ESA “Gaýýa” teleskopynyň missiýasyny tamamlady. Apparat taşlandylar orbitasyna iberildi

  • 31.03.2025 08:06
  • 2.1k+

Ýewropa kosmos agentligi (ESA) “Gaýýa” kosmos teleskopynyň öz missiýasyny tamamlandygyny habar berdi. 2013-nji ýylda uçurylan apparat öçürildi we taşlandylar ugradylýan orbita iberildi.

“Gaýýa” teleskopy 11 ýyldan gowrak barlaglardan soň, öz işini tamamlady. ESA bu missiýany 2025-nji ýylyň ýanwar aýynda tamamlamagy karar etdi, çünki apparatyň kosmosda ugur almagy üçin zerur bolan azot ätiýaçlygy gutardy diýen ýaly.
Öçürilmezden ozal, teleskop Ýerden soňky buýrugy alyp, geljekki missiýalara päsgel bermezlik üçin, Ýer-Gün ulgamynyň Lagrange L2 nokadynyň çäginden çykyp Günüň töweregindäki zibil ugradylýan orbita iberildi. 27-nji martda Aşgabat wagty bilen sagat 14:00-da operatorlar aragatnaşyk ulgamlaryny we esasy kompýuteri öçürmek üçin ahyrky buýruklary iberdiler.

Gaýýa 2013-nji ýylyň 19-njy dekabrynda Fransiýanyň Gwianasyndaky Kuru kosmodromyndan “Soýuz-ST-B” raketasynda uçurylypdy. Onuň missiýasy ilkibaşda bäş ýyla meýilleşdirilipdi, emma ol 11 ýyldanam gowrak işledi. Teleskop Akmaýanyň ýolunyň jikme-jik kartasyny döredip, iki milliarddan gowrak ýyldyzyň ýerleşişini we traýektoriýalaryny ýazga aldy.
Onuň işiniň soňky netijeleri 2030-njy ýyla çenli çap ediler.



şu gün 14:03
2.5k+

Awstraliýanyň gowaklaryndan ilkinji gözsüz ary we geň mumiýalanan möýler tapyldy

Alymlar Awstraliýanyň Nallarbor düzlüginden içinde ozal görülmedik jandarlaryň mumiýalanan galyndylary bolan täsin gowaklary tapdylar. Tapyndylaryň arasynda  gadymy möýler, saçakçylar, kyrkaýaklar we arylaryň dünýäde ilkinji asla gözsüz görnüşi bar...

29.06.2025 13:27
5.8k+

Ýantar daşynda ýaşy 40 million ýyla golaý bolan gadymy tarakan tapyldy

Kaliningraddaky “Ýantar kombinatynda” (RF-niň “Rosteh” döwlet korporasiýasyna degişli) 35–40 million ýyl mundan ozalky döwre degişli gadymy ýabany tarakan saklanýan täsin ýantar daşy tapyldy. Bu seýrek duş gelýän inklýuziýa 2-nji awgustda Moskwada geçiriljek AmberForum’25 halkara forumynyň çäklerinde guraljak täsin ýantarlar auksionynda esasy lotlaryň biri bolar...

29.06.2025 13:10
5.2k+

Gaýtadan işlenen plastik gormonal ulgam üçin zyýanly bolup çykdy

Plastik çökgünligine çözgüt gözläp, köp ýurtlar soňky onlarça ýylyň dowamynda plastikleri gaýtadan işlemäge aýratyn üns berdiler. Emma täze barlaglar bu usulyň hem howpsuz däldigini görkezýär. Nemes alymlarynyň geçiren ylmy işi Journal of Hazardous Materials žurnalynda neşir edilip, gaýtadan işlenen plastigiň janly organizmlere ýaramaz täsir ýetirip bilýändigini görkezdi...

28.06.2025 12:42
8.1k+

Aý raketasy üçin döredilen täze gaty ýangyçly tizlendiriji synag wagty partlady

26-njy iýunda Northrop Grumman kompaniýasynyň ABŞ-nyň Ýuta ştatyndaky synag meýdançasynda «Artemis IX» Aý missiýasy üçin niýetlenen SLS raketasynyň täze gaty ýangyçly tizlendirijisiniň synagy geçirildi. Işe girizilmeginden iki minut hem geçmänkä we otlaýyş prosesiniň tamamlanmagyna on sekunt galanda, enjamyň soplosy döwlüp, ýangyn döredi...