Alymlar Kentukkide gadymy akulanyň täze görnüşini açdy: dişli jandaryň ýaşy 340 mln ýyl

  • 04.04.2025 11:31
  • 4k+

Paleontologlar Kentukki ştatyndaky Mamontowa gowagy milli seýilgähinde akulanyň ozal näbelli görnüşiniň dişlerini tapdy. 340 mln ýyl mundan ozal ýaşan bu jandar Clavusodens mcginnisi adyny aldy diýip, Sci News habar berýär.

“Clavusodens mcginnisi ady daşyndan tekiz syrçalary we uzyn esaslary sebäpli gadymy demir çüýlerini ýada salýan akulanyň yzky dişleri bilen baglanyşyklydyr” – diýip, ylmy gözlegiň birinji awtory doktor Jon-Pol Hodnett düşündirdi.

Täze görnüş ýitip giden Petalodontiformes gemirçekli balyklar otrýadynyň Obruchevodidae maşgalasyna degişli edildi.
Bu akulalar uly bolmandyr – olaryň uzynlygy bary-ýogy 8-10 santimetr. Ululygy we isgene şekilli dişleri sebäpli alymlar olara “burunduk akulalar” diýip hem at dakdy.
Dişler hek daşyndan we slanesden ybarat bolan Sent-Ženewýew dag jynslarynyň gatlaklarynda tapyldy. Bu jynslar gadymy umman rifiniň düýbünde emele gelipdir. 

“Soňky birnäçe ýylda Mamontowa gowagynda edilen açyşlara çenli Sent-Ženewýew jyns gatlaklarynda akulalaryň galyndylary barada mälim däldi. Indi bu geologik gatlakda akulalaryň we beýleki balyklaryň 70-den gowrak görnüşi, şol sanda dört sany täze görnüş tapyldy” – diýip, Hodnett belledi.

Bu açyş daş-kömür eýýamynyň durmuşy baradaky bilimleri giňeldýär.


düýn 00:23
4.5k+

Gün ulgamynda bir ýyly 1648 Ýer ýylyna deň bolan asman jisimi tapyldy

Gün ulgamynda adaty bolmadyk asman jisimi tapyldy. 2020 VN40 diýlip atlandyrylýan bu trans-neptun obýekti 1648 Ýer ýylyna barabar wagtda Günüň töwereginden doly aýlanyp çykýar. Bu barada Garward-Smitsonow institutynyň  Astrofizika merkeziniň barlagçylary habar berdiler...

düýn 00:18
2.1k+

Alymlar DNK-nyň sakawlamak bilen baglanyşykly 57 bölegini tapdylar

Halkara alymlar topary sakawlamak bilen baglanyşykly 57 genom bölegini tapdylar. Bu barada ABŞ-nyň Wanderbilt uniwersitetiniň lukmançylyk merkeziniň (VUMC) metbugat gullugy habar berdi. Barlaga birnäçe ýurtdan hünärmenler gatnaşdy...

29.07.2025 14:09
5.7k+

Alymlar derisi ýelekpisint bolan gadymy süýrenijiniň galyndylaryny tapdylar

Fransiýada arka tarapy ýelekpisint gurluşly gadymy süýrenijileriň galyndylary tapyldy. Tapyndynyň ýaşy 247 million ýyl diýip, Ştutgartdaky (Germaniýa) Döwlet tebigat ylymlary muzeýiniň metbugat gullugy habar berdi...

29.07.2025 11:54
7.7k+

Gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan berk, arzan asfalt döretdiler

Granada we Bolonýa uniwersitetleriniň alymlary gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan ekologiýa taýdan arassa asfalt öndürmegiň tehnologiýasyny işläp düzdüler. Oýlap tapyş ScienceDirect žurnalynyň makalasynda beýan edildi...