Alymlar Kentukkide gadymy akulanyň täze görnüşini açdy: dişli jandaryň ýaşy 340 mln ýyl

  • 04.04.2025 11:31
  • 3.9k+

Paleontologlar Kentukki ştatyndaky Mamontowa gowagy milli seýilgähinde akulanyň ozal näbelli görnüşiniň dişlerini tapdy. 340 mln ýyl mundan ozal ýaşan bu jandar Clavusodens mcginnisi adyny aldy diýip, Sci News habar berýär.

“Clavusodens mcginnisi ady daşyndan tekiz syrçalary we uzyn esaslary sebäpli gadymy demir çüýlerini ýada salýan akulanyň yzky dişleri bilen baglanyşyklydyr” – diýip, ylmy gözlegiň birinji awtory doktor Jon-Pol Hodnett düşündirdi.

Täze görnüş ýitip giden Petalodontiformes gemirçekli balyklar otrýadynyň Obruchevodidae maşgalasyna degişli edildi.
Bu akulalar uly bolmandyr – olaryň uzynlygy bary-ýogy 8-10 santimetr. Ululygy we isgene şekilli dişleri sebäpli alymlar olara “burunduk akulalar” diýip hem at dakdy.
Dişler hek daşyndan we slanesden ybarat bolan Sent-Ženewýew dag jynslarynyň gatlaklarynda tapyldy. Bu jynslar gadymy umman rifiniň düýbünde emele gelipdir. 

“Soňky birnäçe ýylda Mamontowa gowagynda edilen açyşlara çenli Sent-Ženewýew jyns gatlaklarynda akulalaryň galyndylary barada mälim däldi. Indi bu geologik gatlakda akulalaryň we beýleki balyklaryň 70-den gowrak görnüşi, şol sanda dört sany täze görnüş tapyldy” – diýip, Hodnett belledi.

Bu açyş daş-kömür eýýamynyň durmuşy baradaky bilimleri giňeldýär.


düýn 15:30
2k+

Kornelliň alymlary arzan wodorod öndürdiler we deňiz suwundan agyzsuw aldylar

Kornell uniwersitetiniň barlagçylary deňiz suwundan arzan ýaşyl wodorody öndürýän tehnologiýany işläp düzdüler. Şeýle hem, elektroliz prosesi arkaly arassa agyz suwuny öndürmegiň usulyny oýlap tapdylar. Işläp taýýarlama...

düýn 14:34
2.8k+

Astrofizikler Günüň beýleki ýyldyzlardan tapawudyny ýüze çykardylar

Germaniýaly, norwegiýaly, gresiýaly we ispaniýaly alymlar topary Günüň köp sanly meňzeş ýyldyzlardan magnit işjeňligi boýunça tapawutlanýandygyny ýüze çykardylar. Günüň ýüzünde gara tegmillerden has köp ýagty sebitler...

düýn 13:27
2.6k+

Hytaý 2028-nji ýylda Aýda ýerli toprakdan kerpiç çap eder

Hytaý Aýy özleşdirmek boýunça uly ädim ädýär: 2028-nji ýylda «Çanýe-8» (Chang’e 8) missiýasy Aýyň ýüzündäki toprakdan 3D çap usuly arkaly kerpiç çap etmegi synagdan geçirer. Bu tehnologiýa Hytaýyň 2030-njy ýyllarda...

düýn 10:50
2k+

Ýupiteriň hemrasy Ýewropadan üstki gatlaga çykýan suw yzlary tapyldy

Ýupiteriň buz bilen örtülen hemrasy - Ýewropadan alymlar ýaňy-ýakynda suwuň üstki gatlaga çykan alamatlaryny tapdylar. ABŞ-ly, şwesiýaly we italiýaly planetologlar käbir ýerlerde suwuň mundan birnäçe hepde öň doňup...