Alymlar gözüň torly perdesinden täze sütün öýjüklerini tapdylar. Olar göreji dikeldip biler

  • 01.04.2025 12:30
  • 4.8k+

Ylmy barlagçylar adamda gözüň torly perdesiniň (setçatka) sütün öýjükleriniň ozal belli bolmadyk toplumyny ýüze çykardylar. Bu öýjükler körlüge sebäp bolýan keselleriň täzeçe bejergileri üçin esas bolup biler.

Torly perde ýagtylygy beýni üçin signallara öwürýär. Ýaş bilen baglanyşykly üýtgeşmeler, süýji keseli we şikesler sebäpli onuň zaýalanmagy körlügiň esasy sebäbidir. Bu faktorlar sary tegmiliň degenerasiýasy we pigmentli retinit ýaly giň ýaýran göz kesellerine sebäp bolup biler.
Alymlar munuň çözgüdini zeper ýeten öýjükleri belli bir şertlerde bedende islendik görnüşe öwrülip bilýän sütün öýjükleri bilen çalyşmagyň mümkindiginde görýärler. Alymlar torly perdäniň dokumasyny dikeltmek üçin amatly öýjükleri köpden bäri gözleýärdiler.
Topar täze barlagda düwünçegiň torly perdäniň nusgalaryny gözden geçirdi we iki görnüşi kesgitledi: adamyň gözüniň torly perdesiniň nerw dokumasynyň sütün öýjükleri (hNRSCs) we onuň pigment epitelisiniň (RPE) sütün öýjükleri. Iki görnüş hem özlerini klonlap bilýär, ýöne diňe hNRSC-ler belli bir şertlerde görejiň beýleki öýjüklerine öwrülmäge ukyply.
Barlaghanada ösdürilip ýetişdirilen şuňa meňzeş öýjükler - organoidler - eýýäm syçanlara göçürilip synag edilip görüldi, bu olaryň görüşlerini gowulaşdyrdy. Olar torly perde bilen üstünlikli birleşdiler we 24 hepdäniň dowamynda, ýagny tutuş synagyň dowamynda täsiri sakladylar.
Hünärmenler öz netijelerini Science Translational Medicine žurnalynda paýlaşdylar. Indi usulyň adamlardaky täsirini tassyklamak üçin goşmaça barlaglary geçirmeli.


düýn 00:23
4.4k+

Gün ulgamynda bir ýyly 1648 Ýer ýylyna deň bolan asman jisimi tapyldy

Gün ulgamynda adaty bolmadyk asman jisimi tapyldy. 2020 VN40 diýlip atlandyrylýan bu trans-neptun obýekti 1648 Ýer ýylyna barabar wagtda Günüň töwereginden doly aýlanyp çykýar. Bu barada Garward-Smitsonow institutynyň  Astrofizika merkeziniň barlagçylary habar berdiler...

düýn 00:18
2.1k+

Alymlar DNK-nyň sakawlamak bilen baglanyşykly 57 bölegini tapdylar

Halkara alymlar topary sakawlamak bilen baglanyşykly 57 genom bölegini tapdylar. Bu barada ABŞ-nyň Wanderbilt uniwersitetiniň lukmançylyk merkeziniň (VUMC) metbugat gullugy habar berdi. Barlaga birnäçe ýurtdan hünärmenler gatnaşdy...

01.08.2025 14:49
14k+

ABŞ-da 1994-nji ýylda doňdurylan düwünçekden çaga dünýä indi

ABŞ-da 31 ýyl mundan ozal doňdurylan düwünçekden çaga dünýä indi. Bu barada MIT Technology Review ylmy žurnaly habar berýär. Ogaýo ştatyndan är-aýal 1994-nji ýylda ekstrakorporal tohumlandyrma (ECO) prosedurasynyň netijesinde döredilen düwünçegi ulanmak kararyna geldi...

30.07.2025 14:39
1.9k+

Ýaponiýada Daun sindromynyň öňüni almak üçin goşmaça hromosomlary aýyrmagy öwrenýärler

Ýaponiýanyň Mie uniwersitetiniň alymlary Daun sindromyna sebäp bolýan goşmaça hromosomy aýyrmaga gönükdirilen gen redaktirleme usulyny döretdiler diýip, PNAS Nexus žurnalynda çap edilen barlaga salgylanýan My Modern Met onlaýn neşiri habar berýär...