Emeli adam derisi kosmetikanyň haýwanlardaky synagyndan ýüz öwürmäge mümkinçilik berer

  • 09.04.2025 10:33
  • 2.5k+

Halkara alymlar topary janly öýjüklerden deriniň emeli 3D modelini döretdi – ol 3D printerde çap edildi. Bu işläp taýýarlama kosmetika serişdeleriniň haýwanlarda synag edilmeginiň başgaça ýoly bolup biler.

Ýewropa Bileleşiginiň kanunlary etiki sebäplere görä kosmetika serişdeleriniň haýwanlarda tejribe synaglaryny berk çäklendirýär. Şonuň üçin hünärmenler täze çözgüt hödürleýär. Olar tarapyndan döredilen deri üç gatlakdan ybarat bolan hakyky adam derisiniň gurluşyny we funksiýalaryny doly gaýtalaýar. Munuň üçin ylmy gözlegçiler gidrogeliň esasynda ýörite düzümi – janly öýjükler bilen garylan we soňra çap edilen materialy ulandy.
Graz tehnika uniwersitetiniň (TU Graz) Himiýa we bioulgamlar tehnologiýasy institutyndan professor Karrin Stana Klaýnşekiň aýtmagyna görä, gidrogel bu prosesde esasy rol oýnap, amatly gurşawy döredýär, ol diňe bir öýjükleriň ýaşaýşa ukyplylygyny goldaman, eýsem olaryň ösmegine we köpelmegine ýardam edýär.
Şeýle-de bolsa, suwuň düzüminiň ýokarydygy sebäpli material durnuksyz bolup galýar. Şonuň üçin alymlar materialyň gurluşyny berkitmek we öýjüklere zeper ýetirmezlik üçin “sepleme” diýlip atlandyrylýan mehaniki we himiki gaýtadan işlemeleri ulanýar. Haçan-da öýjükler 2-3 hepdäniň dowamynda dokumany emele getirende, deri “ýetişdi” hasap edilýär. Diňe şondan soň ony synaglar üçin ulanmak bolýar.
Professor Klaýnşek ilkinji synaglaryň materialyň durnuklylygyny we howpsuzdygyny görkezendigini belledi.
Indiki tapgyr bu 3D modelini ulanyp, kosmetikanyň düzümindäki nanobölejikleriň täsirini barlamakdan ybarat. 


29.06.2025 13:27
5.6k+

Ýantar daşynda ýaşy 40 million ýyla golaý bolan gadymy tarakan tapyldy

Kaliningraddaky “Ýantar kombinatynda” (RF-niň “Rosteh” döwlet korporasiýasyna degişli) 35–40 million ýyl mundan ozalky döwre degişli gadymy ýabany tarakan saklanýan täsin ýantar daşy tapyldy. Bu seýrek duş gelýän inklýuziýa 2-nji awgustda Moskwada geçiriljek AmberForum’25 halkara forumynyň çäklerinde guraljak täsin ýantarlar auksionynda esasy lotlaryň biri bolar...

29.06.2025 13:10
5.1k+

Gaýtadan işlenen plastik gormonal ulgam üçin zyýanly bolup çykdy

Plastik çökgünligine çözgüt gözläp, köp ýurtlar soňky onlarça ýylyň dowamynda plastikleri gaýtadan işlemäge aýratyn üns berdiler. Emma täze barlaglar bu usulyň hem howpsuz däldigini görkezýär. Nemes alymlarynyň geçiren ylmy işi Journal of Hazardous Materials žurnalynda neşir edilip, gaýtadan işlenen plastigiň janly organizmlere ýaramaz täsir ýetirip bilýändigini görkezdi...

26.06.2025 14:32
6.8k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.7k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...