Tel-Awiw uniwersitetiniň barlagçylary çagalaryň gadymy gaýa suratlarynyň döredilmeginde möhüm orun eýeläp biljekdigini çaklaýarlar. Alymlar munuň diňe bir öwrenmeklik bilen bagly bolman, eýsem çagalaryň gaýry dünýä...
Mikrograwitasiýa süňkleriň zaýalanmagyna sebäp bolýar, esasanam skeletiň Ýerde esasy agram düşýän bölekleri zaýalanýar. NASA-nyň we Blue Marble ylmy institutynyň alymlary şeýle netijä geldiler. Olar Halkara kosmos...
Waşington şäherindäki (ABŞ) Goward uniwersitetiniň Kwant biologiýa laboratoriýasynyň müdiri, fizik-teoretik Filip Kurian janly organizmleriň maglumatlary öň çaklanylandan milliardlarça esse çalt işleýändigini anyklady...
Paleontologlar Kentukki ştatyndaky Mamontowa gowagy milli seýilgähinde akulanyň ozal näbelli görnüşiniň dişlerini tapdy. 340 mln ýyl mundan ozal ýaşan bu jandar Clavusodens mcginnisi adyny aldy diýip, Sci News habar...
Alymlar aýallaryň eşidiş ukybynyň, erkekleriňkä garanyňda, has duýgurdygyny ýüze çykardylar. Bu barada «Scientific Reports» žurnaly habar berýär. Barlag Fransiýanyň Tuluza şäherindäki Biodürlülik we daşky gurşaw...
Täze geçirilen ylmy barlagyň netijesine görä, 2-nji görnüşli süýjüli diabet (süýji kesel) beýnide Altsgeýmer keseliniň irki tapgyrlaryna meňzeş üýtgeşmeleri döredip bilýär. Alymlar gandaky ýokary şeker derejesiniň...
Iudeý çölündäki Nahal-Zoar jülgesinden 2200 ýaşly, artefaktlardan doly piramida binasy tapyldy diýip, Ysraýylyň Gadymy gymmatlyklar müdirligine salgylanýan Daily Mail ýazýar. Binanyň beýikligi 6 metrden gowrak...
Ýewropa kosmos agentliginiň (ESA) Solar Orbiter zondy ilkinji gezek Gün ýeliniň spiral gurluşynyň bardygyny ýüze çykardy. Tüweleýi ýada salýan bu täsin hadysa ilkinji gezek wideo düşürildi. Kadrlarda Gün ýeliniň...
«Washington Post» neşiriniň berýän maglumatlaryna görä, ABŞ-nyň Milli saglygy goraýyş institutlary (NIH) geçen ýyl mart aýynyň ahyryna çenli täze taslamalara 1,027 milliard dollar, köne taslamalaryň dowam etdirilmegi...
Ýaňy-ýakynda Hytaýyň Milli kosmos müdirliginiň ýanyndaky Uzak kosmos barlaglary laboratoriýasy (CNSA) tarapyndan hödürlenýän slaýd Internetde peýda boldy. Onda Ýerden daşarda ýaşaýyş gözlemek bilen baglanyşykly...
Finlýandiýanyň Ýýuýwýaskýulýa uniwersitetinden matematik Sýuzanna Heýkkilýa 1981-nji ýylda Mihail Gromow tarapyndan öňe sürlen meseläni çözdi. Bu mesele finlýandiýaly alym örmäniň kömegi bilen mysal getirýänçä...
Ylmy barlagçylar adamda gözüň torly perdesiniň (setçatka) sütün öýjükleriniň ozal belli bolmadyk toplumyny ýüze çykardylar. Bu öýjükler körlüge sebäp bolýan keselleriň täzeçe bejergileri üçin esas bolup biler....
Hançžouly alymlar Kembrij uniwersitetinden kärdeşleri bilen bilelikde çäge dänesinden has kiçi LED displeýi işläp düzdüler. II-V görnüşli ýarymgeçirijilerden döredilen pikselleriň ini bary-ýogy 90 nanometr, ýagny...
