“Jeýms Uebb” teleskopy ýaşamak üçin şertleri bolup biljek planetany tapdy

  • 11.09.2025 19:53
  • 7.7k+

TRAPPIST-1 ýyldyz ulgamyna girýän TRAPPIST-1e ekzoplanetasynda ýaşaýyş üçin laýyk gelýän şertler bolup biler. Bu barada “Jeýms Uebb” kosmos teleskopyndan alnan täze maglumatlara salgylanyp, NewScientist neşiri habar berýär.

Gözlegler planetanyň azota baý we Ýeriňkä meňzeş atmosferasynyň bolup biljekdigini görkezdi. TRAPPIST-1 ulgamy Ýerden, takmynan, 40 ýagtylyk ýyly aralygynda ýerleşýär we azyndan ýedi planetadan ybarat. Şolaryň arasynda üçüsi aýratyn gyzyklanma döredýär – olar suwuň suwuk görnüşde bolup biljek zolagynda ýerleşýär.
Sent-Endrýus uniwersitetinden alym Raýan Makdonald ozal bu zolakdan iki planetanyň seljermesiniň atmosfera alamatlaryny görkezmändigini belledi. Ýöne onuň merkezinde ýerleşýän TRAPPIST-1e has umytlandyryjy aýratynlyklary görkezýär.
Onuň aýtmagyna görä, eger azot atmosferasynyň barlygy tassyklansa, indiki tapgyr gaz gözlemek we planetanyň üstündäki temperatura baha bermek bolar. Bu hem ol ýerde suwuk suwuň bolup biljekdigine ýa-da ýokdugyna düşünmäge mümkinçilik berer – bu faktor onuň ýaşaýyş üçin ýaramlylyk ähtimallygyny ýokarlandyrýar.
Gözleg usulyýeti planetanyň öz ýyldyzynyň öňünden geçende ýagtylygyň üýtgemegine syn etmeklige esaslanýar. Şeýle çemeleşme atmosferanyň himiki düzümini kesgitlemäge we ýaşaýşy goldap biljek elementleri ýüze çykarmaga kömek edýär. Alymlar gutarnykly netije üçin goşmaça gözegçilikleriň zerurdygyny belledi. 


düýn 16:42
4.6k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

düýn 00:07
3.6k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
5.7k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
2.1k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...