Santa-Barbaradaky Kaliforniýa uniwersitetiniň (UCSB) we Drezden Tehniki uniwersitetiniň (TU Dresden) alymlary suwuklykdan gaty hala geçip bilýän mikrorobotlary döretdiler. Bu düşünje “Terminator 2: Kyýamat güni”...
Hytaýly alymlar Marsyň ýüzünde ýöräp hem, zerur bolanda uçup hem bilýän drony işläp taýýarlaýarlar. Işläp taýýarlaýyş işleri Harbin Tehnologiýa uniwersitetiniň Astronawtika institutynda amala aşyrylýar diýip, Space...
Rimiň Üçünji uniwersitetiniň italiýaly alymlary b.e. 79-njy ýylynda Wezuwiý wulkanynyň atylmagy netijesinde aradan çykan adamyň beýnisiniň ýokary temperaturadan ýaňa aýna öwrülendigini anyklady. Bu açyş gadymy...
Hytaýly we ABŞ-ly mikrobiologlar pomidor sary mozaika wirusynyň (TYLCV) ýokuşan ösümlikleriniň hem, keseli ýaýradyjy mör-möjekleriň hem hereketini üýtgedýändigini anykladylar. Science Advances žurnalynda çap edilen...
Amerikanyň Firefly Aerospace kompaniýasyna degişli bolan Blue Ghost täjirçilik enjamy ýumşak gonuş amala aşyryp, Aýa üstünlikli gonmagy başardy. Ol eýýäm birki sagat geçensoň, Aýdan Ýeriň ilkinji suratlaryny iberdi...
Mars suwa baý bolan demir oksidiniň – ferrigidritiň netijesinde gyzyl reňke eýe bolupdyr. Bu barada Nature žurnalynda neşir edilen täze ylmy gözlegde aýdylýar. Uzak wagt bäri gyzyl reňkiň sebäbi gurak howa şertlerinde...
Ural Federal uniwersitetiniň (UrFU) barlagçylary ganyň düzümini barlamak arkaly rak keselini irki döwründe anyklamaga mümkinçilik berýän test ulgamyny ulgamyny döretdiler. Häzirki wagtda ony peşew mäziniň rak keselini...
Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Şenýan awtomatlaşdyryş institutynyň alymlary daşky gurşawyň şertlerine görä ýüzüş usulyny üýtgedip bilýän ýumşak robot balygy döretdiler. Bu barada «IEEE Transactions on Robotics» ylmy...
ABŞ-nyň Weill Cornell Medicine ylmy-barlag hassahanasynyň alymlary 1-nji derejeli süýjüli diabeti (süýji keseli) bejermek üçin täze usuly synagdan geçirdiler. Bu usul – insulin gormonyny öndürýän öýjükleriň göçürilip...
Hytaýly alymlar ýaşy 125 million ýyl geçen gadymy içýanyň galyndylaryny tapdylar. Bu ýurtda mezozoý döwrüniň ilkinji açyşy we paleontologiýa üçin möhüm ädimdir diýip, “Sinhua” habarlar gullugy habar berýär. Galyndy...
Meksikadaky arheologlar sapotekleriň ýitip giden şäherini tapdylar. 600 ýyldan gowrak ozal bar bolan Giýengola göwrümi we ösen infrastrukturasy bilen alymlary haýran galdyrdy. Bu barada Live Science neşiri habar...
Alymlar köpden bäri "dünýäniň iň samsyk guşy" diýlip atlandyrylýan emu guşlarynyň aňlaýyş ukybyny barlamak üçin synag geçirdiler. Netijeler alymlary haýran galdyrdy we dinozawrlar barada gaýtadan pikir ýöretmäge...
Filippinlerde, Indoneziýada we Gündogar Timorda geçirilen täze arheologiki tapyndylar Günorta-Gündogar Aziýanyň gadymy halklarynyň on müňlerçe ýyl ozal deňizde ýüzmegi özleşdirendigini subut etdi. Olar Magellanyň...