Ozal gury ýerdäki ilkinji iri organizmler hasaplanylýan prototaksitleriň (Prototaxites) yzlary näbelli ýaşaýyş görnüşi bolup biler. Beýik Britaniýanyň we Irlandiýanyň alymlary şeýle netijä geldiler. Açyş barada...
Demirgazyk-Gündogar Federal uniwersitetinde (NEFU) mamont çagasynyň läşini öwrenmäge bagyşlanan halkara ylmy seminar başlandy. Alymlar oňa Ýana diýip at goýdular diýip, RBC habar berýär. Taryhdan öňki haýwanyň...
Ýewropa kosmos agentligi (ESA) “Gaýýa” kosmos teleskopynyň öz missiýasyny tamamlandygyny habar berdi. 2013-nji ýylda uçurylan apparat öçürildi we taşlandylar ugradylýan orbita iberildi. “Gaýýa” teleskopy 11 ýyldan...
“Jeýms Uebb” teleskopy ilkinji gezek Neptundaky polýar şöhlelenmelerini surata aldy. Ozal olaryň barlygy diňe tassyklanmadyk çaklamady diýip, NASA habar berdi. Neptunda polýar şöhlelenmeleri Gün bölejikleri planetanyň...
Phohan ylymlar we tehnologiýalar uniwersitetiniň (POSTECH) günorta koreýaly inženerleri şekilini üýtgedip we ses çykaryp bilýän täze OLED displeýini hödürledi. Ol barada Flexible Electronics žurnalynda gürrüň berildi...
Kembrij uniwersitetiniň barlagçylary 2019-njy ýylda uniwersitetiň kitaphanasyndan tapylan orta asyr golýazmasynyň bir böleginiň manysyny açdylar. Ol Hantingfild mülkünden alnan XVI asyra degişli resminamalaryň...
ChatGPT bilen ýygy-ýygydan aragatnaşyk saklamak ýalňyzlyk duýgusyny artdyryp, köpçülige goşulyşmagyň derejesini peseldip biler. Bu - OpenAI-yň we Massaçusets tehnologiýa institutynyň hünärmenleriniň gelen netijesi...
Los-Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň alymlary adamyň tebigy ýa-da sintetiki sakgyjy çeýneýän wagty näçe mikroplastik ýuwudýandygyny anykladylar. Mundan ozal hünärmenler adamyň suw we iýmit arkaly hepdede...
Marsda owal-ahyr gyzyl planetadan tapylan iň uzyn organiki zynjyrlar tapyldy. Olaryň ýaşy 3,7 milliard ýyl. Bu barlag Fransiýanyň Milli ylmy-barlaglar merkeziniň (CNRS) hünärmenleri tarapyndan ABŞ-ly, meksikaly...
Alymlar kengurularyň näme sebäpden böküp hereket edýändiginiň jogabyny ýüze çykarmaga ýakynlaşdylar. Bu geň hereketiň açary müşkli kenguru alakasynyň hereketleri bilen bagly bolup biler. Bu barada awstraliýaly...
Hytaý kosmos stansiýasy täze ýaşaýjylary – planariýalary kabul eder. Bu eýýäm 520 million ýyldan gowrak wagt bäri bar bolan kirpikli gurçuklardyr (Turbellaria). Olar böleklere bölünenden soň hem öz organlaryny...
Hytaýyň Kosmos tehnologiýalary akademiýasynyň we Şanhaý astronomiýa obserwatoriýasynyň hünärmenleri Aýyň arka tarapynda radioteleskoplar toplumyny döretmegi teklip etdiler. Taslama tassyklansa, ol ilkinji işleýän...
Los-Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň (UCLA, ABŞ) alymlary insultdan soňky bejergi boýunça uly açyş etdiler. Olar ilkinji gezek fiziki reabilitasiýanyň täsirini doly gaýtalap bilýän «DDL-920» atly dermany...
Slowakiýanyň çäginden ilkinji gezek Gadymy Rim akwedugy (suw desgasy) tapyldy. Özboluşly gurluş ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna giriziler diýip, Ancient Origins habar berýär. Bu açyşy Trnawa uniwersitetiniň...
