol hem oýlap tapyşy adaty pleýerde diňlemek mümkin däl. Enjamyň formatlary adaty däl. "DNK-kaseta" bilen işlemek üçin ýörite enjamlar zerurdyr.


şu gün 00:07
170

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
4.8k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
1.9k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

24.10.2025 12:26
3.7k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...