Marsda bir wagtlar, hakykatdan hem, umman bolupdyr. Alymlar munuň subutnamasyny – gadymy çägeli deňiz kenarlarynyň (plýažlaryň) yzlaryny tapdylar. Bu barada «Daily Mail» habar berýär. Bu açyş hytaýly «Çžužun» (Zhurong)...
Alymlar Gizadaky Beýik piramidanyň elektromagnit tolkunlary bilen üýtgeşik täsirleşýändigini we äpet energetiki rezonatoryň wezipesini ýerine ýetirýändigini ýüze çykardylar. 4600 ýyllyk ägirt uly desga bilen geçirilen...
EPFL Inženerçilik mekdebiniň we Maks Plank institutynyň gözlegçileri çäkli ýerlerde ýüzüp we hereket edip bilýän kiçi roboty ýasadylar. Onuň agramy 6 gr bolup, ýumşak ýüzgüçleri ulanýar we özünden has agyr ýükleri...
Ýewropa kosmos agentligi (ESA) tarapyndan geçen ýylyň dekabr aýynda uçurylan Proba-3 kosmos missiýasy soňky synaglardan geçirilýär. Missiýa iki sany zonddan ybarat. «Occulter» atly enjam 1,4 metrlik garaňkylaşdyryjy...
Paleontologlar mel döwrüniň syryny açdyrlar: 120 million ýyl mundan ozal ýyrtyjy dinozawrlar Antarktidanyň üsti bilen Günorta Amerikadan Awstraliýa syýahat edipdirler. Journal of Vertebrate Paleontology žurnalynda...
2024-nji ýylyň 24-nji fewralynda Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Indoneziýada geçirilen V Halkara ýaşlar ylmy ýarmarkasynda (YISF) baýrakly orna mynasyp boldular...
Hytaýda arheologlar Beýik diwaryň iň gadymy bölegini tapdy. Onuň ýaşy öňki hasaplamalardan 300 ýyl uly boldy. Bu bölek giçki Günbatar Çžou nesilşalygy döwründe (b.e.öň 1046-771 ý.) we irki Ýazlar we Güýzler döwründe...
Hytaýly alymlar rekord derejede takyklykda surata düşürmäge ukyply lazer kamerany döretdiler. Täze kamera kosmosa ýerleşdirilende, pes orbitadan ownuk jisimleri, hatda adamlaryň ýüz keşplerini hem saýgarmaga mümkinçilik...
Ýaponiýanyň Kioto uniwersitetiniň alymlary Rýugu atly asteroidde duzly minerallaryň bardygyny subut edýän maglumatlary tapdylar. Netijeler, Rýugunyň asyl gelip çykan planetasynda bir wagtlar suwuk duzly suwuň bar...
Google amerikan kompaniýasy Gemini 2.0 modeliniň esasynda işlenip taýýarlanan täze emeli aň ulgamyny işe girizýär. Ol alymlara täze ylmy çaklamalary döretmekde kömek eder diýlip, kompaniýanyň relizinde habar berilýär...
Barlagçylar Ýerdäki GPS, elektrik torlary we awiasiýa ýaly tehnologiýalara zeper ýetirip biljek geomagnit hadysalary barada öňünden duýduryş bermek üçin Gün ýelkenli hemralary ulanmagy teklip edýärler diýip, Space...
Müsüriň Syýahatçylyk we gadymyýet ministrligi 18-nji fewralda möhüm bir açyşyň edilendigini habar berdi. Britaniýaly we müsürli arheologlar Fiwan nekropolynda faraon Tutmos II-niň mazaryny tapdylar. Tutmos II,...
Fransiýaly alymlar synag termoýadro reaktorynda plazmany saklamak boýunça täze rekord goýdular. Fransiýanyň Atom we alternatiw energiýa görnüşleri boýunça iş toparyna (CEA) degişli WEST tokamagy (eksperimental...
Iň berk almazlar – ýagny «lonsdeýlitler» tebigatda örän seýrekdir. Olara esasan meteoritleriň ýere gaçan sebitlerinde duş gelmek bolýar. Bu almazlaryň adaty almazlardan tapawudy – olaryň kristal gurluşynyň kub...
