Alymlar Kentukkide gadymy akulanyň täze görnüşini açdy: dişli jandaryň ýaşy 340 mln ýyl

  • 04.04.2025 11:31
  • 3.9k+

Paleontologlar Kentukki ştatyndaky Mamontowa gowagy milli seýilgähinde akulanyň ozal näbelli görnüşiniň dişlerini tapdy. 340 mln ýyl mundan ozal ýaşan bu jandar Clavusodens mcginnisi adyny aldy diýip, Sci News habar berýär.

“Clavusodens mcginnisi ady daşyndan tekiz syrçalary we uzyn esaslary sebäpli gadymy demir çüýlerini ýada salýan akulanyň yzky dişleri bilen baglanyşyklydyr” – diýip, ylmy gözlegiň birinji awtory doktor Jon-Pol Hodnett düşündirdi.

Täze görnüş ýitip giden Petalodontiformes gemirçekli balyklar otrýadynyň Obruchevodidae maşgalasyna degişli edildi.
Bu akulalar uly bolmandyr – olaryň uzynlygy bary-ýogy 8-10 santimetr. Ululygy we isgene şekilli dişleri sebäpli alymlar olara “burunduk akulalar” diýip hem at dakdy.
Dişler hek daşyndan we slanesden ybarat bolan Sent-Ženewýew dag jynslarynyň gatlaklarynda tapyldy. Bu jynslar gadymy umman rifiniň düýbünde emele gelipdir. 

“Soňky birnäçe ýylda Mamontowa gowagynda edilen açyşlara çenli Sent-Ženewýew jyns gatlaklarynda akulalaryň galyndylary barada mälim däldi. Indi bu geologik gatlakda akulalaryň we beýleki balyklaryň 70-den gowrak görnüşi, şol sanda dört sany täze görnüş tapyldy” – diýip, Hodnett belledi.

Bu açyş daş-kömür eýýamynyň durmuşy baradaky bilimleri giňeldýär.


düýn 10:30
1k+

Russiýa Alsgeýmer keselini irki döwründe anyklamagyň täze usulyny patentledi

Permiň milli barlag politehniki uniwersitetiniň (PNIPU) barlagçylary Alsgeýmer keselini irki döwründe anyklamagyň täze usulyny patentlediler. Bu barada uniwersitetiň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berdi...

16.06.2025 13:32
11k+

Ekspedisiýa Hazar deňzinde adanyň peýda bolandygyny tassyklady, ýöne oňa düşlemek başa barmady

Alymlar Hazar deňziniň demirgazygynda täze adanyň peýda bolandygyny öz gözleri bilen görüp tassykladylar, emma häzirlikçe ol ýere düşläp bolmady diýip, Live Science habar berýär. Hazar deňzi Ýewropa bilen Aziýanyň serhedinde ýerleşip, takmynan, 371 000 inedördül kilometr meýdany tutýan “dünýäniň iň uly ýapyk suw howdany”...

16.06.2025 13:14
4.8k+

Ýaponiýadaky iň gadymy «adam galyndylary» aslynda adama degişli däl eken

1950-nji ýyllarda Ýaponiýanyň merkezindäki Toýohasi şäheriniň golaýynda arheologlar birnäçe gadymy süňkleri – bir egin süňki bilen but süňküniň bir bölegini tapdylar. Şol wagt olar iň gadymy adam galyndylary hökmünde kesgitlenip, ýaşy 20 müň ýyl diýlip çaklanypdy...

15.06.2025 15:27
5.2k+

Kanadaly alymlar Gobi çölünde tirannozawryň täze görnüşini açdy

Kanadaly paleontologlar dinozawrlaryň Tyrannosaurus rex-e ýakyn bolan täze görnüşini açdy. ABC-niň alymlara salgylanyp habar bermegine görä, gürrüň 1970-nji ýyllarda Mongoliýadaky Gobi çölünde tapylan skeletler barada gidýär...