Ýuwaş ummanynyň çuňluklaryndan ylma mälim bolmadyk mollýusklar tapyldy

  • 05.04.2025 13:15
  • 4.8k+

Rus we nemes alymlary Ýuwaş ummanynyň demirgazyk böleginden ozal ylma näbelli mollýusklary tapdylar. Bu barada Russiýanyň Bilim we ylym ministrliginiň metbugat gullugyna salgylanýan TASS habar berýär.

Mollýusklar Bering deňzinde we Aleut çuňlugynda görüldi.

“Öwrenilen sebitde Axinulus jynsynyň üç görnüşini tapdyk, olaryň biri ylym üçin täze. Axinulus krylovae we Axinulus oliveri görnüşleri bolsa Ýuwaş ummanyň gündogar böleginde ilkinji gezek görüldi. Täze görnüş Axinulus pentagonalis sp. nov. hökmünde beýan edildi hem-de Bering deňzinde we  Aleut adalarynyň umman eňňitlerinde 3 646 – 4 630 m çuňlukda görüldi.

Bu görnüşiň tapawutly aýratynlygy liçinka çaňňalagynyň özboluşly heýkeltaraşlyk häsiýetiniň bolmagy " – diýip, A. V. Žirmunskiý adyndaky Milli deňiz biologiýasy ylmy merkeziniň uly ylmy işgäri Gennadiý Kamenew gürrüň berdi.
Aleut çuňlugy -  iň uzyn umman çukurydyr, onuň uzynlygy 4000 km we aňrybaş çuňlugy 7 822 m. Bu barlag 2022-nji ýylyň tomsunda Sonne nemes gämisinde AleutBio ekspedisiýasynyň çäginde geçirildi.
Barlagyň netijeleri Progress in Oceanography žurnalynda çap edildi.
Alymlaryň berýän maglumatlaryna görä, Ýuwaş ummanyň demirgazyk-günbatar böleginde 3000 m-den gowrak çuňlukda köp sanly mollýuska ýaşaýar. Tapylan 82 görnüşiň 42-si anyklandy, galanlarynyň täze bolmagy ähtimal.
Derňew umman çuňluklarynyň çuňlukda ýaşaýan deňiz mollýuskalarynyň ýaýramagyna päsgelçilik bolup durmaýandygyny görkezdi. Rus hünärmenleri şeýle barlaglaryň bioresurslara baha bermekde we täsin ekoulgamlary goramakda möhümdigini bellediler.


23.10.2025 09:57
6.5k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

16.10.2025 09:22
5.6k+

Alymlar: Ýer klimat çökgünliginde “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgidi” aşdy

Täze ylmy barlaglaryň maglumatlaryna görä, planeta klimat üýtgemeleriniň “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgitden” geçdi. Ummanlaryň gyzmagy tas milliard adamyň durmuşyny kesgitleýän merjen rifleriň köpçülikleýin ölmegine getirdi diýlip, Science News žurnalynda neşir edilen hasabatda aýdylýar...

30.09.2025 18:01
2.6k+

Alymlar berk sosial baglanyşyklar biologiki taýdan garramagy haýalladýar diýip hasaplaýarlar

Amerikaly barlagçylar ömrüň dowamynda berk sosial baglanyşyklaryň biologiki taýdan haýal garramak bilen baglanyşyklydygyny anykladylar. Bu barada "Brain, Behavior & Immunity - Health” žurnalyndaky makala salgylanýan PsyPost ýazýar...

30.09.2025 10:22
4.2k+

Kofein çylşyrymly meseleleri çözmekde adamlaryň tutanýerliligini ýokarlandyrýar

Täze barlag kofeniň çylşyrymly ýa-da bölekleýin çözmek mümkin bolmadyk meseleleri çözmekde tutanýerliligi ýokarlandyryp biljekdigini görkezdi. Munuň täsiri dartgynly ýagdaýdaky adamlarda has hem göze ilýärdi. Synaglara ABŞ-nyň Massaçusets ştatynyň Amhýorst kollejiniň 329 talyby gatnaşdy...