ESA “Gaýýa” teleskopynyň missiýasyny tamamlady. Apparat taşlandylar orbitasyna iberildi

  • 31.03.2025 08:06
  • 2.2k+

Ýewropa kosmos agentligi (ESA) “Gaýýa” kosmos teleskopynyň öz missiýasyny tamamlandygyny habar berdi. 2013-nji ýylda uçurylan apparat öçürildi we taşlandylar ugradylýan orbita iberildi.

“Gaýýa” teleskopy 11 ýyldan gowrak barlaglardan soň, öz işini tamamlady. ESA bu missiýany 2025-nji ýylyň ýanwar aýynda tamamlamagy karar etdi, çünki apparatyň kosmosda ugur almagy üçin zerur bolan azot ätiýaçlygy gutardy diýen ýaly.
Öçürilmezden ozal, teleskop Ýerden soňky buýrugy alyp, geljekki missiýalara päsgel bermezlik üçin, Ýer-Gün ulgamynyň Lagrange L2 nokadynyň çäginden çykyp Günüň töweregindäki zibil ugradylýan orbita iberildi. 27-nji martda Aşgabat wagty bilen sagat 14:00-da operatorlar aragatnaşyk ulgamlaryny we esasy kompýuteri öçürmek üçin ahyrky buýruklary iberdiler.

Gaýýa 2013-nji ýylyň 19-njy dekabrynda Fransiýanyň Gwianasyndaky Kuru kosmodromyndan “Soýuz-ST-B” raketasynda uçurylypdy. Onuň missiýasy ilkibaşda bäş ýyla meýilleşdirilipdi, emma ol 11 ýyldanam gowrak işledi. Teleskop Akmaýanyň ýolunyň jikme-jik kartasyny döredip, iki milliarddan gowrak ýyldyzyň ýerleşişini we traýektoriýalaryny ýazga aldy.
Onuň işiniň soňky netijeleri 2030-njy ýyla çenli çap ediler.



düýn 11:16
2k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
3.3k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.3k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
8.1k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...