Hytaýyň Antarktidadaky radioteleskopy Akmaýanyň ýoluna gözegçilik edýär

  • 12.04.2025 08:38
  • 5.6k+

Hytaý Antarktidadaky täze Çžunşan stansiýasynda ilkinji radioastronomiki gözegçiliklerini üstünlikli geçirdi. Ol ýerde diametri 3,2 metr bolan täze millimetr diapazonly radioteleskop gurlup ulanyşa girizildi. Enjam «Üç Jülgäniň Antarktik gözi» diýlip atlandyryldy diýip, «CGTN» habar berýär.

Teleskop Hytaýyň Üç Jülge uniwersitetiniň we Şanhaý mugallymçylyk uniwersitetiniň alymlary tarapyndan işlenip düzüldi. Ol Akmaýanyň ýolundaky bitarap wodorodyň we ammiak molekulalarynyň spektral hatarlaryna gözegçilik edýär. Bu maglumatlar alymlara ýyldyzara gazlaryň hereketini we ýyldyzlaryň döreýiş proseslerini has içgin öwrenmäge mümkinçilik berer.
Arassa asmany we durnukly atmosferasy sebäpli, Antarktida şeýle gözlegler üçin iň amatly ýerleriň biri hasaplanylýar. Bu ýerde ýagtylyk hapasy asla ýok diýen ýaly, gurak we durnukly howasy bolsa beýleki sebitlerde atmosferanyň çyglylygy tarapyndan siňdirilýän gowşak millimetr tolkunlaryny aýdyň kabul etmäge mümkinçilik berýär.
Täze teleskop Hytaý tarapyndan ozal gurlan AST3 infragyzyl teleskoplaryň üstüni ýetirýär. «Antarktik göz» galaktikada bolup geçýän hadysalaryň keşbini has gowy şekillendirmäge ýardam berer. Infragyzyl enjamlaryň tozanlara we eýýäm emele gelen ýyldyzlara gözegçilik edýän mahaly, täze radioteleskop ýyldyzlaryň emele gelýän sowuk gazlaryna ünsi jemlär.

Toplanan maglumatlar alymlara ýyldyzlaryň döreýşiniň mehanizmlerini, turbulentligini we magnit meýdanlarynyň ýyldyzara giňişlige edýän täsirine has gowy düşünmäge, şeýle hem Akmaýanyň ýolunyň gurluşyny aýdyňlaşdyrmaga mümkinçilik berer.


şu gün 18:13
1k+

Barlag: Aý tozanyndan dem almak ozal pikir edilişi ýaly howply däl

Kosmiki lukmançylyk merkezi bilen beýleki institutlaryň alymlary regolitiň, ýagny Aý tozanynyň potensial zäherliligini barlamak üçin laboratoriýa barlaglaryny geçirdiler. Ýerdäki tozandan tapawutlylykda, Aýdaky tozan bölejikleri has ýiti we eroziýa sezewar bolmansoň, olardan dem almak ozal has howply hasap edilýärdi...

şu gün 18:05
935

NASA «Resilience» enjamynyň Aýa baryp urulmagynyň netijelerini görkezdi

11-nji iýunda NASA-nyň Aýyň orbitasyndaky Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) atly enjamy Sowuk deňiz (Mare Frigoris) sebitini surata düşürdi. Bu ýere 5-nji iýunda ispace Mission 2 SMBC x HAKUTO-R Venture Moon atly («Resilience») Aý moduly baryp urlupdy...

şu gün 11:36
1k+

Falcon 9 bir ýylda orbita global peýdaly ýüküň 85%-ini çykardy

SpaceX kosmos uçuşlary boýunça öňdebaryjylygyny saklamagy dowam etdirýär. Internet torunda hödürlenen infografika Falcon 9 raketasynyň orbita çykarylan peýdaly ýükleriň göwrümi boýunça beýleki – döwlet we hususy raketa göterijilerinden näderejede öňe geçýändigini görkezdi...

düýn 17:25
3.5k+

DNK-ny dikeldýän we beýniniň garramagyny haýalladýan belok açyldy

Makkuori uniwersitetiniň barlagçylary PDI belogynyň beýni öýjükleriniň ýadrolaryna aralaşyp, zeper ýeten DNK-ny bejerip biljekdigini ýüze çykardylar. Bu açyş Alsgeýmer we Parkinson ýaly newrodegeneratiw kesellere garşy göreşde kömek edip biler...