Wenadaky futbol meýdançasy Gadymy Rim döwrüne degişli söweş meýdany bolup çykdy

  • 06.04.2025 22:22
  • 8.2k+

Wenadaky futbol meýdançasy Rim imperiýasy döwründe uly söweşiň geçen ýeri bolup çykdy diýip, The Independent ýazýar.

Abatlaýyş işleri wagtynda  işçiler tötänden imperator Domisianyň (b.e. 86–96-njy ýyllary) Dunaý ýörişlerine degişli 129-150 esgeriň köpçülikleýin jaýlanan mazarynyň üstünden bardylar. Wena muzeýiniň hünärmenleriniň pikirine görä, bu ýer nemes taýpalarynyň gatnaşmagynda bolup geçen gazaply söweşiň subutnamasydyr.
Gazuw-agtaryş işleriniň ýolbaşçysy Mihaela Binder Rim esgerleriniň şeýle uly mazarlygynyň ozal tapylmandygyny belleýär.


III asyra çenli rim esgerleriniň jesetleri, köplenç, ýakylypdyr, ýöne bu ýerde muňa  wagt bolmadyk bolara çemeli. Heläk bolanlaryň hemmesinde söweşde alnanlara mahsus şikesler bar. Galyndylaryň hemmesi 20-30 ýaş aralygyndaky erkeklere degişlidir. Olaryň ölümi biziň eýýamymyzyň 80-130-njy ýyllaryna degişlidir. Muny gabyrdan tapylan söweş esbaplary, tuwulgalar, hanjar we rimiň “kalig” aýakgabynyň çüýleri tassyklady.
Barlaglar dowam edýär. Şu wagta çenli ölenleriň diňe biriniň rim esgeri bolandygy anyklandy. Alymlar DNK derňewiniň beýleki söweşijileri kesgitlemäge kömek etjekdigine umyt edýärler.


düýn 23:23
2.5k+

Müsürde 20 ýyldan soň faraon Amenhotep III-niň aramgähini dikeldiş işleri tamamlandy

Müsürde Luksoryň günbatar kenaryndaky Patyşalar jülgesinde faraon Amenhotep III-niň aramgähini dikeltmek işleri tamamlandy. Bu barada ýurduň syýahatçylyk we gadymy ýadygärlikler ministri Şerif Fathi habar berdi...

30.09.2025 18:01
2.5k+

Alymlar berk sosial baglanyşyklar biologiki taýdan garramagy haýalladýar diýip hasaplaýarlar

Amerikaly barlagçylar ömrüň dowamynda berk sosial baglanyşyklaryň biologiki taýdan haýal garramak bilen baglanyşyklydygyny anykladylar. Bu barada "Brain, Behavior & Immunity - Health” žurnalyndaky makala salgylanýan PsyPost ýazýar...

30.09.2025 10:22
4.1k+

Kofein çylşyrymly meseleleri çözmekde adamlaryň tutanýerliligini ýokarlandyrýar

Täze barlag kofeniň çylşyrymly ýa-da bölekleýin çözmek mümkin bolmadyk meseleleri çözmekde tutanýerliligi ýokarlandyryp biljekdigini görkezdi. Munuň täsiri dartgynly ýagdaýdaky adamlarda has hem göze ilýärdi. Synaglara ABŞ-nyň Massaçusets ştatynyň Amhýorst kollejiniň 329 talyby gatnaşdy...

29.09.2025 12:30
3.6k+

Ýaponiýada mör-möjekleri çekmek üçin "garynja aldawyny" ulanýan ösümlik tapyldy

Ýaponiýada duş gelýän Vincetoxicum nakaianum atly ösümlik tozanlanmak üçin adatdan daşary strategiýany ulanýar. Ol ýarym iýlen ýa-da ýaralanan garynjalaryň çykarýan ysyny gaýtalap, tohumly mör-möjekleri özüne çekýär...