Hytaýyň Antarktidadaky radioteleskopy Akmaýanyň ýoluna gözegçilik edýär

  • 12.04.2025 08:38
  • 5.6k+

Hytaý Antarktidadaky täze Çžunşan stansiýasynda ilkinji radioastronomiki gözegçiliklerini üstünlikli geçirdi. Ol ýerde diametri 3,2 metr bolan täze millimetr diapazonly radioteleskop gurlup ulanyşa girizildi. Enjam «Üç Jülgäniň Antarktik gözi» diýlip atlandyryldy diýip, «CGTN» habar berýär.

Teleskop Hytaýyň Üç Jülge uniwersitetiniň we Şanhaý mugallymçylyk uniwersitetiniň alymlary tarapyndan işlenip düzüldi. Ol Akmaýanyň ýolundaky bitarap wodorodyň we ammiak molekulalarynyň spektral hatarlaryna gözegçilik edýär. Bu maglumatlar alymlara ýyldyzara gazlaryň hereketini we ýyldyzlaryň döreýiş proseslerini has içgin öwrenmäge mümkinçilik berer.
Arassa asmany we durnukly atmosferasy sebäpli, Antarktida şeýle gözlegler üçin iň amatly ýerleriň biri hasaplanylýar. Bu ýerde ýagtylyk hapasy asla ýok diýen ýaly, gurak we durnukly howasy bolsa beýleki sebitlerde atmosferanyň çyglylygy tarapyndan siňdirilýän gowşak millimetr tolkunlaryny aýdyň kabul etmäge mümkinçilik berýär.
Täze teleskop Hytaý tarapyndan ozal gurlan AST3 infragyzyl teleskoplaryň üstüni ýetirýär. «Antarktik göz» galaktikada bolup geçýän hadysalaryň keşbini has gowy şekillendirmäge ýardam berer. Infragyzyl enjamlaryň tozanlara we eýýäm emele gelen ýyldyzlara gözegçilik edýän mahaly, täze radioteleskop ýyldyzlaryň emele gelýän sowuk gazlaryna ünsi jemlär.

Toplanan maglumatlar alymlara ýyldyzlaryň döreýşiniň mehanizmlerini, turbulentligini we magnit meýdanlarynyň ýyldyzara giňişlige edýän täsirine has gowy düşünmäge, şeýle hem Akmaýanyň ýolunyň gurluşyny aýdyňlaşdyrmaga mümkinçilik berer.


26.07.2025 18:29
8.7k+

Alymlar Stounhenj daşlaryny adamlaryň daşandygyny tassykladylar

Aberistuit uniwersitetiniň ylmy gözlegçileri Stounhenji emele getirýän daşlaryň bäş müň ýyldan gowrak ozal adamlar tarapyndan daşalandygyny subut etdi. Bu barada geçirilen ylmy barlaga salgylanyp, Daily Mail habar berýär...

26.07.2025 11:59
2.3k+

NASA we Hindistan Ýere syn ediş hemralaryndan iň gymmatlarynyň birini uçurmaga taýynlanýar

30-njy iýulda ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişliginiň barlaglary dolandyryş gullugy (NASA) we Hindi kosmos barlaglary guramasy (ISRO) tarapyndan işlenip düzülen NISAR Ýere gözegçilik hemrasyny (NASA-ISRO Synthetic Aperture Radar) uçurmak meýilleşdirilýär...

26.07.2025 11:55
3.8k+

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli Aýda öz bazasyny gurar

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli  Aýda öz bazasynyň gurluşygyny tamamlamagy meýilleşdirýär. Aeroskosmos tehnikasy boýunça Döwlet koreý edarasy (KASA) degişli meýilnamany Tejondaky Koreýanyň Milli gözleg gaznasynda geçirilen ýygnakda hödürledi diýip, The Korea Times habar berýär...

24.07.2025 10:31
3.1k+

Perm ülkesinde Ýerdäki iň gadymylara degişli jandarlaryň yzlary tapyldy

Russiýanyň Perm ülkesinde suwuň yza çekilmegi üýtgeşik paleontologiki açyşlara getirdi. Şirokowskiý suw howdanynyň kenarynda Ýeriň ýüzünde 550 mln ýyldan gowrak ozal ýaşap geçen gadymy köp öýjükli organizmleriň yzlary tapyldy...