Alymlar gözüň torly perdesinden täze sütün öýjüklerini tapdylar. Olar göreji dikeldip biler

  • 01.04.2025 12:30
  • 4.8k+

Ylmy barlagçylar adamda gözüň torly perdesiniň (setçatka) sütün öýjükleriniň ozal belli bolmadyk toplumyny ýüze çykardylar. Bu öýjükler körlüge sebäp bolýan keselleriň täzeçe bejergileri üçin esas bolup biler.

Torly perde ýagtylygy beýni üçin signallara öwürýär. Ýaş bilen baglanyşykly üýtgeşmeler, süýji keseli we şikesler sebäpli onuň zaýalanmagy körlügiň esasy sebäbidir. Bu faktorlar sary tegmiliň degenerasiýasy we pigmentli retinit ýaly giň ýaýran göz kesellerine sebäp bolup biler.
Alymlar munuň çözgüdini zeper ýeten öýjükleri belli bir şertlerde bedende islendik görnüşe öwrülip bilýän sütün öýjükleri bilen çalyşmagyň mümkindiginde görýärler. Alymlar torly perdäniň dokumasyny dikeltmek üçin amatly öýjükleri köpden bäri gözleýärdiler.
Topar täze barlagda düwünçegiň torly perdäniň nusgalaryny gözden geçirdi we iki görnüşi kesgitledi: adamyň gözüniň torly perdesiniň nerw dokumasynyň sütün öýjükleri (hNRSCs) we onuň pigment epitelisiniň (RPE) sütün öýjükleri. Iki görnüş hem özlerini klonlap bilýär, ýöne diňe hNRSC-ler belli bir şertlerde görejiň beýleki öýjüklerine öwrülmäge ukyply.
Barlaghanada ösdürilip ýetişdirilen şuňa meňzeş öýjükler - organoidler - eýýäm syçanlara göçürilip synag edilip görüldi, bu olaryň görüşlerini gowulaşdyrdy. Olar torly perde bilen üstünlikli birleşdiler we 24 hepdäniň dowamynda, ýagny tutuş synagyň dowamynda täsiri sakladylar.
Hünärmenler öz netijelerini Science Translational Medicine žurnalynda paýlaşdylar. Indi usulyň adamlardaky täsirini tassyklamak üçin goşmaça barlaglary geçirmeli.


düýn 13:04
1.9k+

Awstraliýada adam derisine has ýakyn deri nusgalary ösdürilip ýetişdirildi

Kwinslend uniwersitetiniň ýanyndaky Freýzer institutynyň barlaghanasyndan awstraliýaly alymlar ilkinji gezek doly derejede adam derisiniň gurluşyny gaýtalaýan deri nusgalaryny ösdürip ýetişdirdi. Bu barada ABC ýaýlym korporasiýasy habar berdi...

23.08.2025 12:32
5.1k+

Alymlar žiraflary dört görnüşe böldi

Halkara tebigaty goramak birleşigi (IUCN) žiraflary resmi taýdan dört görnüşe böldi. Ozal olaryň hemmesi bir görnüş diýlip hasaplanýardy diýip, Bi-bi-si belleýär. Indi ylym şu aşakdakylary tapawutlandyrýar: Demirgazyk...

20.08.2025 14:19
10k+

Hytaýda robot balygyň kömegi bilen umman çuňluklary öwrenilip başlandy

Harbiniň inženerlik uniwersitetiniň (Hytaý) ylmy gözlegçileri ummanyň energiýasynyň hasabyna hereket edýän ýumşak robot balygy döretdi. Ol umman ýaşaýjylaryna zyýan ýetirmezden onuň çuňluklaryndaky ýaşaýşy öwrenmek üçin niýetlenýär...

19.08.2025 19:02
5.1k+

Hytaýda depressiýa garşy göreşmek üçin syçanlara adam beýnisiniň öýjükleri oturdyldy

Hytaýly alymlar sütün öýjüklerinden adam beýnisiniň öýjüklerini döredip, depressiýadan ejir çekýän syçanlara oturtdylar. Synaglaryň netijesinde öýjükleriň transplantasiýasy haýwanlarda aladany, göwnüçökgünlik duýgusyny azaltdy we lezzet almak ukybyny güýçlendirdi diýip, South China Morning Post neşiri ýazýar...