Alymlar gözüň torly perdesinden täze sütün öýjüklerini tapdylar. Olar göreji dikeldip biler

  • 01.04.2025 12:30
  • 4.8k+

Ylmy barlagçylar adamda gözüň torly perdesiniň (setçatka) sütün öýjükleriniň ozal belli bolmadyk toplumyny ýüze çykardylar. Bu öýjükler körlüge sebäp bolýan keselleriň täzeçe bejergileri üçin esas bolup biler.

Torly perde ýagtylygy beýni üçin signallara öwürýär. Ýaş bilen baglanyşykly üýtgeşmeler, süýji keseli we şikesler sebäpli onuň zaýalanmagy körlügiň esasy sebäbidir. Bu faktorlar sary tegmiliň degenerasiýasy we pigmentli retinit ýaly giň ýaýran göz kesellerine sebäp bolup biler.
Alymlar munuň çözgüdini zeper ýeten öýjükleri belli bir şertlerde bedende islendik görnüşe öwrülip bilýän sütün öýjükleri bilen çalyşmagyň mümkindiginde görýärler. Alymlar torly perdäniň dokumasyny dikeltmek üçin amatly öýjükleri köpden bäri gözleýärdiler.
Topar täze barlagda düwünçegiň torly perdäniň nusgalaryny gözden geçirdi we iki görnüşi kesgitledi: adamyň gözüniň torly perdesiniň nerw dokumasynyň sütün öýjükleri (hNRSCs) we onuň pigment epitelisiniň (RPE) sütün öýjükleri. Iki görnüş hem özlerini klonlap bilýär, ýöne diňe hNRSC-ler belli bir şertlerde görejiň beýleki öýjüklerine öwrülmäge ukyply.
Barlaghanada ösdürilip ýetişdirilen şuňa meňzeş öýjükler - organoidler - eýýäm syçanlara göçürilip synag edilip görüldi, bu olaryň görüşlerini gowulaşdyrdy. Olar torly perde bilen üstünlikli birleşdiler we 24 hepdäniň dowamynda, ýagny tutuş synagyň dowamynda täsiri sakladylar.
Hünärmenler öz netijelerini Science Translational Medicine žurnalynda paýlaşdylar. Indi usulyň adamlardaky täsirini tassyklamak üçin goşmaça barlaglary geçirmeli.


düýn 15:42
3.4k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

düýn 14:32
1.4k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

24.10.2025 12:26
3.5k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...

24.10.2025 12:21
3.5k+

Alymlaryň aýtmagyna görä, adam aňy 55–60 ýaş aralygynda öz iň ýokary derejesine ýetýär

Awstraliýaly psiholog Žil E. Žinýak we polşaly alym Marçin Zaýenkowski adam aňynyň ösüş tapgyrlary boýunça barlag geçirdiler. Netijeler Intelligence žurnalynda çap edilip, olaryň esasy pikirleri Metro neşiri tarapyndan giňden beýan edildi...