NASA-nyň täze tehnologiýasy 2030-njy ýyla çenli Marsdaky suwy içmäge ýaramly eder

  • 09.04.2025 16:01
  • 3.8k+

Wuster politehniki institutynyň (ABŞ) aspiranty Lidiýa Ellen Tonani-Penýa Tehasda geçirilen ylmy konferensiýada «Tethys» taslamasyny tanyşdyrdy. NASA tarapyndan goldanylýan taslama Marsda uzak wagtlap ýaşamagy maksat edinýän missiýalaryň iň möhüm meseleleriň birini çözmäge gönükdirilendir: ýerli çeşmelerden içmäge ýaramly suwy öndürmek. Bu barada «Universe Today» habar berýär.

«Tethys» taslamasynyň esasy maksady – Marsyň topragynda suwuk ýa-da doňan halda bolup bilýän duzly suwlary arassalap, içmek üçin ýaramly ýagdaýa getirmekdir. Sebäbi bu suwlarda «perhlorat» diýilýän zäherli duzlar bar we olary aýyrmak üçin köp energiýa gerek bolýar. Şol sebäpdenem täze we netijeli tehnologiýa zerur bolup durýar.
Taslama üç tapgyrdan ybarat bolar: ilki maglumatlar seljeriler, soň bolsa Marsyň topragyna meňzeş şertlerde synag geçirmek üçin prototip taýýarlanylar. Regolitiň ýylylyk we elektrik geçirijiligine aýratyn üns beriler – bu parametrler energiýa taýdan tygşytly ulgamlary taslamak üçin örän wajypdyr.
Tonani-Penýanyň sözlerine görä, laboratoriýadaky üstünlikler diňe başlangyçdyr.

«Sebitleýin topragyň düzümindäki tapawutlary göz öňünde tutmaly we energiýanyň sarp edilişini optimizirlemeli. Ulgam her bir wattyň hem energiýa hasaplanylýan ýerinde, ýagny Mars şertlerinde awtonom işlemegi başarmalydyr» — diýip, ol belläp geçýär.

«Tethys» taslamasy – NASA-nyň geljekki missiýalary zerur resurslar bilen üpjün etmäge gönükdirilen giň möçberli tagallalarynyň bir bölegidir. NASA ozal hem MOXIE enjamy arkaly Marsyň atmosferasyndan kislorod öndürmegi başarypdy, Ingenuity dikuçary bolsa uçuş barlaglaryny üstünlikli geçiripdi. Emma ygtybarly suw çeşmesi bolmazdan, Marsda uzak ýaşamak mümkin däl. Şonuň üçin hem şeýle taslamalar NASA üçin aýratyn ähmiýete eýedir.


düýn 18:29
5.7k+

Alymlar Stounhenj daşlaryny adamlaryň daşandygyny tassykladylar

Aberistuit uniwersitetiniň ylmy gözlegçileri Stounhenji emele getirýän daşlaryň bäş müň ýyldan gowrak ozal adamlar tarapyndan daşalandygyny subut etdi. Bu barada geçirilen ylmy barlaga salgylanyp, Daily Mail habar berýär...

düýn 11:59
2k+

NASA we Hindistan Ýere syn ediş hemralaryndan iň gymmatlarynyň birini uçurmaga taýynlanýar

30-njy iýulda ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişliginiň barlaglary dolandyryş gullugy (NASA) we Hindi kosmos barlaglary guramasy (ISRO) tarapyndan işlenip düzülen NISAR Ýere gözegçilik hemrasyny (NASA-ISRO Synthetic Aperture Radar) uçurmak meýilleşdirilýär...

24.07.2025 10:31
3k+

Perm ülkesinde Ýerdäki iň gadymylara degişli jandarlaryň yzlary tapyldy

Russiýanyň Perm ülkesinde suwuň yza çekilmegi üýtgeşik paleontologiki açyşlara getirdi. Şirokowskiý suw howdanynyň kenarynda Ýeriň ýüzünde 550 mln ýyldan gowrak ozal ýaşap geçen gadymy köp öýjükli organizmleriň yzlary tapyldy...

22.07.2025 12:35
7.2k+

Awstriýaly alymlar mikroplastik bilen öýkende howply täze döremäniň arasynda baglanyşyk tapdylar

Awstriýadaky Wena lukmançylyk uniwersitetiniň alymlary mikroplastigi we nanoplastigi demiňe dartmagyň öýkeniň öýjüklerinde kanserogeneziň irki döwürleri bilen baglanyşykly howply üýtgeşmelere getirip biljekdigini anykladylar...