NASA atmosferanyň ýokarky gatlaklaryny öwrenmek üçin Alýaskadaky Poker-Flet poligonyndan üç raketa uçurmagy meýilleşdirýär. AWESOME missiýasy alymlara polýar tolkunlarynyň atmosferany nädip gyzdyrýandygyna we hemralara...
Perseverance mars roweri Ýezero krateriniň Witch Hazel Hill depesindäki Broom Point diýen ýerde üstünde ýüzlerçe goýy çal reňkli ownuk şarlar bolan täsin gaýa tapdy. Alymlar häzirki wagtda bu görnüşleriň gelip...
Tebigata syn etmek beýniniň ýakymsyz duýgulary kabul etmekden emele gelen işjeňligini köşeşdirmek arkaly, agyry duýgusyny gowşadýar. Bu özboluşly täsir barada alymlar Nature Communications žurnalynda paýlaşdylar...
Iki sany astronomlar topary häzirki wagta çenli adamzada mälim bolan iň uzakdaky galaktikada – ýagny JADES-GS-z14-0-da kislorodyň bardygyny ýüze çykardylar, diýip «EurekAlert!» neşiri ýazýar. Alymlar öz gözlegleriniň...
Ýapon alymlary Ikuo Katayama we Ýuýa Akamasu Marsyň üstki gatlagynyň aşagynda suwuk suw ätiýaçlyklarynyň bardygyny tassykladylar. Alymlar onuň 11,5 kilometrden 20 kilometre çenli çuňlukda ýerleşýändigini öňe sürýärler...
Alymlar sözüň, takmynan, 135 müň ýyl ozal Homo sapiens-lerde peýda bolandygyny we ýer ýüzünde aragatnaşygyň iň irki görnüşi bolandygyny aýdýarlar. Ondan öň ähli janly-jandarlar öz görnüşleriniň arasynda aragatnaşygyň...
Wenera uçuryljak ilkinji hususy missiýa 2026-njy ýylyň tomsuna süýşürildi. NASA-nyň Eýms barlag merkeziniň inženerleri zonda ýylylykdan goraýjy ekranyň gurlandygyny aýtdy diýip, Space.com habar berýär. Taslama...
Alymlar soňky 40 ýylda 67 müňden gowrak kölüň emeli hemradan alnan suratlaryny seljerip, möhüm üýtgeşmeleri gördüler - olar öňki reňklerini ýitiripdirler. Barlagyň dowamynda 1984-nji ýyldan bäri alnan 32 million...
Hytaýyň Magdan işleri we tehnologiýalary uniwersitetiniň inženerleri mör-möjege meňzeýän robot ýasadylar. Ol kosmosda magdan gazyp almak üçin niýetlenendir. Adaty bolmadyk täze önüm barada Hytaýyň Merkezi telewideniýesinde...
Uly ýaşlylaryň hem-de mekdep okuwçylarynyň kognitiw (aň-düşünje) başarnyklary öňküsinden peselýär – adamlar ünsüni jemlemekde, meseleleri çözmekde, pikirlenmekde we täze zatlary öwrenmekde barha kynçylyk çekýärler...
Çilidäki Wera Rubin obserwatoriýasynda 3200 megapiksel durulykda LSST astronomiki kamerasyny gurnama işleri tamamlandy. Ýakyn hepdelerde ol ilkinji synag suratlaryny alar, şondan soň ol doly derejeli işläp başlar...
Hytaýly, belgiýaly, niderlandly, britaniýaly we amerikaly alymlar möhüm açyş etdiler. Olar mundan 158 million ýyl ozal ýaşap geçen süýdemdirijileriň ýüňleriniň nähili reňkde bolandygyny ýüze çykardylar. Irki süýdemdirijiler...
Günorta Afrikanyň Günbatar-Kap prowinsiýasynda dinozawrlaryň 140 million ýyllyk yzlary tapyldy. Bular bu sebitden tapylan ilkinji şuňa meňzeş tapyndydyr we yklymyň günortasynda dinozawrlaryň iň "ýaş" yzlarydyr...