Müsürli we amerikaly alymlar bu açyşy Kairiň 90 km günorta-günbataryndaky Faýum oazisinde tapdylar. Olar oligosen döwrüniň gadymy ýyrtyjylary bolan giýenodonlaryň öň belli bolmadyk görnüşleriniň galyndylaryny tapdylar...
Astronomlar 2024 YR4 asteroidiniň Aý bilen çaknyşmak ähtimallygyny maslahatlaşýar. Bu hadysa Ýeriň hemrasynda asteroidi haýallatjak atmosferanyň ýoklugy sebäpli, 500 – 2000 metr diametrli krateriň döremegine getirip...
Soňky ýyllarda Ýeriň aýlanyşynyň tizleşmegi sebäpli alymlar bütindünýä wagtyndan bir sekunt aýyrmaly bolarlar. Düzedişi öňümizdäki birnäçe ýylyň içinde girizilmeli bolar diýip, Bütinrussiýa Fiziko-tehniki we radiotehniki...
Ýaponiýada Ýerden daşynda oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek boýunça barlaglar alnyp barylýar. Tiba uniwersitetiniň ýöriteleşdirilen merkezi kosmosdaky ýaşaýşa uýgunlaşdyrmak üçin ösümlikleri ekstremal...
Tokio uniwersitetiniň we Waseda uniwersitetiniň alymlary predmetleri dolandyryp, çylşyrymly hereketleri, şol sanda “gaýçy” hereketini ýerine ýetirip bilýän biogibrid eli döretdi. Hereketi we güýji döretmek üçin...
Italiýaly fizikleriň topary ýokumly maddalary saklamaga hem-de belok bilen ýumurtganyň sarysynyň ideal gurluşyny gazanmaga mümkinçilik berýän ýumurtgany gaýnatmagyň iň gowy usulyny tapdy. Alymlar bu meselä ýörite...
Adaty elektrikli ýyladyjylar ýa-da ýorganlar hem sowuk howada adamlary belli bir derejede ýyladyp bilýär. Emma elektron tekstil diýlip atlandyrylýan bu tehnologiýalar, esasan-da immun taýdan gowşak adamlar üçin...
Ylmy gözlegçiler kömürturşy gazyny atmosferadan aýyrmagyň tebigy prosesini tizleşdirmek üçin 1620 termoýadro bombasyny ýarmagy teklip edýär. Roçester tehnologiýa institutynyň ylmy gözlegçileri 50 megatonna kuwwatly...
Kanadaly astronomlar Jeýms Uebb teleskopyny ulanyp, ilkinji gezek PDS 70 atly ýaş ýyldyzyň töwereginde emele gelýän planetalaryň jikme-jik suratyny aldy. Bu ýyldyzyň bizden uzaklygy 370 ýagtylyk ýylyna deň bolup...
Adamlar haýsy şertlerde ruhubelent ýagdaýda bolýar we näme üçin kähalatlar olar sebäpsiz ýere göwnüçökgün hala düşýärler. Los-Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň hünärmenleri günüň wagty, hepdäniň günleri we...
Antarktidada ýaşaýan jandarlar barada gürrüň edilende köp adamyň aňyna ilki bilen pingwinler gelýär. Emma bu yklymda örän täsin mör-möjek – ganatsyz çybyn Belgica antarctica hem ýaşaýar. Onuň şeýle aşa sowuk we...
Amerikaly we ýaponiýaly alymlaryň geçiren barlaglary ýogurt bilen yzygiderli iýmitlenmegiň kolorektal düwnük keseliniň döremek töwekgelçiligini azaldyp biljekdigini görkezdi. Çişiň bu görnüşi ýogyn içegäniň sag...
Hytaýly we ýewropaly alymlar pestisidleriň (ösümliklerde zyýanly mör-möjekleri zäherläp ýok edýän jisimler) haýwanlaryň, ösümlikleriň we beýleki organizmleriň 800-den gowrak görnüşine zyýanly täsir edýändigini...
